Łaszczyn (województwo wielkopolskie)

Łaszczyn
	wieś
	; kościół św. Marcina
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	rawicki
Gmina	Rawicz
Strefa numeracyjna	65
Kod pocztowy	63-900
Tablice rejestracyjne	PRA
SIMC	0375763
	Położenie na mapie gminy Rawicz Łaszczyn
	Położenie na mapie Polski Łaszczyn
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Łaszczyn
	Położenie na mapie powiatu rawickiego Łaszczyn
	51°38′21″N 16°51′39″E/51,639167 16,860833
	Multimedia w Wikimedia Commons

Łaszczyn (pol. hist. Laszczyno^[3]) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie rawickim, w gminie Rawicz.

Historia edytuj

Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od połowy XIII wieku. Wymieniona w dokumencie zapisanym po łacinie z 1240 Lasczino, 1310 Lasczin, 1398 Wlasczino (w znaczeniu: w Łaszczynie), 1406 Lasczino, 1420 Zlasczyna (w znaczeniu: z Łaszczyna), 1443 Lasczyno^[3].

Prawdopodobne jest, że okolice miejscowości zamieszkane były wcześniej niż odnotowały to historyczne dokumenty. W okolicy, na wydmie w pobliżu drogi do Konarzewa, archeolodzy odkryli ślady nie datowanej osady^[3].

Według pierwszego zapisu w jakim odnotowano miejscowość z 1240 biskup poznański Paweł II nadał dziesięcinę z 10 wsi, w tym m.in. z Łaszczyna, na utrzymanie kapłana stale urzędującego w Nieparcie. W 1310 książę głogowski i wielkopolski Henryk III głogowski ustanowił w Poniecu dystrykt, w którego granicach znalazło się m.in. Łaszczyn. W 1445 miejscowość należała do powiatu kościańskiego Korony Królestwa Polskiego. Od 1240 należała do parafii Niepart, a od 1411 stała się siedzibą własnej parafii połączonej w XVI wieku z parafią Sarnowa^[3].

Wieś była własnością szlachecką należącą do lokalnej szlachty wielkopolskiej z rodu Chorągwiczów Łaszczyńskich, którzy od nazwy wsi przyjęli odmiejscowe nazwisko, a także Podrzeckich, Szurkowskich, Sarnowskich, Zakrzewskich, Chojnackich, Iłowieckich. W 1398 pani Chorągwiczyna Łaszczyńska z synami Mikołajem oraz Wojtkiem weszła w spór sądowy z Piotrem Góreckim, który otrzymał wwiązanie w posiadanie 1/4 Łaszczyna. Piotr bez skutku pozywał ją o 6 małdratów żyta oraz 2 małdraty owsa. W latach 1398-1450 właścicielem we wsi był Wojciech Chorągwicz Łaszczyński, a także w latach 1404-1420 Wawrzyniec Łaszczyński. W 1423 w procesie sądowym imiennie odnotowany został Czosnek miejscowy karczmarz, któremu Mikołaj, Gniewosz i Jan Czarnkowscy z Czarnkowa koło Ponieca zapłacili w ramach zasądzonej kary 9 grzywien. W 1449 ma miejsce kolejny spór sądowy o majętności we wsi. Sąd zachował Katarzynę Łaszczyńską wdowę po Wawrzyńcu przy jej oprawie w Łaszczynie w sporze z Sędziwojem Szurkowskim z Łaszczyna^[3].

W latach 1444-1445 miał miejsce spór graniczny pomiędzy wsią Sarnowa należącą do panny Elżbiety oraz Łaszczynem należącym do Wojciecha Chorągwicza Łaszczyńskiego, Janusza syna Wawrzyńca, Janusza Podrzeckiego, Jana zwanego Świnia Głowa oraz Jana z Łaszczyna. W 1445 doszło do porozumienia w wyniku czego woźny sądowy zatwierdził ustalone przez skonfliktowane strony rozgraniczenie. W latach W 1474-1475 Piotr Iłowiecki skupił części wsi od innych właścicieli: Barbary wdowie po Sędziwoju II Łaszczyńskim [Szurkowskim] za 100 grzywien, Katarzynie córce Sędziwoja I Łaszczyńskiego za 60 grzywien, Jadwidze wdowie po Stanisławie zwanym Lanka 1/4 Łaszczyna oraz w 1477 od Wojciecha Łaszczyńskiego za 130 grzywien. W 1514 odnotowany został kopiec narożny dzielący wsie Łaszczyn, Konarzewo i Golinę^[3].

W latach 1510-1563 miejscowość odnotowały historyczne rejestry podatkowe. W 1510 we wsi znajdował się folwark, 14 łanów osiadłych oraz 4 łany opuszczone. Każdy z łanów zawierał tylko 3 kwarty. Odnotowana została także karczma stojąca na połowie łana, w której warzono lokalne piwo. W 1530 miał miejsce pobór z 2 łanów w Łaszczynie. W 1563 pobór z 14 łanów, od dwóch komorników, karczmy dziedzicznej oraz wiatraka dziedzicznego. W 1581 pobrano podatki z 13 łanów, jednego łana karczmarskiego, 10 zagrodników oraz wiatraka dziedzicznego. W 1619 odnotowano we wsi 14 łanów^[3].

W 1581 wieś odnotowana pod nazwą Lasczino położona była w powiecie kościańskim województwa poznańskiego w Rzeczpospolitej Obojga Narodów^[4]. W 1590 miejscowi posiadacze Mikołaj Zakrzewski oraz niewymieniony z imienia Chojnacki dokonali między siebie podziału okolicznych lasów^[3].

Po rozbiorach Polski miejscowość wraz z całą Wielkopolską znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kröben (krobskim) w rejencji poznańskiej^[5]. Łaszczyn należał do okręgu bojanowskiego tego powiatu i stanowił odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas Sczaniecki^[5]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 301 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 27 dymów (domostw)^[5]. W skład majątku Łaszczyn wchodziły także Izbice (23 domy, 165 osób) oraz Żylice (35 domów, 206 osób)^[5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.

Obecnie edytuj

Na miejscowym cmentarzu znajduje się grób Stefana Bobrowskiego, jednego z przywódców powstania styczniowego, który zginął w pojedynku w pobliskim Lesie Łaszczyńskim. Na terenie wsi znajduje się Rolniczy Kombinat Spółdzielczy, którego oddziałem była kiedyś ferma drobiu w Żylicach.