Wikipedia

12 Pułk Ułanów Podolskich

12 Pułk Ułanów Podolskich (12 puł.) – oddział kawalerii Wojska Polskiego II RP.

12 Pułk Ułanów Podolskich
Ilustracja
odznaka 12 puł
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1939

Tradycje
Święto

19 grudnia
7 maja[a]

Nadanie sztandaru

2 lutego 1923
11 listopada 1945

Kontynuacja

12 Batalion Rozpoznawczy
12 Batalion Dowodzenia

Dowódcy
Pierwszy

płk Józef Tokarzewski

Ostatni

ppłk Andrzej Kuczek

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
bitwa pod Samhorodkiem (5 VI 1920)
bitwa pod Kosmowem (12 września 1920)
bitwa pod Międzyrzeczem
(23 września 1920)
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Białokrynica

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

kawaleria

Podległość

1 Dywizja Jazdy (1920)
Wołyńska BK (1939)

Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Porucznik 12 Pułku Ułanów Podolskich; Antoni Zaremba, 1920 r.

Tradycje edytuj

Rodowód 12 pułku Ułanów Podolskich wywodzi się z epoki Księstwa Warszawskiego. 8 czerwca 1809 powstał 5 Pułk Jazdy Francusko-Galicyjskiej dowodzonej przez pułkownika Gabriela Rzyszczewskiego. Po włączeniu oddziałów francusko-galicyjskich do armii polskiej 5 pułk został przemianowany na 12 pułk ułanów używając na pamiątkę barw czerwono-biało-niebieskich.

Osobny artykuł: 12 Pułk Ułanów (Księstwo Warszawskie).

Ponowne odtworzenie pułku nastąpiło w czasie powstania listopadowego. Oddziały partyzanckie połączone z wojskami regularnymi tworzyły w Czabiszkach 12 pułk ułanów. Na dowódcę 26 maja 1830 został wyznaczony major ks. Jan Giedroyć. W końcowej fazie walk powstańczych pułk wziął udział w bitwie pod Powendeniami i Nowym Miastem Żmudzkim, gdzie dowódca pułku otrzymał 3 rany postrzałowe w wyniku czego zmarł. Wkrótce oddziały zostały okrążone i rozbrojone.

Formowanie i zmiany organizacyjne edytuj

 
 

Po raz trzeci w swojej historii pułk odrodził się w czasach II Rzeczypospolitej w lutym 1919. Zawiązkiem pułku był wydzielony 9 grudnia 1917 z 1 Pułku Kirasjerów Gwardii Rosyjskiej(inne języki) (tzw. „żółtych”) oddział jazdy. Dołączyły do niego inne oddziały jazdy dowodzone przez Polaków. Powstała 1 Chorągiew Kirasjerów Polskich z dowódcą podrotmistrzem Antonim Czudowskim (wraz z nimi inni podrotmistrze, m.in. Włodzimierz Kownacki), która po połączeniu z Polakami wydzielonymi z 11 Dywizji Kawalerii rosyjskiej została przemianowana na I dywizjon pułku kirasjerów polskich[2]. Po całkowitym naborze jednostka została przemianowana na 2 pułk strzelców konnych 17 stycznia 1918[3]. Następnie dokonano kolejnych zmian nazwy jednostki: 7 marca 1918 na 5 pułk ułanów, 20 kwietnia 1918 na 7 pułk ułanów, nowym dowódcą został wówczas płk Henryk Kuncman[4]. W miejscu kwaterowania zaczęły pogarszać się stosunki z ludnością ukraińską. 14 kwietnia pod wsią Kanawą(inne języki) Ukraińcy zabili dowódcę pułku[5].

