Łuskonośne

Łuskonośne, łuskoskóre (Squamata) – rząd w obrębie gromady gadów, obejmuje zwierzęta o ciele pokrytym łuskami: węże, amfisbeny i jaszczurki (około 7,5 tysiąca współcześnie żyjących gatunków).

Łuskonośne
Squamata
Oppel, 1811
Zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	gady
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	lepidozaury
Rząd	łuskonośne
Zasięg występowania
Sumaryczny obszar występowania łuskonośnych

Cechy charakterystyczne

• ciało zwykle wydłużone, pokryte łuskami na grzbiecie i bokach oraz tarczkami na głowie i na brzuchu, na którym tworzą gładką powierzchnię, co jest szczególnie istotne u zwierząt beznogich, takich jak węże i jaszczurki beznogie (np. padalec zwyczajny)
• cienka skóra
• język rozdwojony na końcu
• silnie rozwinięty węch, narząd Jacobsona
• parzysty narząd kopulacyjny (hemipenes) u samców

Systematyka

Początkowo łuskonośne dzielono na węże (Serpentes) i jaszczurki (Lacertilia, dawniej Sauria). W późniejszych klasyfikacjach wyodrębniono też amfisbeny (Amphisbaenia). Z kolei jaszczurki, jako takson parafiletyczny (choć pochodzą od nich węże i amfisbeny, obie te grupy nie są do nich zaliczane), przestały być wyróżniane w niektórych nowszych klasyfikacjach; np. w klasyfikacji ITIS są zastąpione przez trzy odrębne linie ewolucyjne – Autarchoglossa, Gekkota i Iguania.

Rząd Squamata:

• Podrząd Amphisbaenia
• Podrząd Autarchoglossa
• Podrząd Gekkota
• Podrząd Iguania
• Podrząd Serpentes