13 Pułk Zmechanizowany
13 pułk zmechanizowany (13 pz) – dawny oddział zmechanizowany Sił Zbrojnych PRL i Sił Zbrojnych RP.
Znak na pojazdach pułku[a] | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1967 |
Rozformowanie |
1998 |
Tradycje | |
Święto |
16 kwietnia |
Rodowód | |
Organizacja | |
Numer | |
Dyslokacja | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
Historia
edytujZgodnie z rozkaz nr 025/MON z 30.09.1967 w sprawie przekazania jednostkom wojskowym historycznych nazw i numerów oraz ustanowienia dorocznych świąt jednostek Dz. Roz. Tjn. MON Nr 10, poz. 53 38 pułk zmechanizowany przyjął tradycje 13 pułku piechoty i został przemianowany na 13 pułk zmechanizowany.
Wchodził w skład 5 Saskiej Dywizji Pancernej, a następnie, po jej przekształceniu, wszedł w skład 5 Kresowej Dywizji Zmechanizowanej. Stacjonował w garnizonie Kożuchów.
Święto obchodził 16 kwietnia.
Tradycje
edytujDecyzją Ministra ON 49/MON z 23 lipca 1993 pułk przyjął tradycje bojowe regimentów i pułków piechoty oznaczonych cyfrą 13.
- Wojsk Ordynacji Ostrogskiej 1609–1776
- 13 Regimentu Pieszego Ordynacji Ostrogskiej 1776–1794
- 13 Pułku Piechoty 1809–1814
- 13 Pułku Piechoty Liniowej 1830–1831
- 13 Pułku Piechoty „Dzieci Krakowa” 1918–1939
- 13 Pułku Piechoty „Rysie” 1941–1943
- 13 Wileńskiego Batalionu Strzelców „Rysie” 1943–1947
- 13 pułku piechoty Armii Krajowej 1944
Swoje święto pułk obchodził 31 października.
Żołnierze pułku
edytuj- Dowódcy pułku
- ppłk dypl. Zdzisław Wijas (był w 1981)
- ppłk dypl. Andrzej Gil
- ppłk dypl. Aleksander Bortnowski
- mjr dypl. Zbigniew Szura
- ppłk dypl. Jan Pawlik
- ppłk dypl. Bogusław Samol
Skład (lata 80. XX w)
edytuj- Dowództwo i sztab
- 3 x bataliony zmechanizowane
- 3 x kompanie zmechanizowane
- bateria moździerzy 120 mm
- pluton plot
- pluton łączności
- batalion czołgów
- 3 kompanie czołgów
- pluton łączności
- kompania rozpoznawcza
- drużyna dowodzenia
- 2x pluton rozpoznawczy
- 3x drużyna rozpoznania (dca drrozp, starszy zwiadowca – celowniczy broni pokładowej, zwiadowca, kierowca BRDM-2)
- pluton rozpoznawczy (skadrowany)
- bateria haubic 122 mm (Dyon 2S1 od 1985 r.)
- bateria ppanc
- kompania saperów
- bateria plot
- kompania łączności
- kompania zaopatrzenia
- kompania remontowa
- kompania medyczna
- pluton chemiczny
- pluton ochrony i regulacji ruchu
- 3 x bataliony zmechanizowane
- orkiestra garnizonowa
Skład po restrukturyzacji (lata 90. XX w)
edytuj- Dowództwo i sztab
- 2 x bataliony zmechanizowane (w tym jeden szkolny)
- 3 x kompanie zmechanizowane
- bateria moździerzy 120 mm
- pluton łączności
- 2 bataliony czołgów na T-72
- 3 kompanie czołgów
- pluton łączności
- dywizjon artylerii samobieżnej na 122 mm 2S1 Goździk 1985
- dywizjon plot 1 bplot na ZSU-23-4 i 2 bplot na ZU-23-2
- pluton ochrony i regulacji ruchu
- kompania rozpoznawcza
- kompania łączności
- kompania saperów
- bateria przeciwpancerna
- kompania zaopatrzenia
- kompania remontowa
- kompania medyczna
- pluton rozpoznania skażeń
- 2 x bataliony zmechanizowane (w tym jeden szkolny)
Odznaka pułkowa
edytujOdznaka w kształcie krzyża kawalerskiego z kulkami na końcach ramion. Ramiona wypełnione granatową emalią ze srebrnymi krawędziami. Równolegle do krawędzi krzyża przebiega żółty pas. Między ramionami wiązki płomieni w kolorze srebra. Na krzyż nałożony srebrny orzeł państwowy z granatową tarczą na piersi, na której umieszczono numer pułku 13.
Odznakę o wymiarach 41x41 mm, wzorowana na odznace pamiątkowej 13 Pułku Piechoty z 1928, wykonano w pracowni grawerskiej Andrzeja Panasiuka w Warszawie.
Pierwsze odznaki wręczono 14 września 1993[2].
Przekształcenia
edytuj- 38 pułk piechoty → 38 pułk zmechanizowany[b] → 13 pułk zmechanizowany
- 13 pułk piechoty↘ rozformowany w 1957
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
- ↑ Zdzisław Sawicki: Mundur i odznaki Wojska Polskiego.... s. 102.
Bibliografia
edytuj- Z.Sawicki, J. Waszkiewicz, A. Wielechowski: Mundur i odznaki Wojska Polskiego; Wydawnictwo Bellona; Warszawa 1997.
- Benon Mickiewicz: Wojsko polskie w XX wieku, wydawnictwo Kurpisz 2006. ISBN 83-89738-76-7.
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie Wojska Lądowe w latach 1945-1960. Toruń 2004.
- Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945-1956. Warszawa 2003.