10 czerwca 1918 nastąpiła powolna likwidacja pułku na żądanie austriackich wojsk okupacyjnych. Podczas walk o Lwów w 1918 Naczelny Wódz zarządził sformowanie oddziału ochotniczego jazdy. Z 7 pułku ułanów III Korpusu Polskiego sformował się oddział nazwany Szwadronem Jazdy Województwa Warszawskiego Odsieczy Lwowa, broniący później we Lwowie rogatki Żółkiewskiego i wsi Zboiska. W Warszawie powstał nowy szwadron, z którego po walce powstał dywizjon z rtm. Zygmuntem Rudnickim na czele. 19 lutego 1919 nadano nazwę 12 pułku Odsieczy Lwowa[6] z nowym dowódcą płk. Józefem Tokarzewskim. 7 maja 1919 pułk dostał sztandar ufundowany przez państwo Władysławowstwo Belina-Brzozowskich, ziemian z Podola. Matką chrzestną sztandaru była Maria z Ostrowskich Władysławowa Brzozowska. Matką Pułku nazwano ks. Izabelę Radziwiłłową, która ufundowała dla pułku szable nazwane „Radziwiłłówkami”, orzełki z liczbą „12” i nowe ułanki.

Obsada personalna pułku w 1920[7]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowódca pułku mjr Zbigniew Brochwicz Lewiński (ranny 19 VIII)
rtm, Tadeusz Komorowski (od 19 VIII)
rtm. Tadeusz Dziewicki (od 31 VIII)
rtm. Antoni Szuszkiewicz (36 IX)
płk Mikołaj Koiszewski (od 6 IX)
Adiutant por. Michał Grocholski
ppor. Otton Węcławowicz
Zastępca dowódcy mjr Włodzimierz Kownacki
ppor. Stefan Humnicki
Lekarz ppor. lek. Otton Piotrowski
Lekarz weterynarii ppor. lek. wet. Adam Namaczyński
Dowódca I dywizjonu rtm, Teodor Suchodolski
Dowódca II dywizjonu rtm. Mieczysław Czudowski
Dowódca 1 szwadronu por. Edward Karpiński
Dowódca plutonu por. Czesław Nowacki
Dowódca plutonu ppor. Stanisław Cichocki
Dowódca plutonu ppor. Witold Jabłoński
Dowódca 2 szwadronu por. Zygmunt Miłkowski
Dowódca plutonu ppor. Tadeusz Głębocki
Dowódca plutonu ppor. Mateusz Iżycki
Dowódca plutonu ppor, Zygmunt Nadratowski
Dowódca plutonu ppor. Mieczysław Techler
Dowódca plutonu ppor. Jan Woyda
Dowódca 4 szwadronu ppor, Jerzy Krzeczkowski
por. Julian Zbrowski
Dowódca plutonu ppor. Bolesław Szabłowski
Dowódca plutonu pchor. Strauss
Dowódca szwadronu km rtm. Karol Radziwiłł
Dowódca szwadronu technicznego por. Włodzimierz Rutkowski
Dowódca plutonu ppor. Jan Chojnacki
Dowódca plutonu ppor. Halik
Oficer pułku por. Włodzimierz Kalinowski († 19 VIII)
Oficer pułku por. Adolf Medyna
Oficer pułku por. Jerzy Pluta
Oficer pułku ppor. Stefan Hahn
Oficer pułku ppor. Zdzisław Tłustochowski
Oficer pułku pchor. Marian Wasiutyński Lechno († 14 VIII)

Pułk w walce o granice edytuj

9 maja 1919 wyruszył na front Małopolski Wschodni wydzielony dywizjon złożony z dwóch szwadronów, którymi dowodził mjr Rudnicki. Dywizjon zdobył Borysław, Bolechów. Nastąpiła zamiana dowódcy dywizjonu – nowym dowódcą został rtm. Antoni Szuszkiewicz. Dywizjon wszedł w skład 3 Brygady Jazdy. Jako jednostka posuwająca się na czele zdobył Mokrą Wolę. Przy pomocy 2 pułku ułanów miejscowość Lachowce, a z pomocą baterii 3 dak zdobył miasto Zasław. Za oswobodzenie miasta mieszkańcy ufundowali „pułkowi” pamiątkowy proporzec, który przekazał dowódcy pułku płk. Józefowi Tokarzewskiemu gen. Jan Sawicki. 25 października 1919 pułk uzyskał oficjalny tytuł Ułanów Podolskich[8], a od 27 października do 10 lutego wziął udział w zajmowaniu Pomorza oraz zaślubinach z morzem.

