Żegnaj mi, Rosjo nieumyta
Żegnaj mi, Rosjo nieumyta (ros. Прощай, немытая Россия) – wiersz rosyjskiego pisarza i poety Michaiła Lermontowa.
Historia powstania[1] edytuj
Poeta w 1840 za pojedynek z synem francuskiego ambasadora został przez sąd wojenny ponownie skazany na zesłanie na Kaukaz (pierwszy raz był na zsyłce w roku 1837 za napisanie wiersza Śmierć poety, w którym oskarżał koła polityczne Rosji o śmierć Puszkina), gdzie Rosja toczyła wojnę z buntującą się lokalną ludnością. Wiersz został napisany prawdopodobnie w połowie kwietnia 1841, kiedy poecie dano 48 godzin na opuszczenie Petersburga. Inna wersja głosi, że powstał on na początku maja 1840 w czasie odjazdu Lermontowa na zesłanie na Kaukaz.
Wiersz ten w swojej wymowie jest bardzo agresywny i szokujący, zwłaszcza dla rosyjskiego odbiorcy. Wiersz odzwierciedla z największą ostrością polityczne poglądy Lermontowa w stosunku do reżimu autokratycznego carskiej Rosji.
Słowa wiersza edytuj
Nie zachował się rękopis. Znanych jest kilka wersji tego wiersza[2]. Najbardziej prawdopodobna pierwotna wersja[3]:
Прощай, немытая Россия,
Страна рабов, страна господ,
И вы, мундиры голубые,
И ты, им преданный народ.
Быть может, за стеной Кавказа
Сокроюсь от твоих пашей,
От их всевидящего глаза,
От их всеслышащих ушей.
W polskim tłumaczeniu edytuj
To żegnaj ma nieczysta Rosjo,
Kraju wielmożów, kraju sług,
Ci, co błękitny mundur noszą,
I ty, ich zaprzedany lud.
Być może za Kaukazu stokiem
Przed paszą twym ukryję się,
Przed twoim wszechwidzącym okiem
I wszechsłyszącym uchem też.
lub
Żegnaj mi, Rosjo nieumyta,
Ojczyzno rabów, kraju panów,
I wy, mundury szarosine,
I ty, narodzie im sprzedany.
Może Kaukazu stromość stoku
Ochroni mnie od twoich paszów,
Od ich wszechwidzącego wzroku
Od ich co wszystko słyszą uszów.
(przeł. AdC)
Nawiązania edytuj
W powieści Kompleks polski Tadeusza Konwickiego w jednej z retrospekcji Romuald Traugutt słyszy przez ścianę pieśń śpiewaną przez rosyjskich oficerów.
Przypisy edytuj
- ↑ Т. П. Голованова, Г. А. Лапкина, А. Н. Михайлова – "Лермонтов М. Ю. Сочинения" (tom 6., М.; Л.: Изд-во АН СССР, wyd. 1954—1957) i tom 2. "Стихотворения, 1832—1841" (wyd. 1954, str. 311—379)
- ↑ ru.wikisource.org – "Прощай, немытая Россия (Лермонтов)"
- ↑ «Русск. архив» (1890, tom 3, № 11, str. 375)
Bibliografia edytuj
- Т. П. Голованова, Г. А. Лапкина, А. Н. Михайлова – "Лермонтов М. Ю. Сочинения" (tom 6., М.; Л.: Изд-во АН СССР, wyd. 1954—1957) i tom 2. "Стихотворения, 1832—1841" (wyd. 1954, str. 311—379) (ros.)
- ФЭБ. [dostęp 2010-12-02]. (ros.).