11 Dywizja Kawalerii Pancernej

związek taktyczny Wojska Polskiego

11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej im. Króla Jana III Sobieskiego (11 DKPanc) – związek taktyczny Wojska Polskiego, którego dowództwo stacjonuje w Żaganiu.

11 Dywizja Kawalerii Pancernej
Ilustracja
Oznaka rozpoznawcza 11 DKPanc
na mundur wyjściowy
(od 1 VII 2020)
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1945

Nazwa wyróżniająca

Lubuska

Patron

Król Jan III Sobieski

Tradycje
Święto

12 września

Rodowód

11 Dywizja Piechoty

Dowódcy
Pierwszy

gen. bryg. Adam Rębacz

Obecny

gen. bryg. Piotr Fajkowski

Działania zbrojne
Stabilizacja Iraku
Wojna w Afganistanie
Organizacja
Numer

JW 1588

Dyslokacja

Żagań

Rodzaj sił zbrojnych

Wojska Lądowe

Rodzaj wojsk

Wojska pancerne

Podległość

Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych[1]

Strona internetowa
Jan III Sobieski – patron 11 DKPanc
Budynek sztabu dywizji
Strzelanie poligonowe
Ćwiczenia dywizji
Żołnierze na poligonie

Historia dywizji edytuj

11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej wywodzi się w prostej linii od sformowanej w marcu i kwietniu 1945, w rejonie Łodzi 11 Dywizji Piechoty.

W marcu 1949 na bazie 11 Dywizji Piechoty, 6 Pułku Czołgów i 25 Pułku Artylerii Pancernej sformowana została 11 Zmotoryzowana Dywizja Piechoty. Dywizja weszła w skład 2 Korpusu Pancernego.

W 1950 dywizja przeformowana została w 11 Dywizję Zmechanizowaną.

4 września 1956 ukazał się rozkaz Ministra Obrony Narodowej o rozformowaniu 2 KPanc. i podporządkowaniu 11 DZ dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego. Latem 1957 przeprowadzona została reorganizacja dywizji, a w kwietniu 1963 przeformowano ją w 11 Dywizję Pancerną.

W 1990 dywizja przeformowana została w 11 Dywizję Zmechanizowaną. We wrześniu 1991 dywizja utraciła nazwę wyróżniającą „Drezdeńska”.

13 lipca 1992 dywizja otrzymała nową nazwę wyróżniającą „Kawalerii Pancernej” oraz przyjęła dziedzictwo tradycji następujących wielkich jednostek pancernych:

10 Brygada Kawalerii 1937–1939,
10 Brygada Kawalerii Pancernej 1939–1942,
1 Dywizja Pancerna 1942-1947.

W tym czasie jej pełna nazwa brzmiała – 11 Dywizja Zmechanizowana Kawalerii Pancernej im. Jana III Sobieskiego.

11 września 1992 z nazwy dywizji wykreślono wyraz „Zmechanizowana” oraz dodano wyraz „Króla”. Od tego dnia pełna nazwa dywizji brzmiała – 11 Dywizja Kawalerii Pancernej im. Króla Jana III Sobieskiego.

1 grudnia 1992 16 Batalion Saperów w Żarach przemianowany został na 11 Batalion Saperów. 5 października 2001 dywizja została podporządkowana dowódcy 2 Korpusu Zmechanizowanego, a 25 marca 2004 dowódcy Wojsk Lądowych.

1 września 2003 dywizja otrzymała kolejną nazwę wyróżniającą „Lubuska”. Po rozformowaniu 4 DZ i 5 DZ pozostała jedynym związkiem taktycznym Wojsk Lądowych stacjonującym na terenie woj. lubuskiego (w Skwierzynie stacjonuje 61 Skwierzyńska Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej).

W 2006 ze struktury dywizji wyłączono 4 Zielonogórski Pułk Przeciwlotniczy w m. Czerwieńsk. W jego miejsce dowódcy 11 DKPanc. podporządkowano 69 Pułk Przeciwlotniczy z Leszna.

Z dniem 30 czerwca 2007 rozformowano stacjonującą w garnizonie Wędrzyn 15 Wielkopolską Brygadę Kawalerii Pancernej im. gen. broni Władysława Andersa.

W grudniu 2010 r. Rada Powiatu Zgorzeleckiego nadała jednostce Odznakę honorową „Zasłużony dla Powiatu Zgorzeleckiego”[2][3].

W 2017 r. dwa bataliony czołgów Leopard z 11DKP przeniesiono z garnizonu Żagań do garnizonu Wesoła, natomiast stan osobowy został bez zmian. W zamian 11DKP otrzymała czołgi T72. Decyzja została skrytykowana m.in. przez byłego dowódcę 11DKP, gen. Waldemara Skrzypczaka jako rozbijanie jednostki i niszczenie jej potencjału odstraszania[4].

Święto dywizji obchodzone jest 12 września.

Struktura organizacyjna dywizji (stan na dzień 1 grudnia 2007) edytuj

Struktura organizacyjna dywizji (stan na dzień 1 stycznia 2011) edytuj

Z dniem 1 stycznia 2011 dotychczasowy Klub Garnizonowy w Żaganiu został wyłączony z podporządkowania dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego i włączony do etatu Dowództwa 11 DKPanc, jako Klub Dywizyjny w Żaganiu.

28 kwietnia 2011 w Krośnie Odrzańskim dowódca 11 DKPanc, gen. dyw. Mirosław Różański przekazał, a pełniący obowiązki dowódcy 17 BZ, płk Tomasz Domański przyjął w podporządkowanie 5 bsap.

