Żyrafa siatkowana

Żyrafa siatkowana
	Giraffa camelopardalis reticulata
	de Winton, 1899
	; Trzy żyrafy siatkowane w rezerwacie Samburu, Kenia
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Rodzina	żyrafowate
Rodzaj	żyrafa (Giraffa)
Gatunek	żyrafa północna
Podgatunek	żyrafa siatkowana
Synonimy
	Giraffa reticulata de Winton, 1899;
	Giraffa reticulata de Winton, 1899;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Zasięg występowania
	; Kolorem turkusowym zaznaczono zasięg występowania żyrafy siatkowanej
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Żyrafa siatkowana, żyrafa somalijska (Giraffa camelopardalis reticulata) – podgatunek żyrafy północnej. Przed 2020 rokiem, kiedy to opublikowano wyniki kompleksowych badań genetycznych żyraf, była często traktowana jako osobny gatunek^[3].

Występowanie edytuj

Żyrafa siatkowana występuje w Afryce Wschodniej – w południowej Etiopii, południowej Somalii, Ugandzie i Kenii^[2]^[4].

Opis edytuj

Żyrafa siatkowana charakteryzuje się dużymi, brązowymi łatami na białym tle. Ich wzór tworzy charakterystyczną siatkę, od której wzięła się nazwa. Od tylnej części głowy do niemalże połowy grzbietu biegnie krótka grzywa. Nogi są długie, przednie dłuższe od tylnych. Są one zakończone ostrymi racicami. Charakterystyczną cechą żyrafy jest także długi, czarny język, używany do zrywania liści z drzew, także do pielęgnacji. Zwierzę osiąga wysokość do 6 m, w kłębie 2,5. Samce są wyższe od samic. Kolana obydwu płci znajdują się na wysokości 1 m. Żyrafy siatkowane, tak jak inne podgatunki żyrafy mają umięśnione nozdrza, które potrafią zamknąć, aby chronić ich wnętrze przed burzami piaskowymi oraz mrówkami. Długa na 2 m, masywna szyja zbudowana jest z 7 mierzących 28 cm kręgów szyjnych.

Pokarm edytuj

Żyrafy żywią się głównie liśćmi drzew z rodzaju Acacia, Commiphora i Terminalia. Obserwowano je nawet jedzące padlinę antylopy. Przeżuwały nawet kości, aby pozyskać wapń. Do zrywania liści wykorzystują swój długi na 18 cm język. Jest on także gruby na tyle, że zwierzę może bez obaw pożywiać się cierniami.

Zachowanie społeczne edytuj

Są to zwierzęta stadne. Stada są jednak otwarte, przez co ich skład ciągle się zmienia. Osobniki łączą nieliczne silne więzy społeczne i członkowie zgromadzeń zmieniają się co kilka godzin. Tak jak inne podgatunki, żyrafy siatkowane są na ogół ciche, ale wydają kaszlnięcia podczas kopulacji, porykiwania służące nawoływaniu młodych, dźwięki fletowe itp.

Rozmnażanie edytuj

Są poligamiczne. Samce sprawdzają płodność samic smakując ich mocz i tym samym wykrywając ruję. W tym czasie samce uprawiają necking, czyli „walkę na szyje”. Ten, który zwycięży ma większe szanse na reprodukcję. Tylko dominujący samiec ma prawo do kopulacji. Ciąża u żyrafy trwa 15 miesięcy (460 dni). Samica rodzi na stojąco, po porodzie pomaga noworodkowi stanąć. Młode jest karmione przez matkę do miesiąca lub roku życia, choć już po 3 lub 4 tygodniem życia zaczyna ono żywić się pokarmem stałym. Jest ono narażone na ataki drapieżników, matka stara się go bronić kopiąc napastników. U żyrafy siatkowanej okres między porodami wynosi 529 dni, jest jednak krótszy, jeśli cielę zginie mając miesiąc.

Wrogowie edytuj

Dorosłe osobniki nie mają wrogów poza człowiekiem. Młode są narażone na ataki lwów, hien, lampartów i likaonów. Żyrafy potrafią kopać na tyle mocno, żeby roztrzaskać kości lwa lub hieny. Pijąca żyrafa może paść łupem krokodyla.

Status edytuj

Badania z 2021 roku wykazały liczebność około 16 tys. osobników, co stanowi podwojenie populacji od 2015 roku^[4]. Wcześniejsze szacunki mówiły o spadku liczebności o 56% w ciągu 30 lat, toteż w 2018 roku IUCN uznała ją za zagrożoną wyginięciem (EN, Endangered)^[2].

W niewoli edytuj

W ogrodach zoologicznych przebywa 450 osobników tego podgatunku. W Polsce można je zobaczyć m.in. we wrocławskim zoo lub w ZOO Safari Borysew.

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b Giraffa camelopardalis reticulata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Giraffa camelopardalis ssp. reticulata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2022-09-24] (ang.).
↑ A. Petzold & A.A.P.& A. Hassanin A. Petzold & A.A.P.& A., A comparative approach for species delimitation based on multiple methods of multi-locus DNA sequence analysis: A case study of the genus Giraffa (Mammalia, Cetartiodactyla), „PLoS ONE”, 15 (2), 2020, e0217956, DOI: 10.1371/journal.pone.0217956 (ang.).
↑ ^a ^b Douglas Main: Giraffe populations are rising, giving new hope to scientists. [w:] National Geographic [on-line]. 2022-01-12. [dostęp 2022-09-24]. (ang.).

[itis-1] Giraffa camelopardalis reticulata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Giraffa camelopardalis ssp. reticulata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2022-09-24] (ang.).

[Petzold&Hassanin-3] A. Petzold & A.A.P.& A. Hassanin A. Petzold & A.A.P.& A., A comparative approach for species delimitation based on multiple methods of multi-locus DNA sequence analysis: A case study of the genus Giraffa (Mammalia, Cetartiodactyla), „PLoS ONE”, 15 (2), 2020, e0217956, DOI: 10.1371/journal.pone.0217956 (ang.).

[ng-4] Douglas Main: Giraffe populations are rising, giving new hope to scientists. [w:] National Geographic [on-line]. 2022-01-12. [dostęp 2022-09-24]. (ang.).

[3]

[1]

[2]

[4]