Łódź z Oseberg
Łódź z Oseberg – pochodząca z IX wieku łódź wikińska, odkryta przypadkowo w sierpniu 1903 roku przez rolnika Knuta Roma pod nasypem grobowym na farmie Oseberg w Slagen w okręgu Vestfold w Norwegii[1]. Eksponowana jest w Muzeum Łodzi Wikingów w Oslo.
Zabytek został wydobyty z ziemi i przebadany przez profesora Gabriela Gustafsona z Uniwersyteckiego Muzeum Starożytności w Oslo[1][2]. Wewnątrz łodzi znajdował się podwójny pochówek kobiecy[3]. Jedna z kobiet miała około 80, druga około 50 lat. Przez dłuższy czas podejrzewano, iż młodsza z nich padła ofiarą mordu rytualnego, najnowsze badania wykluczyły jednak taką ewentualność[4]. Przypuszcza się, że pochowane kobiety to królowa Åsa, babka Haralda Pięknowłosego, oraz jej służka[5].
Łódź wykonana została z drewna dębowego[1]. Ma 21,5 m długości i 5,1 m szerokości. Jej napęd stanowiło 30 wioseł oraz maszt[6]. Posiadała płytkie zanurzenie, przeznaczona była więc raczej do żeglugi rzecznej i przybrzeżnej, niż dalekomorskiej[3]. Okręt zwieńczony jest ozdobnym galionem w kształcie smoczej głowy[2]. Z częściowo rozszabrowanego przez rabusiów wyposażenia komory grobowej odkryto resztki drewnianych noszy, dwóch łoży, warsztatu tkackiego, skrzyń, kadzi, wiaderka i drobnych przedmiotów codziennego użytku[5]. W tylnej części łodzi złożono przedmioty kuchenne: żelazny kocioł zawieszony na trójnogu, kociołki, haki, kamienie żarnowe oraz szczątki wołu. W przedniej części łodzi znaleziono natomiast wóz, cztery sanie, dwa łoża, krzesło, namiot z drobnym inwentarzem oraz szczątki 4 psów i kilkunastu koni[5]. Znaleziono także liczne fragmenty tekstyliów, w tym zdobionej postaciami ludzkimi i końskimi tapiserii z Oseberg, będącej cennym źródłem informacji o ubiorach norweskich Wikingów I poł. IX w. oraz dwie pary dobrze zachowanych butów kobiecych[7].
Datowanie dendrochronologiczne wykazało, iż pochówek miał miejsce w 834 roku[4]. Na podstawie badań palinologicznych ustalono czas pogrzebu na późne lato (sierpień/wrzesień)[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c The Oseberg finds. khm.uio.no. [dostęp 2014-10-10]. (ang.).
- ↑ a b Thomas J. Craughwell: Wielka Księga Sztuki. Warszawa: Bellona, 2010, s. 100. ISBN 978-83-11-11915-4.
- ↑ a b Marian Adamus: Tajemnice sag i run. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1970, s. 219.
- ↑ a b Wojciech Pastuszka: Wikiński pochówek w Osebergu nie jest dowodem rytualnego mordu. archeowiesci.pl, 2008-04-28. [dostęp 2014-10-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-15)]. (pol.).
- ↑ a b c d Lech Leciejewicz: Normanowie. Wodzisław Śląski: Wydawnictwo Templum, 2015, s. 89. ISBN 978-83-63651-12-1.
- ↑ Jan Bill: Viking ships and the sea. W: The Viking World. edited by Stefan Brink. London: Routledge, 2008, s. 172. ISBN 0-415-33315-6.
- ↑ Rabiega K., 2019: W garderobie wikingów. Archeologia Żywa, 2 (72): 6, 7