W kampanii przeciw Rosji Sowieckiej w 1920 pułk działał pod rozkazami gen. Sawickiego w 3 Brygadzie Jazdy. Pułk zdobył wsie: Fedorówkę, Slipczyce, Białą Cerkiew. W składzie 3 Brygady Jazdy wziął udział w bitwach pod Bereźną, Rohoźną, Samhorodkiem, Ozierną. W obronie Śnieżnej podczas krwawej szarży został ciężko ranny dowódca płk Józef Tokarzewski. Dowódcą został powtórnie mjr Rudnicki. Następne bitwy pułk stoczył pod Wernyhorodkiem, Białopolem, Czerwoną, Równem. Pułk walczył w ramach wielu brygad. Po reorganizacji pułku z powodu wyszczuplenia stanu do 100 szabel nastąpiła zmiana dowódcy. Nowym dowódcą został ppłk Stanisław Szantyr. Wkrótce po błędzie dowódczym został usunięty z funkcji, a obowiązki objął rtm. Szuszkiewicz. 12 sierpnia powstała zreorganizowana 1 Dywizja Jazdy, w której w składzie 6 BJ pod dowództwem płk. Konstantego Plisowskiego znalazł się 12 pułk Ułanów Podolskich wraz z doborowymi pułkami kawalerii – 1 pułkiem Ułanów Krechowieckich i 14 pułkiem Ułanów Jazłowieckich. W pierwszym dniu istnienia dywizja stoczyła bój pod Radziechowem, gdzie wyróżnił się pułk. Nastąpiła kolejna zmiana dowódcy. Funkcję objął mjr Zbigniew Brochwicz-Lewiński. Jednak w czasie zdobywania wzgórza nr 265 (Żółtańce) okupionego wieloma rannymi i zabitymi prowadząc pułk do szarży został ciężko ranny. Na miejsce rannego dowódcy wyznaczono rtm. 9 pułku ułanów, Tadeusza Bora-Komorowskiego. Pułk wziął udział w bitwie pod Komarowem. W walkach został ranny dowódca rtm. Komorowski. Dowodził pułkiem 9 dni. Na jego miejsce wyznaczony został rtm. Tadeusz Dziewicki, oficer 1 pułku ułanów. W pościgu za konną Armią Budionnego pułk zdobył miejscowość Łaszczów. W walce o Kmiczyn został ranny rtm. Dziewicki i ponownie obowiązki przejął Szuszkiewicz. Pułk zdobył Modryn. Dowództwo objął płk. Mikołaj Koiszewski. Pułk zdobył Wojmin. W bitwie pod Ołyką wziął udział 1, 2 i 4 szwadron.

Kawalerowie Virtuti Militari edytuj

 
Order Virtuti Militari
Osobny artykuł: Kawalerowie Virtuti Militari 1914–1921.
Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za wojnę 1918-1920[9][10][b]
płk Henryk Kuncman płk Józef Tokarzewski płk Mikołaj Antoni Koiszewski*
mjr Włodzimierz Kownacki* rtm. SG Kazimierz Czerwiński rtm. Antoni Szuszkiewicz
rtm. Tadeusz Komorowski rtm. Jan Sobański rtm. Julian Bolesław Zbrowski*
ś.p. rtm. Stefan Hahn* rtm. Adolf Medyna por. Witold Jabłoński
ś.p. por. Mateusz Szuszkiewicz* por. Zygmunt II Miłkowski* por. Jerzy Deskur*
por. Mateusz Iżycki* ś.p. ppor. Stefan de Latour* ppor. Michał Grocholski[12]*
ppor. Remigiusz Grocholski ppor. Mieczysław Tachler* ppor. Chryzant Dunin-Borkowski[c] *
ś.p. pchor. Marian Wasiutyński* wachm. Jan Jastrzębski* chor. Aleksander Jakubowicz
wachm. Stanisław Ładziński* wachm. Jerzy Wojciechowski* plut. Józef Pożak*
plut. Zygmunt Stefański* plut. Adam Ciechoński* plut. Józef Czerwiński*
kpr. Władysław Goworowski* kpr. Jan Nowicki* kpr. Józef Kurowicki*
kpr. Stanisław Czarnecki* kpr. Kazimierz Maciejewski* st. uł. Aleksandr Napieraj*
st. uł. Stanisław Konowrocki* uł. Jan Kowalski* uł. Jan Podgórski*

