Świrz
Świrz (ukr. Свірж, za II RP także Swirz) – wieś w rejonie przemyślańskim obwodu lwowskiego Ukrainy, nad rzeką Świrż.
| |||
 Zamek w Świrzu | |||
| |||
| Państwo |  Ukraina
| ||
| Obwód |  lwowski
| ||
| Rejon |  przemyślański
| ||
| Populacja • liczba ludności |
795 | ||
| Nr kierunkowy | +380 3263 | ||
| Kod pocztowy | 81225 | ||
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  | |||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||
 49°39′00″N 24°26′20″E/49,650000 24,438889
| |||
Portal  Ukraina
| |||
HistoriaEdytuj
Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1427, kiedy odwiedził go król Polski Władysław II Jagiełło a zamek Świrskich z Romanowa herbu Szaława pochodzi z XV wieku.
Przez pewien czas podczas zaboru austriackiego jako miasteczko wchodził w skład obwodu, czyli cyrkułu brzeżańskiego[1].
W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Swirz w powiecie przemyślańskim województwa tarnopolskiego.
PołożenieEdytuj
Na podstawie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich Świrz albo Świerz z Świrzykiem: to miasteczko w pow. przemyślańskim, 10 km na zachód od sądu powiatowego w Przemyślanach, z urzędem pocztowym w miejscu. Na północ leży Kopań, na wschód Kimirz, na południe Niedziliska i Chlebowice Świrskie, na płd-zach. Podhorodyszcze i Romanów[2].
Zamek w ŚwirzuEdytuj
Warownię wznieśli w XV wieku Świrscy[3] herbu Szaława z Romanowa[4]. W XVII wieku został przebudowany przez kasztelana halickiego i chorążego podolskiego Aleksandra Cetnera. W pierwszej połowie istnienia II RP zamieszkiwał w nim gen. Robert Lamezan-Salins.
Urodzeni w ŚwirzuEdytuj
- Alicja Grześkowiak – polska polityk, doktor habilitowany w zakresie prawa karnego, senator I, II, III i IV kadencji, marszałek Senatu IV kadencji w latach 1997–2001
- Tadeusz Lipski – polski dowódca wojskowy, podoficer AK, oficer partyzantki antykomunistycznej
- Andrzej Żaki – polski archeolog.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Galicya pod względem topograficzno-geograficzno-historycznym, skreślona przez Hipolita Stupnickiego: Z mapą. Lwów : Madfes i Bodek, 1869, s. 79—80.
- ↑ Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI. Warszawa: 1880–1902, s. 717.
- ↑ Tokarski J.,: Lwów i okolice. Bielsko-Biała: Wyd. Pascal, 2007, s. 317. ISBN 978-83-7304-776-1.
- ↑ Kacper Niesiecki: Herbarz Polski. T. VIII, s. 584-587
BibliografiaEdytuj
- Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, Warszawa, 1880–1902, s. 717.
Linki zewnętrzneEdytuj
- Świrz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 717.
- zdjęcia ze Świrza
- Zamek w Świrzu na filmie z drona, 2018.