Śmierć komiwojażera (dramat)

sztuka teatralna (autor: Arthur Miller)

Śmierć komiwojażera (ang. Death of a Salesman) – sztuka amerykańskiego dramaturga Arthura Millera[1], opublikowana i wystawiona w 1949. Opowiada o ostatnim dniu życia Wlliama Lomana, wędrownego sprzedawcy, który dochodzi do wniosku, że przegrał własne życie[2]. Osią kompozycyjną sztuki są relacje ojca i syna[3]. Na język polski utwór przetłumaczyła Joanna Gorczycka[4], a później Anna Bańkowska[2].

Śmierć komiwojażera, inscenizacja

Fabuła edytuj

Śmierć komiwojażera opisuje konflikt między 63-letnim Williamem „Willym” Lomanem i jego 34-letnim synem Biffem. Willy Loman to człowiek rozdarty wewnętrznie, którego życie przebiega w świecie, gdzie mieszają się dla niego przeszłość i teraźniejszość (w kilku scenach rozmawia z osobami, które obecne są tylko w jego wyobraźni albo ukazane są retrospekcje, niekiedy te dwie rzeczy się przeplatają). Biff nigdy nie wybaczył ojcu tego, że kiedyś zdradził jego matkę z inną kobietą podczas podróży w interesach. Dlatego nie zdaje matury, nie idzie na studia i utrzymuje się z kiepskich, często zmienianych prac.

Przy końcu dramatu ich konflikt się zaostrza, aż wreszcie Biff pokazuje ojcu, jak bardzo go kocha. Nakłania go do akceptacji prawdy i rzeczywistości, a potem wyjeżdża na dłużej. Willy Loman decyduje się na samobójstwo, aby jego zubożała rodzina, przede wszystkim Biff, po rzekomym wypadku samochodowym mogła otrzymać wypłatę z jego ubezpieczenia na życie. Jego zmarły brat Ben, którego podziwia jak ojca, ale którego ledwie znał, i z którym wielokrotnie „rozmawia”, przypomina mu o jego zamiarze.

Dramat kończy się mszą za duszę Willy'ego; na pogrzebie jest niewielu żałobników – jego rodzina i jego zamożniejszy stary przyjaciel Charley. Zakończeniem jest ostatni monolog Lindy, wdowy po Willym, w którym opisuje koniec problemów z płaceniem rachunków i dziwi się, dlaczego Willy odebrał sobie życie.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Arthur Miller. biography.com. [dostęp 2017-01-03]. (ang.).
  2. a b Arthur Miller: Śmierć komiwojażera. lubimyczytac.pl. [dostęp 2021-07-26].
  3. Andrzej Kopcewicz, Marta Sienicka: Historia literatury Stanów Zjednoczonych w zarysie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 462-463. ISBN 83-01-03246-4.
  4. Śmierć komiwojażera [VHS], (premiera 17.03.1980), Warszawa: Telewizja Polska, [1999] (Złota Setka Teatru Telewizji), OCLC 899903912.

Bibliografia edytuj

  • Arthur Miller, Death of a Salesman. Certain Conversations in Two Acts and a Requiem, London: Penguin, 2015, ISBN 978-0-141-18274-2.