Pułk w okresie pokoju edytuj

 
Koszary 12 puł w roku 2009
 
 
 
 
 

W latach międzywojennych pułk stacjonował w Białokrynicy pod Krzemieńcem. W 1921 r. oddział został wyłączony ze składu VI Brygady Jazdy i podporządkowany dowódcy II Brygady Jazdy wraz z 19 pułkiem ułanów, 21 pułkiem ułanów i 2 dywizjonem artylerii konnej. W okresie II Rzeczypospolitej zmarli żołnierze pułku byli chowani w Krzemieńcu na Cmentarzu Kałantyr na przedmieściu Syczówka.

2 lutego 1923 r. nastąpiło wręczenie nowego sztandaru przez marszałka J. Piłsudskiego. Fundatorem był adiutant pułku, stary Podolak rtm. Michał Grocholski[14]. Od 1923 r. wprowadzono innowacje. Zmieniono datę święta pułkowego z 19 grudnia na 7 maja, rocznicę wręczenia pierwszego sztandaru. Odszedł dowódca płk Koiszewski. Nowym dowódcą został najstarszy oficer płk Zygmunt Rudnicki nazwany później „Papą”. W 1924 r. II Brygada Jazdy została przemianowana na 2 Samodzielną Brygadę Kawalerii. 13 listopada 1926 r. dowództwo brygady objął płk dypl. Władysław Anders i sprawował je do wiosny 1937 r. W 1929 r. dowódcą pułku został podpułkownik Rudolf Rupp z 2 pułku Szwoleżerów Rokitniańskich. W 1931 r. nowym dowódcą został ppłk dypl. Bronisław Rakowski, legionista. W 1935 r. poczet sztandarowy wziął udział w pogrzebie marszałka Piłsudskiego. W 1936 r. nastąpiła zmiana na stanowisku dowódcy pułku. Został nim ppłk Andrzej Kuczek. 1 kwietnia 1937 r. 2 Samodzielna Brygada Kawalerii została przemianowana na Kresową Brygadę Kawalerii, a jej dowództwo objął płk Marian Przewłocki, który do czasu awansu na generała brygady występował w barwach pułku.

