Łaknąć
Łaknąć (oryg. Crave) - jednoaktowa sztuka teatralna autorstwa Sary Kane. Jej premiera odbyła się 13 sierpnia 1998 w Traverse Theatre w Edynburgu. Podczas premiery autorka została zaprezentowana jako Marie Kalvedon. Pseudonim został wywiedziony od miejscowości Kelvedon Hatch, gdzie autorka dorastała. Pozwolił jej także odciąć się od trzech poprzednich sztuk przepełnionych przemocą i seksem. „Łaknąć” prezentuje zupełnie inny styl i nie przynależy do nowego brutalizmu. Ma natomiast więcej wspólnego z teatrem absurdu. Kane zadedykowała sztukę swojemu przyjacielowi Markowi Ravenhillowi.
| Autor |
Sarah Kane | ||
|---|---|---|---|
| Tematyka |
miłość, lęk, samobójstwo | ||
| Typ utworu | |||
| Wydanie oryginalne | |||
| Język | |||
| |||
Charakterystyka i struktura dramatu edytuj
Dramat posiada nielinearną konstrukcję. Kane nie napisała żadnych wskazówek scenicznych. Bohaterami sztuki są cztery postacie oznaczone jako A, B, C i M. W oryginale z samego dramatu można wywnioskować jedynie z kontekstu jakiej są płci. W dużej mierze pozostaje to kwestią interpretacji tłumacza, lub reżysera. W jednym z wywiadów Kane stwierdziła, że A zostało wywiedzione od Aleistera Crowleya i Antychrysta, B oznacza chłopca („boy”), C dziecko („child”), natomiast M matkę („mother”). Taka interpretacja znajduje częściowo potwierdzenie w samym dramacie, gdzie kilkukrotnie B zwraca się do M słowami „Mogłabyś być moją matką”. Teksty postaci przeplatają się nawzajem. Momentami prowadzą one ze sobą dialog, a niekiedy przeplatany monolog. Nawet, gdy bohaterowie prowadzą rozmowę, w większości przypadków nie jest pewne do kogo kierowane są ich słowa. Cechą charakterystyczną fragmentów wypowiadanych przez B są wtręty z języków hiszpańskiego, niemieckiego i serbskiego. Kane w „Łaknąć” po raz pierwszy do swojej dramaturgii wprowadziła elementy autobiograficzne, poetycki styl, oraz strumień świadomości - elementy znane z jej późniejszego dzieła, zatytułowanego „Psychoza 4.48”. W dramacie pojawiają się odniesienia do „Ziemi jałowej” T.S. Eliota, oraz do stylu biblijnego w wypowiedziach A. „Łaknąć” porusza temat pragnienia, tęsknoty, bolu w miłości i odnosi się do takich zjawisk jak gwałt, kazirodztwo, morderstwo, narkomania, samobójstwo, czy niestabilność psychiczna. Dramat kończy się wizją białego, jasnego światła, co może oznaczać spełnienie miłości, jak też śmierć.
Fikcyjna notatka biograficzna edytuj
Sarah Kane, ukrywając się pod pseudonimem Marie Kalvedon, zamieściła w programie teatralnym zmyśloną notatkę biograficzną na temat rzekomej Kalvedon. Oto jej fragment:
Marie Kalvedon ma dwadzieścia pięć lat. Dorastała w Niemczech w brytyjskiej bazie wojskowej. Wróciła do Wielkiej Brytanii w wieku szesnastu lat, aby zakończyć swoją edukację. Została wysłana do St Hilda's College w Oksfordzie [...] Jej pierwsze opowiadania opublikowano w różnych europejskich czasopismach literackich. Jej tom poezji pod tytułem "Onzuiver" ("Nieczystość") wydano w Belgii i Holandii. [...] Obecnie mieszka ze swoim kotem o imieniu Grotowski w Cambridgeshire.
Imię kota jest odniesieniem do polskiego reżysera teatralnego Jerzego Grotowskiego. Z kolei tytuł rzekomego tomiku wierszy „Nieczystość” może stanowić odniesienie do poprzedniego dramatu Kane, zatytułowanego „Oczyszczeni”.
Inscenizacje w Polsce edytuj
23 stycznia 2009 roku „Łaknąć” wystawiono w Teatrze Polskim w Bydgoszczy w reżyserii Łukasza Chotkowskiego. W główne role wcielili się Dominika Biernat, Anita Sokołowska, Michał Czachor i Mateusz Łasowski.
14 lutego 2017 w Piskim Domu Kultury, Reżyser Marta Agata Chrzanowska, podjęła się próby przestawienia fragmentów sztuki Sary Kane ŁAKNĄĆ[1]. W role główne wcielili się Amelia Zalewska, Sławomir Sikora, Marta Agata Chrzanowska. Adam Gabara, Makary Gabriel Bronikowski, Katarzyna Romot, Kinga Plona.
Odniesienia w kulturze edytuj
- Islandzka piosenkarka Björk w 2001 na albumie Vespertine nagrała utwór zatytułowany „An Echo, A Stain”, oparty na sztuce.
Linki zewnętrzne edytuj
Bibliografia edytuj
- Brocher, Corinna u. Tabert, Nils: Sarah Kane. Sämtliche Stücke. Rowohlt Taschenbuch Verlag GmbH, Hamburg, 2002.
- Sarah Kane: Complete Plays. London 2001.
Przypisy edytuj
- ↑ I chcę się z Tobą bawić w chowanego... - Piski Dom Kultury [online], pdk.pisz.pl [dostęp 2017-04-20] (pol.).