Łuskonośne
Łuskonośne, łuskoskóre (Squamata) – rząd w obrębie gromady gadów, obejmuje zwierzęta o ciele pokrytym łuskami: węże, amfisbeny i jaszczurki (około 7,5 tysiąca współcześnie żyjących gatunków).
| ||
Squamata | ||
Oppel, 1811 | ||
![]() Zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix) | ||
Systematyka | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | zwierzęta | |
Typ | strunowce | |
Podtyp | kręgowce | |
Gromada | gady | |
Podgromada | diapsydy | |
Nadrząd | lepidozaury | |
Rząd | łuskonośne | |
Zasięg występowania | ||
![]() Sumaryczny obszar występowania łuskonośnych |
Cechy charakterystyczneEdytuj
- ciało zwykle wydłużone, pokryte łuskami na grzbiecie i bokach oraz tarczkami na głowie i na brzuchu, na którym tworzą gładką powierzchnię, co jest szczególnie istotne u zwierząt beznogich, takich jak węże i jaszczurki beznogie (np. padalec zwyczajny)
- cienka skóra
- język rozdwojony na końcu
- silnie rozwinięty węch, narząd Jacobsona
- parzysty narząd kopulacyjny (hemipenes) u samców
SystematykaEdytuj
Początkowo łuskonośne dzielono na węże (Serpentes) i jaszczurki (Lacertilia, dawniej Sauria). W późniejszych klasyfikacjach wyodrębniono też amfisbeny (Amphisbaenia). Z kolei jaszczurki, jako takson parafiletyczny (choć pochodzą od nich węże i amfisbeny, obie te grupy nie są do nich zaliczane), przestały być wyróżniane w niektórych nowszych klasyfikacjach; np. w klasyfikacji ITIS są zastąpione przez trzy odrębne linie ewolucyjne – Autarchoglossa, Gekkota i Iguania[1].
Rząd Squamata:
- Podrząd Amphisbaenia
- Podrząd Autarchoglossa
- Podrząd Gekkota
- Podrząd Iguania
- Podrząd Serpentes