 
Pułk walczył w składzie Wołyńskiej BK
 
 
Pułk w planie mobilizacyjnym „S” [15]
Nazwa pododdziału Miejsce mobilizacji Termin
dowódca pułku z drużyną Krzemieniec alarm
pluton łączności
1÷4 szwadrony
szwadron karabinów maszynowych
szwadron kawalerii nr 33 Zamość 7
pluton ckm nr 33 7
kolumna taborowa nr 271 5
kolumna taborowa nr 274 8
kolumna taborowa nr 286 12
uzupełnienie do czasu „W” 5
szwadron marszowy 1/12 puł 18
szwadron zapasowy do 15
PKU Krzemieniec Krzemieniec alarm
Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[16][d]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
dowódca pułku ppłk Andrzej Kuczek
I zastępca dowódcy mjr Józef Juniewicz
adiutant rtm. Jan Kanty Zbroski[e]
naczelny lekarz medycyny kpt. lek. Stefan Rettinger
lekarz weterynarii kpt. Eugeniusz Hoffman
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) mjr Karol Rudnicki
oficer mobilizacyjny mjr Lucjan Wygonowski
zastępca oficera mobilizacyjnego por. adm. (kaw.) Stefan Smolski
oficer administracyjno-materiałowy por. Stanisław Kazimierz Brzeziński
dowódca szwadronu gospodarczego rtm. Jan Kanty Zbroski
oficer gospodarczy por. int. Emil Ignacy Jahn
oficer żywnościowy rtm. adm. (kaw.) Edward Lachowicz
dowódca plutonu łączności por. Michał Szrek
dowódca plutonu kolarzy vacat
dowódca plutonu ppanc. por. Eugeniusz Michał Sierosławski[f]
dowódca 1 szwadronu por. Leon Będkowski
dowódca plutonu ppor. Włodzimierz Jerzy Tabaka
dowódca 2 szwadronu p.o. por. adm. (kaw.) Romuald Michał Traichel
dowódca plutonu ppor. Mirosław Dziekoński
dowódca 3 szwadronu rtm. Jerzy Hollak
dowódca plutonu ppor. Jerzy Dobrzeniecki
dowódca 4 szwadronu rtm. Włodzimierz Cucjiew
dowódca plutonu ppor. Józef Czulak
dowódca szwadronu km p.o. por. Eugeniusz Michał Sierosławski
dowódca plutonu ppor. Kazimierz Florkowski
dowódca szwadronu zapasowego rtm. Jan Chojnacki
zastępca dowódcy vacat
odkomenderowany rtm. Olgierd Jan Suryn
na kursie rtm. Antoni Kropielnicki
w więzieniu por. Bolesław Rawa

II wojna światowa edytuj

Pułk w kampanii wrześniowej edytuj

Osobny artykuł: Kampania wrześniowa.

W czasie mobilizacji pułk dostał rozkaz zmiany przynależności. Został włączony w skład Wołyńskiej Brygady Kawalerii pod dowództwem płk. dypl. Juliana Filipowicza[18].

W Wołyńskiej Brygadzie Kawalerii wziął udział we wrześniu 1939 w bitwach pod Mokrą, w lasach Łobodna, pod Cyrusową Wolą, Cyganką. Na rozkaz dowódcy pułku ppłk. Andrzeja Kuczka sztandar został wycofany z pierwszej linii frontu i przetransportowany do koszar w Białokrynicy. Po dotarciu wieści o napaści na Polskę wojsk sowieckich, rano 17 września 1939 r. postanowiono przemieścić sztandar do Rumunii, celem zabezpieczenia i przechowania. W dniu 19 września rano, pod Złoczowem, pojawiły się w zasięgu wzroku osób konwojujących konno sztandar, przemieszczające się patrole i oddziały sowieckie. Rtm. Jan Chojnacki, aby uniknąć odebrania, zbezczeszczenia i profanacji sztandaru przez bolszewików, podjął decyzję o spaleniu sztandaru, co uczynił w obecności wachm. Stanisława Brzozowskiego i plut. Pawła Romańczuka. Część pułku pod dowództwem mjr. Juniewicza wzięła udział w bitwie pod Łomiankami. W październiku resztki pułku skapitulowały. Nazwisko dowódcy ppłk. Kuczka wymieniono na liście zamordowanych w Starobielsku.

W Wołyńskiej Brygadzie Kawalerii walczył 1 szwadron pułku pod Komarowem i Krasnobrodem. Oddzielne oddziały rozproszonego pułku wzięły udział w obronie Warszawy.

Za kampanię wrześniową pułk został odznaczony orderem Virtuti Militari[19].

