Świątynia Apollina w Melite
Świątynia Apollina (malt. Tempju t'Apollo, ang. Temple of Apollo) – rzymska świątynia w antycznym mieście Melite, współcześnie Mdina na Malcie. Była poświęcona Apollinowi, bogowi słońca. Świątynia zbudowana została w II wieku n.e., górowała ona nad półokrągłym teatrem. Ruiny budowli odsłonięte zostały w XVIII wieku, wiele architektonicznych fragmentów zniknęło wtedy w prywatnych kolekcjach, lub zostało przerobionych na nowoczesne rzeźby. Część krepidomy świątyni, odkryta w roku 2002, wciąż istnieje.
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Wyznanie | |
| Rodzaj | |
| Historia | |
| Data budowy |
II wiek |
| Dane świątyni | |
| Styl | |
| Budulec | |
| Stan obecny |
zburzona |
Położenie na mapie Malty  | |
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |
 35°53′07,2″N 14°24′12,0″E/35,885333 14,403333
| |
Historia i architektura świątyni edytuj
Świątynia boga Apollo mogła być zbudowana na miejscu wcześniejszej punickiej budowli sakralnej[1]. Uważa się, że postawiona została w II wieku n.e., inskrypcja wymieniająca prywatnego darczyńcę, który zapłacił za budowę części świątyni, została odkryta w roku 1747[2].
Konstrukcja zbudowana została z marmuru, posiadała portyk z czterema kolumnami w stylu jońskim wznoszącymi się na podium. Całość górowała nad półkolistym teatrem[2]. Na architekturę świątyni miały wpływ budowle kartagiańskie, jak również zaczerpnęła ona ze stylu popularnego w rzymskiej Afryce północnej[3].
Pozostałości edytuj
Część pozostałości świątyni odkopanych zostało w roku 1710; odkryte marmurowe bloki budowli zostały wzięte przerobione na ołtarze i elementy dekoracyjne szeregu domów i kościołów, w tym katedry św. Pawła w Mdinie, groty św. Pawła w Rabacie oraz kościoła Franciszkanów i kościoła Dusz Wszystkich w Valletcie[4][5].
Więcej ruin świątyni oraz pobliskiego teatru odkrytych zostało obok klasztoru św. Piotra w Mdinie w roku 1747. Pozostałości te zawierały marmurowe filary, kapitele, gzymsy i całe bloki, jak też inskrypcję na temat budowy świątyni. Inna inskrypcja notująca budowę świątyni znaleziona została w pobliżu tego samego klasztoru w roku 1868, i chociaż imię bóstwa, któremu poświęcona była ta świątynia nie zachowało się, jest możliwe, że pochodzi ze świątyni Apollina[6].
W przewodniku A hand book, or guide, for strangers visiting Malta, napisanym przez Thomasa MacGilla w roku 1839 nadmienione jest, że „żadne pozostałości [świątyni] nie są teraz widoczne”[7]. Archeolog Antonio Annetto Caruana, pisząc w roku 1882, zanotował, że niektóre z pozostałości odkrytych w latach 1710 oraz 1747 znajdowały się w prywatnych kolekcjach, m.in. Sant Fourniera[2].
W marcu 2002 roku, podczas robót publicznych na Triq Villegaignon, odkryty został mur tworzący część świątynnej krepidomy. Został on sukcesywnie odsłaniany przez Archaeology Services Cooperative[3].
Zobacz też edytuj
Literatura edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Sagona 2015 ↓, s. 289.
- ↑ a b c Caruana 1882 ↓, s. 89.
- ↑ a b Michael Testa: New find at Mdina most important so far in old capital. [w:] Times of Malta [on-line]. 2002-03-19. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-13)]. (ang.).
- ↑ Cardona 2008 ↓, s. 42–43.
- ↑ MacGill 1839 ↓, s. 95.
- ↑ Cardona 2008 ↓, s. 41.
- ↑ MacGill 1839 ↓, s. 92.
Bibliografia edytuj
- David Cardona. The known unknown: identification, provenancing, and relocation of pieces of decorative architecture from Roman public buildings and other private structures in Malta. „Malta Archaeological Review”, 2008. (ang.).
- Antonio Annetto Caruana: Report on the Phoenician and Roman antiquities in the group of the islands of Malta. Malta: Government Printing Office, 1882. (ang.).
- Thomas MacGill: A hand book, or guide, for strangers visiting Malta. Malta: Luigi Tonna, 1839. (ang.).
- Claudia Sagona: The Archaeology of Malta. Cambridge University Press, 2015. ISBN 978-1-107-00669-0. (ang.).