Łobżenica

Łobżenica
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Widok z wieży ciśnień (2015)
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	pilski
Gmina	Łobżenica
Data założenia	przed 1398
Prawa miejskie	przed 1438
Burmistrz	Piotr Łosoś
Powierzchnia	3,25 km²
Wysokość	100 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności; • gęstość	; 2977; 916,0 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 67
Kod pocztowy	89-310
Tablice rejestracyjne	PP
	Położenie na mapie gminy Łobżenica Łobżenica
	Położenie na mapie Polski Łobżenica
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Łobżenica
	Położenie na mapie powiatu pilskiego Łobżenica
	53°15′44,97″N 17°15′20,45″E/53,262492 17,255681
TERC (TERYT)	3019044
SIMC	0966984
	Urząd miejskiul. Sikorskiego 7; 89-310 Łobżenica
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa

Łobżenica (niem. Lobsens) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie pilskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Łobżenica. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. pilskiego.

Według danych z 31 grudnia 2009 miasto liczyło 3090 mieszkańców^[2].

Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1314 roku położone było w XVI wieku w województwie kaliskim^[3].

PołożenieEdytuj

Łobżenica leży 12 km na północ od Wyrzyska, w Krajnie, na Pojezierzu Krajeńskim, nad rzeką Łobzonką. Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 242 Wyrzysk-Więcbork oraz odbudowywana linia kolei wąskotorowej Białośliwie-Witosław ze stacją kolejową.

HistoriaEdytuj

Osobny artykuł: Łobżenica Nowe Miasto.

Widok miasta znad rz. Łobżanki (1974)

Nieopodal Łobżenicy, czasów głęboko pogańskich, sięga swym rodowodem rytualny krąg będący ośrodkiem kultu Swarożyca. Znajdował się on w dębowym gaju (zwanym wówczas „Gajem na górce”, lub prosto: „Górką”) będącym częścią wielkiej Puszczy Krajeńskiej. Tradycja określa istnienie osady już w XII wieku, chociaż pierwsza wzmianka historyczna o Łobżenicy pochodzi z 1398 roku. Przed 1438 rokiem otrzymała prawa miejskie, była miastem prywatnym. W latach 1431 i 1457 Krzyżacy zniszczyli Łobżenicę. Dzięki rozwojowi handlu miasto bogaciło się i rozbudowywało, tak że w XVI wieku stało się największym miastem Krajny. Z 1507 roku pochodzi pierwsze świadectwo istnienia osiedla żydowskiego w Łobżenicy^[4]. W 1606 roku osiedlili się w Łobżenicy kupcy szkoccy, którzy utworzyli tzw. Nowe Miasto, zwane wówczas Małym Gdańskiem. W latach 1612-1630 istniała w Łobżenicy prywatna mennica, w której bito drobne monety miedziane tzw. Denary Krotoskich, oznaczone herbem Bróg. Później bito w Łobżenicy monety nielegalne, tzw. kwartniki łobżenickie. Pamiątką po mennicy są nazwy ulic w południowej części miasta: Złota, Srebrna, Mennicza. W połowie XVII wieku miasto nabyli Grudzińscy, zwolennicy reformacji, którzy stworzyli w Łobżenicy silny ośrodek protestancki. Ludność trudniła się rolnictwem i sukiennictwem. 6 maja 1768 r. pożar strawił łącznie 15 budynków w mieście. W XIX wieku, wraz z upadkiem sukiennictwa i pobudowaniem linii kolejowych omijających Łobżenicę, dalszy rozwój miasta uległ zahamowaniu. Po zakończeniu I wojny światowej Łobżenica znalazła się w granicach odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej. 1 września 1939 początek okupacji niemieckiej. Jesienią 1939 miejscowi Niemcy skupieni w tzw. Selbstschutzu zamordowali ok. 200 mieszkańców Łobżenicy i sąsiednich miejscowości^[5]. Miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną w dniu 27 stycznia 1945.

GospodarkaEdytuj

Łobżenica jest zapleczem usługowym dla rolniczej okolicy. Znajduje się tu między innymi Chemiczno-Farmaceutyczna Spółdzielnia Pracy „Filofarm”, Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Łobżenicy oraz kilka mniejszych podmiotów gospodarczych.