28 czerwca 2011 w Żaganiu dowódca 11 DKPanc, gen. dyw. Mirosław Różański przekazał, a komendant 4 Regionalnej Bazy Logistycznej we Wrocławiu, płk Marian Sękowski przyjął w podporządkowanie pododdziały logistyczne dywizji: 4 bzaop i 11 brem.

Struktura organizacyjna dywizji (stan na dzień 1 lipca 2011) edytuj

5 grudnia 2011 w Toruniu, w czasie centralnych uroczystości Święta Wojsk Rakietowych i Artylerii, dowódca 11 DKPanc, gen. bryg. Janusz Adamczak przekazał, a dowódca Wojsk Lądowych, gen. broni Zbigniew Głowienka przyjął w bezpośrednie podporządkowanie 5 Lubuski Pułk Artylerii. Zmiana podporządkowania 5 pa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2012[5].

15 grudnia 2011 w Czerwieńsku dowódca 11 DKPanc, gen. bryg. Janusz Adamczak przekazał, a zastępca szefa szkolenia Wojsk Lądowych, gen. bryg. Grzegorz Duda przyjął w podporządkowanie dowódcy Wojsk Lądowych 4 Zielonogórski Pułk Przeciwlotniczy. Tego samego dnia w Lesznie odbyła się ceremonia pożegnania sztandaru 69 Leszczyńskiego Pułku Przeciwlotniczego, który został rozformowany do 31 grudnia 2011[6].

Struktura organizacyjna dywizji (stan na dzień 1 stycznia 2012) edytuj

17 października 2013 roku w Komendzie Ośrodka Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych Orzysz w Bemowie Piskim, w trakcie odprawy rozliczeniowo-zadaniowej z kierowniczą kadrą Wojsk Lądowych generał broni Zbigniew Głowienka przekazał w podporządkowanie dowódcy 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej: 4 Zielonogórski Pułk Przeciwlotniczy pod dowództwem pułkownika Mirosława Szweda i 23 Śląski Pułk Artylerii pod dowództwem pułkownika dyplomowanego Andrzeja Lorenca[7].

Struktura organizacyjna dywizji (stan na dzień 18 października 2013) edytuj

Struktura organizacyjna dywizji (stan na dzień 11 listopada 2022) edytuj

Wykaz jednostek 11 Dywizji w latach 1944–2007 edytuj

 
Oznaka rozpoznawcza 11 DKPanc do 30 VI 2020.

Odznaka pamiątkowa edytuj

 
Odznaka pamiątkowa

Odznaka o kształcie koła zębatego, z którego do góry wznosi się skrzydło husarskie, a w dole podstawa stylizowanej liczby 11. Na białym pierścieniu koła napis WIEDEŃ 1683 – JAN III SOBIESKI. Na koło zębate i liczbę 11 nałożono odznakę l Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka w postaci czarnego skrzydła husarskiego oraz złotego hełmu umieszczonego w okrągłej tarczy z tłem lakierowanym na pomarańczowo. Pierścień zębaty odznaki, obrysy skrzydła husarskiego i napisy w kolorze klasy odznaki.

Odznaka o wymiarach 49x29 mm, zaprojektowana przez Zygmunta Sadowskiego, wykonana została w pracowni grawerskiej Ryszarda Welgryna w Częstochowie. Pierwsze odznaki wręczono 11 stycznia 1990.

Żołnierze dywizji edytuj

Dowódcy dywizji[8]:

Przypisy edytuj

  1. Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych. Dowództwo / Jednostki DG RSZ – Jednostki/instytucje bezpośrednio podległe [online], dgrsz.mon.gov.pl [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-09] (pol.).
  2. Odznaka honorowa dla „Czarnej Dywizji”. wp.mil.pl, 1 grudnia 2010. [dostęp 2013-07-01].
  3. Odznaka honorowa dla „Czarnej Dywizji”. army.mil.pl, 1 grudnia 2010. [dostęp 2013-07-01].
  4. Macierewicz rozbija jednostkę wojskową, której bali się nawet Rosjanie, „Newsweek.pl”, 22 grudnia 2017 [dostęp 2017-12-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-25] (pol.).
  5. Święto artylerzystów. army.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-14)]..
  6. Pancerniacy żegnają przeciwlotników.
  7. Pułki wzmocnią struktury dywizji. army.mil.pl, 18 października 2013. [dostęp 2013-10-29].
  8. Mąsior 2005 ↓.
  9. dostęp 2011-11-17. 11ldkpanc.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-14)]..
  10. „Czarna Dywizja” ma nowego dowódcę... [online], web.archive.org, 30 czerwca 2017 [dostęp 2020-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-06-30].
  11. 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej. Dowódca. 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej. [dostęp 2020-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-25)]. (pol.).
  12. a b Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, Awanse generalskie w Siłach Zbrojnych RP [online], Biuro Bezpieczeństwa Narodowego [dostęp 2020-08-12] (pol.).
  13. a b Zmiana na stanowisku dowódcy Czarnej Dywizji [online], Wojsko-Polskie.pl [dostęp 2020-10-03] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Wiesław Chłopek, 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej im. Króla Jana III Sobieskiego. Zarys dziejów, Wydawnictwo „Chroma”, Żary 2005, wyd. I, ISBN 83-922412-3-1.
  • Zdzisław Sawicki: Mundur i odznaki Wojska Polskiego. Czas przemian. Warszawa: Bellona, 1997.
  • Wiesław Mąsior: Dowódcy dywizji Wojska Polskiego. Profesjonalne Forum Wojskowe. Serwis-militarny.net, 2005. [dostęp 2018-02-05].

Linki zewnętrzne edytuj