Łobzów – obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy V Krowodrza i Dzielnicy VI Bronowice.

Łobzów
Ilustracja
Pałac Królewski w Łobzowie
Państwo

 Polska

Miasto

Kraków

Dzielnica

V Krowodrza, VI Bronowice

Data budowy

od XIV wieku

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Łobzów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Łobzów”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Łobzów”
Ziemia50°04′31″N 19°54′27″E/50,075278 19,907500
Łobzów na planie z 1916 roku jako dzielnica Krakowa.
Widok Krakowa, Stradomia, Kleparza, Kazimierza i Łobzowa z atlasu Civitates orbis terrarum Georga Brauna i Fransa Hogenberga z 1618 roku

Wieś królewska, położona w drugiej połowie XVI wieku w powiecie proszowickim województwa krakowskiego[1], należała do wielkorządów krakowskich[2].

Historia edytuj

W Łobzowie mieści się Pałac Królewski wzniesiony za panowania Kazimierza Wielkiego. Mieściła się tam letnia rezydencja królewska. W 1357 prawdopodobnie powstał tam gotycki zamek Kazimierza Wielkiego, którą przekształcił w manierystyczny pałac Stefan Batory. Prace te wykonał Santi Gucci, który zaprojektował także rozległy ogród. Kolejne przemiany miały miejsce za panowania Zygmunta III, kiedy to Giovanni Trevano nadał pałacowi szatę barokową. W latach 1642–1646 odrestaurowano budowlę. W XVIII wieku Łobzów podupadł. Po III rozbiorze Polski austriackie władze odebrały Łobzów uniwersytetowi. W 1875 w pałacu zorganizowana została Szkoła Kadetów Piechoty. Obecnie gmach pałacu należy do Politechniki Krakowskiej.

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 86 budynkach w Łobzowie na obszarze 140 hektarów mieszkały 1364 osoby, z czego 1301 (95,4%) było katolikami, 27 (2%) wyznawcami judaizmu, 16 (1,2%) grekokatolikami, a 20 (1,5%) innej religii lub wyznania, 997 (73,1%) było polsko-, 255 (18,7%) niemiecko-, 15 (1,1%) rusko-, a 82 (6%) innojęzycznymi[3].

Teren dawnej rezydencji od strony wschodniej okala mur zbudowany w czasach Stefana Batorego. W jego obrębie znajduje się Ogród Łobzów. Przez teren rezydencji przepływała niegdyś rzeka Młynówka Królewska, zasypana w latach 60. i 70. XX wieku, obecnie stanowiąca deptak. Część terenu rezydencji zajmuje jednostka wojskowa. Na jej terenie mieści się stadion WKS „Wawel” założonego w 1919.

W dwudziestoleciu międzywojennym w Łobzowie stacjonowały następujące jednostki Wojska Polskiego:

W 1927 r. księża michalici na potrzeby Wydawnictwa Powściągliwość i Praca nabyli drukarnię od Czesława Lipińskiego przy ul. Kazimierza Wielkiego 95. W 1945 r. przenieśli tu swoje Wyższe Seminarium Duchowne, istniejące do dziś. W kwietniu 1950 r. drukarnia została upaństwowiona przez władze komunistyczne. Na zabranym zakonnikom ogrodzie postawiono mieszkalne bloki czteropiętrowe, których budowę ukończono w 1970[4][5]

W 1994 przy ul. Kijowskiej powstał nowy kościół parafialny pw. bł. Anieli Salawy księży misjonarzy.

Przypisy edytuj

  1. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2008, k. 1.
  2. Franciszek Leśniak, Wielkorządcy krakowscy XVI–XVIII wieku, Kraków 1996, s. 18-19.
  3. Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XII. Galizien. Wien: 1907.
  4. Michalici - podstrona zewnętrzna, michalici.pl [dostęp 2022-09-11].
  5. Michalici, seminarium.michalici.pl [dostęp 2022-09-11].

Linki zewnętrzne edytuj