Żabieniec (powiat piaseczyński)
Żabieniec – wieś sołecka[5] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, w gminie Piaseczno[6][4].
wieś | |
![]() Kościół św. Jadwigi Królowej | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2023) |
1140[2] |
Strefa numeracyjna |
22 |
Kod pocztowy |
05-500[3] |
Tablice rejestracyjne |
WPI |
SIMC |
0006669[4] |
Położenie na mapie gminy Piaseczno ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu piaseczyńskiego ![]() | |
![]() | |
Strona internetowa |
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0006675 | Stefanów | część wsi |
Wieś szlachecka Zabiniecz położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie czerskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego[7]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa warszawskiego. Nazwa miejscowości wzięła się prawdopodobnie od dużej ilości żab związanych z podmokłymi terenami otaczającymi miejscowość.
Położenie
edytujŻabieniec położony jest na południe od Warszawy, granicząc z Piasecznem na rzece Jeziorce oraz Czarnej. Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 79. Od południa i południowego wschodu miejscowość sąsiaduje z chronionymi obszarami Chojnowskiego Parku Krajobrazowego.
Części wsi
edytujSIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0006675 | Stefanów | część wsi |
Rolnictwo
edytujZe względu na bliskość Piaseczna i związaną z tym ekspansję budownictwa typowe rolnictwo praktycznie zanikło. Do 1991 roku uprawiane były pola wchodzące w skład PGR.
W Żabieńcu znajduje się Rybacki Zakład Doświadczalny w Żabieńcu Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie. Zlokalizowane są tu stawy badawcze oraz produkcyjne, nastawione głównie na hodowlę karpia. Do Rybackiego Zakładu Doświadczalnego w Żabieńcu należą także obiekty hodowlane w miejscowościach Kośmin, Lesznowola, Walendów oraz na warszawskich Siekierkach.
Do ważniejszych obiektów rolniczych zaliczyć można założoną w latach siedemdziesiątych XX w. Szkółkę Roślin Ozdobnych o powierzchni 26 ha, produkującą drzewa i krzewy ozdobne.
Przemysł i Usługi
edytujNa terenie miejscowości znajduje się kilkanaście firm usługowych, sklepów oraz dwa motele.
Sport
edytujPoczątki sportu w Żabieńcu sięgają 1912 r. W 1922 powołano sekcję piłki nożnej i siatkówki, z jednolitą kostiumowo drużyną pod nazwą Zagończyk, nazwa ta została w 1931 r. zmieniona na Jedność Żabieniec. Jako jeden z nielicznych klubów sportowych na Mazowszu posiada pełnowymiarowy stadion z kilkuset miejscami siedzącymi w postaci krzesełek z tworzywa oraz od grudnia 2006 profesjonalne 6 jupiterów oświetlających murawę.
Parafia
edytuj15 lutego 1988 kardynał Józef Glemp, Prymas Polski eryguje w Żabieńcu parafię bł. Jadwigi Królowej. W 1993 rozpoczęto budowę kościoła. Świątynia została konsekrowana 4 grudnia 2022.
Przyroda
edytujOd południa Żabieniec graniczy z dużym kompleksem leśnym tj. Chojnowskim Parkiem Krajobrazowym. Na jego terenie znajduje się kilkanaście rezerwatów przyrody. Poza tym istnieje tu wspaniała przyroda powiązana z kilkudziesięcioma hektarami stawów rybnych oraz dwoma rzekami. W okolicach Żabieńca gniazdują dziesiątki odmian ptactwa, oraz występuje wiele gatunków zwierząt leśnych i łąkowych m.in. łosie.
- Pomniki przyrody
Do rejestru pomników przyrody wpisano znajdującą się na terenie Rybackiego Zakładu Doświadczalnego lipę drobnolistną oraz 2 dęby szypułkowe.
- Parki zabytkowe
Park dworski z przełomu XVIII/XIX w. Mało czytelny. Powierzchnia parku wynosi 5,94 ha w tym 0,2 ha wód. Kompozycja przestrzenna stawów i grobli opiera się na rzucie prostokąta. Starodrzew zachował się w niewielkich fragmentach. Zachowana aleja lipowa w kształcie litery L. Wśród starodrzewia występują lipa, klon, klon jawor, robinia akacjowa, dąb, wierzba, topola, buk, grab, jesion. W parku znajdują się 2 stawy. Zlokalizowane są tu duże stanowiska przylaszczki, zawilca żółtego, zawilca gajowego
Historia
edytujHistoria Żabieńca trwale powiązana jest z Piasecznem oraz z tzw. traktem Wareckim - drogą łączącą Piaseczno z Warką. Pierwsze wzmianki o istnieniu Żabieńca można znaleźć na mapach sprzed ponad 500 lat. Występuje on pod nazwą Zabyniec. Znajduje się tu kilka miejsc które na stałe wpisały się w lokalną historię.
Miejscowość Żabieniec, w pierwotnym brzmieniu Zabynijcz, istniała już w 1540 roku. Należała wtedy do parafii Jazgarzew. Źródła historyczne podają również, że w roku 1576 Krzysztof Pełka i Christinus Losz, czyli Krystyn Łoś, posiadali we wsi Żabieniec swoje kmiece pola. Do Krzysztofa Pełki należał jeden i ćwierć łana, a do Krystyna Łosia półtora[8]. Gdy w 1603 roku wizytował parafię Jazgarzew biskup poznański Wawrzyniec Goślicki, w swoim sprawozdaniu wizytacyjnym napisał między innymi, że uposażenie tamtejszego kościoła stanowił folwark w Jazgarzewie złożony z trzech łanów roli, a także dziesięciny ze wsi, które należały do parafii Mianowice: z Jazgarzewa, Żabieńca, Ustanowa, Pęcher i innych. Dokument wizytacyjny z roku 1778 podaje, że w Żabieńcu znajdowała się karczma. W 1827 roku Żabieniec miał 25 domów i 102 mieszkańców. W 1895 mieszkańców było 231. Żabieniec był wtedy wsią i folwarkiem w powiecie grójeckim, należał do parafii Jazgarzew i miał 354 morgi ziemi. Obszar ziemi dworskiej wynosił 254 morgi.
Latem 1965 – do Zalesia Górnego przybył Edward Ochab. Aby ukazać fałszywy obraz idealnej polskiej wsi w Żabieńcu, przez który jechał, położono asfalt.
Urodzeni w Żabieńcu
edytuj- Antoni Parol – działacz ruchu robotniczego, kierowca i monter samochodowy.
Galeria
edytuj- Zakład Doświadczalny Instytutu Rybactwa Śródlądowego
-
Budynek zakładu
-
Z lotu ptaka
-
Stawy doświadczalne
-
Stawy hodowlane
-
Aleja lipowa
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 162915
- ↑ Raport o stanie gminy Piaseczno w 2023. Liczba mieszkańców w dn. 31.12.2023 s. 16-17
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1618 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b c d TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Strona gminy, sołectwa
- ↑ a b c Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 215, Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
- ↑ Żabieniec (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 712 .