W Polskich Siłach Zbrojnych edytuj

Zalążkiem 12 pułku Ułanów Podolskich w 2 Korpusie był Szwadron Przyboczny Dowódcy PSZ[20]. W ZSRR dowódcą został rtm. Czesław Florkowski. W styczniu 1942 szwadron wraz z armią wyjechał do Taszkentu. 13 kwietnia 1942 z uwagi na zwiększony stan przemianowany na dywizjon z tytułem „Oddział przyboczny PSZ”. W dniu 5 sierpnia rozkazem nr L.dz. 45/tjn./42 Dowódcy PSZ w ZSRR przemianowany został na Dywizjon Rozpoznawczy Dowództwa Armii. W dniu 17 października dywizjon zmienił nazwę na 12 pułk kawalerii pancernej. W maju 1943 r. pułk został przydzielony do 3 Dywizji Strzelców Karpackich i na mocy rozkazu dowódcy APW nr L.dz.1408/tjn/43 z dnia 4 maja 1943 roku otrzymał nazwę 12 Podolski Pułk Rozpoznawczy, a w grudniu nastąpiła ostateczna zmiana w nazwie na 12 pułk Ułanów Podolskich Z dniem 6 maja 1947 rozwiązany został 12 pułk Ułanów Podolskich. Na wielkim zjeździe 7 maja 1947 zostało powołane do życia Koło Żołnierzy 12 Pułku Ułanów Podolskich. 11 listopada 1966 roku nadano pułkowi Order Virtuti Militari[21]

Osobny artykuł: 12 Pułk Ułanów Podolskich (PSZ).

Symbole pułkowe edytuj

 
Sztandar pułku
 
Orzełek, odznaka i proporczyk

Sztandar edytuj

Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

Pierwszy sztandar został spalony w 1939 roku[22].

11 listopada 1945 roku w Cingali generał dywizji Władysław Anders, w imieniu prezydenta RP, wręczył pułkowi sztandar ufundowany przez Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii. Rodzicami chrzestnymi sztandaru byli: Janina Bielińska, żona podpułkownika Adama Bielińskiego, i generał brygady Mateusz Iżycki, którego na ceremonii reprezentował dowódca 318 Dywizjonu Myśliwsko-Rozpoznawczego Gdańskiego, kapitan pilot Zbigniew Moszyński[23].

Na głównej stronie płata sztandaru umieszczono szachownice lotnicze, znak polowy pilota i odznakę oficera technicznego. Na odwrotnej, pośrodku motywu krzyża kawalerskiego, znalazł się wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej[24].

Obecnie sztandar eksponowany jest w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie[25].

Odznaka pamiątkowa edytuj

Osobny artykuł: Odznaka pamiątkowa jednostki wojskowej.

28 lutego 1922 roku Minister Spraw Wojskowych generał porucznik Kazimierz Sosnkowski zatwierdził odznakę pamiątkową 12 Pułku Ułanów[26]. Odznaka o wymiarach 39x39 mm ma kształt czarno emaliowanego krzyża maltańskiego nałożonego na złocone promieniste słońce nawiązujące do herbu Podola. Między ramionami krzyża umieszczono dwa proporczyki w barwach amarantowo granatowych z białym paskiem i 2 patki amarantowo granatowe. Odznaka dwuczęściowa, wykonana w srebrze, emaliowana[27].

Barwy edytuj

Osobny artykuł: Barwy jednostek kawalerii Wojska Polskiego.
Proporczyk Opis[28][29][30]
  Proporczyk amarantowo-granatowy z białym wąskim paskiem pośrodku
  proporczyk dowództwa w 1939
 

proporczyk 1 szwadronu w 1939

  proporczyk 2 szwadronu w 1939
  proporczyk 3 szwadronu w 1939
  proporczyk 4 szwadronu w 1939
  proporczyk 5 szwadronu ckm w 1939
  proporczyk plutonu łączności w 1939
Inne Opis
  Na czapce rogatywce – otok amarantowy[31]
  Szasery ciemnogranatowe, lampasy amarantowe, wypustka amarantowa[32]
  „Łapka” (do 1921[g]) – karmazynowa[h]

Ułani Podolscy edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie 12 Pułku Ułanów Podolskich.
Dowódcy pułku
Zastępcy dowódcy pułku
II zastępcy dowódcy pułku – kwatermistrzowie

Żołnierze 12 pułku ułanów - ofiary zbrodni katyńskiej edytuj

Osobne artykuły: zamordowani w Katyniu, w Charkowie, w Kalininie, zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej (ULK) i z Białoruskiej Listy Katyńskiej (BLK).

Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[41] oraz Muzeum Katyńskie[42][i][j].

Nazwisko i imię stopień zawód miejsce pracy przed mobilizacją zamordowany
Babuchowski Marian podporucznik rezerwy nauczyciel szkoła w Kruszewie Katyń
Brzeziński Stanisław[45] porucznik żołnierz zawodowy Charków
Hoffman Eugeniusz[46] kapitan lek. wet. żołnierz zawodowy Charków
Mittelstaed Stanisław[47] podporucznik rezerwy inżynier rolnik Charków

Dziedzictwo tradycji pułku edytuj

 
Tablica pamiątkowa

12 batalion rozpoznawczy Ułanów Podolskich ze Szczecina, przejął tradycje pułku i jego barwy. 7 maja 1997 dokonano wręczenia sztandaru batalionowi, a na jego płacie umieszczono Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari zdjęty z historycznego sztandaru 12 Pułku Ułanów.

W związku z rozformowaniem 12 batalionu rozpoznawczego Ułanów Podolskich, 21 grudnia 2010 r. batalion pożegnał swój sztandar, który został przekazany do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. 22 lutego 2011 r. Decyzją Nr 51/MON z dnia 22 lutego, 12 batalion dowodzenia przyjął wyróżniającą nazwę „Ułanów Podolskich oraz przejął dziedzictwo tradycji m.in. 12 pułku Ułanów Podolskich i 12 batalionu rozpoznawczego Ułanów Podolskich

  • W Częstochowie, w roku 1990, powstała 12 Częstochowska Drużyna Kawalerii Harcerskiej, która po nawiązaniu kontaktów z Kołem Krajowym i Kołem Londyńskim skupiających żołnierzy 12 pułku Ułanów Podolskich uzyskała zgodę do zdobywania imienia 12 pułku Ułanów Podolskich, które uzyskała w roku 1991.
  • W Szczecinie 25 kwietnia 1997 powstało stowarzyszenie: Klub Kawaleryjski im. 12 pułku Ułanów Podolskich, którego pierwszym prezesem został Marek Magowski. Klub wniósł wielki wkład w organizację uroczystości przekazania 16 br barw i tradycji 12 pułku Ułanów Podolskich. Ojcem chrzestnym sztandaru wręczonego 12 batalionowi Ułanów Podolskich 7 maja 1997 został były żołnierz 16 br kpt. rez. Cezary Ćwil.
 
Odznaka pamiątkowa
  • W Chicago, w roku 2000, powstał 12 pułk Ułanów Podolskich, który jest grupą rekonstrukcyjną, członkiem WWII Living History Regiment Society w USA. Nie jest organizacją paramilitarną, lecz grupą miłośników historii wojskowości, a zwłaszcza historii Polskich Sił Zbrojnych z okresu II wojny światowej.
  • W Szczecinie, w roku 2001, 12 Szczeciński Wędrowniczy Krąg Kawaleryjski „Ułani”, noszący od 1990 do 2001 roku imię 8 pułku ułanów x. Józefa Poniatowskiego uzyskał imię 12 pułku Ułanów Podolskich.
  • W Szczecinie od 2004 istnieje przy Kole Żołnierzy 12 pułku Ułanów Podolskich Sekcja Rekonstrukcji Historycznej.
  • Od 2007 podjęły współpracę z Kołem Żołnierzy 12 pułku Ułanów Podolskich kolejna Drużyna Harcerska: – 19 Drużyna Harcerska „Modrzewie” z Telatyna i 25 Szczecińska Jeździecka Drużyna Harcerska „CELT” im. Białych Kurierów ze Szczecina.

