Święty Pantaleon (gr. Παντελεήμων, cs. великомученикъ и цѣлитель Пантелеимѡнъ[1]; ur. ok. 280 w Nikomedii, zm. 27 lipca 305 tamże) – święty Kościoła katolickiego i prawosławnego[2], uzdrowiciel, zaliczany do wielkich męczenników chrześcijańskich i do grona Czternastu Świętych Wspomożycieli[3].

Święty
Pantaleon
Παντελεήμων
męczennik
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

III wiek
Nikomedia

Data i miejsce śmierci

27 lipca 305
Nikomedia

Czczony przez

Kościół katolicki,
Cerkiew prawosławną

Wspomnienie

27 lipca[a],
27 lipca/9 sierpnia[b]

Atrybuty

Ręce przybite gwoździem do głowy

Patron

lekarzy, pielęgniarek, ludzi samotnych

Szczególne miejsca kultu

Monaster św. Pantelejmona

Żywot edytuj

Pochodzący z Nikomedii Pantaleon był synem chrześcijanki Eubuli. W myśl zamierzeń ojca, po zdobyciu koniecznej wiedzy został lekarzem na dworze cesarza Galeriusza Maksymiana. Nawróciwszy się na wiarę chrześcijańską, zaczął leczyć bezpłatnie – w imię Boga, co przysporzyło mu wielu niechętnych. Odmówił wyparcia się wiary, za co go uwięziono, poddano torturom i ostatecznie ścięto.

Kult i patronat edytuj

 
Święty Pantaleon - fragment tryptyku z końca XV wieku w Schwabach

Uznany jest za patrona lekarzy, pielęgniarek, ludzi samotnych. Jego atrybutem są gwoździe będące symbolem jego męczeństwa.

W ikonografii Święty przedstawiany jest jako młody mężczyzna bez zarostu, z krótkimi, ciemnymi włosami. W prawej dłoni trzyma pędzelek do namaszczania chorych, w lewej niewielką szkatułkę z medykamentami. Szaty spodnie (zwykle zielone) okrywa jasnoczerwony płaszcz symbolicznie oznaczający śmierć męczeńską[1].

Jego wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 27 lipca[2].

Wyznawcy prawosławia wspominają wielkiego męczennika 27 lipca/9 sierpnia[c], tj. 9 sierpnia według kalendarza gregoriańskiego[1].

Relikwie św. Pantaleona znajdują się w Madrycie i Lyonie[4][5]. Jego wezwanie nosi m.in. kościół w Kolonii.

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Jarosław Charkiewicz: wlk. męcz. Pantelejmon, uzdrowiciel. Serwis Cerkiew.pl. [dostęp 2012-10-21].
  2. a b Antonello Antonelli: San Pantaleone. [dostęp 2009-08-03]. (wł.).
  3. Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 1 A-C. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 580. ISBN 83-7097-271-3.
  4. M. Raczkiewicz, CSsR: Madryt: 15 tys. u św. Pantaleona. [dostęp 2009-08-03].
  5. Św. Pantaleon – Święty Wspomożyciel, patron lekarzy, pielęgniarek oraz ludzi samotnych. [w:] Żywoty Świętych Pańskich na wszystkie dni roku, Katowice/Mikołów 1937 [on-line]. [dostęp 2009-08-03].

Bibliografia edytuj