Kultura i edukacjaEdytuj

Izba Muzealna gromadząca zbiory dotyczące dziejów miasta, sztuki ludowej oraz martyrologii w czasie II wojny światowej
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Tadeusza Kościuszki

SportEdytuj

W mieście, od 1946 roku, działa klub piłki nożnej Pogoń Łobżenica, który w swoim najlepszym okresie grał w IV lidze. W sezonie 2018/19 Pogoń występowała w lidze międzyokręgowej.

DemografiaEdytuj

Piramida wieku mieszkańców Łobżenicy w 2014 roku^[1].

ZabytkiEdytuj

Poewangelicki Kościół pw. św. Szczepana

układ przestrzenny Starego Miasta z rynkiem (obecnie pl. Wolności)
układ przestrzenny Nowego Miasta z rynkiem (obecnie pl. Zwycięstwa)
kościół parafialny Świętej Trójcy z przełomu XV i XVI wieku, gruntownie odbudowany w 1662 roku po spaleniu przez Szwedów, przebudowany w XVIII wieku oraz w latach 1931-1932; zachował kilka elementów architektury późnogotyckiej i barokowej, m.in. gotyckie przypory; wyposażenie wnętrza w części barokowe z XVII wieku:
- ołtarz główny z 1668 roku
- cztery ołtarze boczne z końca XVII wieku
- ambona z XIX wieku
- obrazy i rzeźby z XVII wieku
- płyta nagrobna z 1595 roku mieszczan łobżenickich Jana i Jadwigi Jagaczyków
klasycystyczna plebania z końca XVIII wieku
eklektyczny kościół poewangelicki św. Szczepana z lat 1910-1911, nakryty pozornym sklepieniem kolebkowym; we wnętrzu:
- na ścianach i sklepieniu polichromia neobarokowa z okresu budowy
- ołtarz główny i ambona rokokowe z 1776 roku
dawny zajazd, szachulcowy, z końca XVIII wieku, obecnie odbudowywany
wieża ciśnień z początku XX wieku
zabudowania młyna wodnego
kilka domów z XVIII i XIX wieku, m.in. szachulcowych:
- szachulcowy dom przy pl. Wolności 5 z 2. połowy XVIII wieku, z ozdobnymi drzwiami
- dom przy pl. Wolności 10 z 1. połowy XIX wieku
- dom przy ul. 1 Maja 1 z przełomu XVIII i XIX wieku
- szachulcowy dom przy ul. 1 Maja 10 z przełomu XVIII i XIX wieku
pomniki i miejsca pamięci:
- pomnik uczestników walk o wolność z lat sześćdziesiątych XX wieku
- na cmentarzu pomnik i zbiorowa mogiła ofiar hitleryzmu, groby dwóch poległych powstańców wielkopolskich oraz groby żołnierzy Armii Czerwonej

ZdjęciaEdytuj

Wieża ciśnień i gazownia w roku 2010
Wyremontowana wieża ciśnień i gazownia
Widok z placu wolności na ulicę 1go Maja
Widok na ul. Wyrzyską wraz z wieżą ciśnień i posterunkiem policji

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

↑ ^a ^b Łobżenica w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-06, s. 105. ISSN 1734-6118. [dostęp 2010-07-16].
↑ Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 179.
↑ Maurycy Horn, Najstarszy rejestr osiedli żydowskich w Polsce w 1507 r., w: Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego 1974, nr 3 (91), s. 15.
↑ Maria Wardzyńska: Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2009. ISBN 978-83-7629-063-8.

Linki zewnętrzneEdytuj

Oficjalna strona miasta
Łobżenica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 672 .
Łobżenica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 267 .

[populacja2016-1] Łobżenica w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[2] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-06, s. 105. ISSN 1734-6118. [dostęp 2010-07-16].

[3] Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 179.

[4] Maurycy Horn, Najstarszy rejestr osiedli żydowskich w Polsce w 1507 r., w: Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego 1974, nr 3 (91), s. 15.

[5] Maria Wardzyńska: Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2009. ISBN 978-83-7629-063-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]