Uwagi edytuj

  1. ↑ W rocznicę wręczenia sztandaru[1].
  2. ↑ Gwiazdką przy nazwisku oznaczono żołnierzy odznaczonych dekretem Naczelnego Wodza L.dz. 3386[11].
  3. ↑ W kwietniu 1929 minister spraw wojskowych, na podstawie odpisu świadectwa urodzenia, sprostował nazwisko i imię rtm. Chryzanta Borkowskiego z 18 puł z „Chryzant Borkowski” na „Chryzant Rajmund Karol Dunin-Borkowski”[13].
  4. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[17].
  5. ↑ rtm. Jan Kanty Zbroski pełnił jednocześnie funkcję dowódcy szwadronu gospodarczego.
  6. ↑ por. Eugeniusz Michał Sierosławski pełnił jednocześnie funkcję dowódcy szwadronu km.
  7. ↑ W 1921 roku przywrócono barwne proporczyki w broniach jezdnych.
  8. ↑ Karmazynowe patki ułanów (zamiast proporczyków) nawiązywały do dawnych barw mundurów i wyłogów tych formacji od XVIII wieku po 1831[33].
  9. ↑ Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939[43].
  10. ↑ Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940[44].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Filipow i Wróblewski 1992 ↓, s. 22.
  2. ↑ Turkiewicz 1928 ↓, s. 5.
  3. ↑ Turkiewicz 1928 ↓, s. 5–6.
  4. ↑ Turkiewicz 1928 ↓, s. 6.
  5. ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 390.
  6. ↑ Turkiewicz 1928 ↓, s. 12.
  7. ↑ Tuliński 2020 ↓, s. 947.
  8. ↑ Turkiewicz 1928 ↓, s. 13.
  9. ↑ Turkiewicz 1928 ↓, s. 29.
  10. ↑ Ułani Podolscy 1991 ↓, s. 376.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 6.
  12. ↑ Петров 2020 ↓, s. 169–175.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 153.
  14. ↑ Петров 2020 ↓, s. 174.
  15. ↑ Wojciechowski 2010 ↓, s. 17.
  16. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 697.
  17. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  18. ↑ Skrzesiński 2012 ↓, s. 57.
  19. ↑ Zarządzenie gen. W Andersa z 11 listopada 1966 r. Instytut Polski i Muzeum im. gen Sikorskiego w Londynie, sygn. A XII 77.
  20. ↑ Smaczny 1989 ↓, s. 171–173.
  21. ↑ Krzystek i Żak 1997 ↓, s. 168.
  22. ↑ Satora 1990 ↓, s. 208–210.
  23. ↑ Ułani Podolscy 1991 ↓, s. 305-310.
  24. ↑ Murgrabia 1990 ↓, s. 45.
  25. ↑ Murgrabia 1990 ↓, s. 123.
  26. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 9 z 28 lutego 1922 roku, poz. 135.
  27. ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 185.
  28. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. nr 27 z 3 sierpnia 1920 roku, poz.636
  29. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. nr 22 z 4 sierpnia 1927 roku, poz.268
  30. ↑ Smaczny 1989 ↓, s. 382.
  31. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. nr nr 6 z 24 lutego 1928 roku, poz.66
  32. ↑ Smaczny 1989 ↓, s. 377.
  33. ↑ Żygulski (jun.) i Wielecki 1988 ↓, s. 116.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 29 grudnia 1920 roku, s. 1440.
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 5 czerwca 1924 roku, s. 310.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 5 czerwca 1924 roku, s. 311.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 91.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 69 z 1 listopada 1923 roku, s. 731.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 174.
  40. ↑ Krzysztof Szczypiorski. Zarys dziejów 7 Pułku Ułanów Lubelskich im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego. „Rocznik Mińsko-Mazowiecki”. Z. 2, s. 70, 1994. 
  41. ↑ Katyń – miejsca pamięci. [dostęp 2022-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-19)].
  42. ↑ Muzeum Katyńskie – Księgi Cmentarne.
  43. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓.
  44. ↑ Wyrwa 2015 ↓.
  45. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 4683.
  46. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 5383.
  47. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 6505.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=12_Pułk_Ułanów_Podolskich&oldid=73413233”