Wikipedia

16 Pułk Piechoty (austro-węgierski)

Warażdyński Pułk Piechoty Barona von Giesla Nr 16[a] (IR. 16) – pułk piechoty cesarskiej i królewskiej Armii.

Warażdyński Pułk Piechoty Barona von Giesla Nr 16
Warasdiner Infanterieregiment Freiherr von Giesl Nr. 16
Ilustracja
Historia
Państwo

 Austro-Węgry

Sformowanie

1703

Rozformowanie

1918

Nazwa wyróżniająca

Węgierski (Chorwacki)

Tradycje
Święto

23 lipca

Działania zbrojne
I wojna światowa
Organizacja
Dyslokacja

Linz, Szombathely, Bjelovar, Stolac, Zagrzeb, Wiedeń

Rodzaj sił zbrojnych

c. i k. Armia

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

7 Dywizja Piechoty
36 Dywizja Piechoty
49 Dywizja Piechoty

Szef pułku Stephan Wilhelm von Wernhardt
Szef pułku Artur Giesl von Gieslingen
Podporucznik IR. 16 w mundurze służbowym
Kurtka munduru porucznika IR. 16

Historia pułku edytuj

Pułk został utworzony w 1703 roku[1].

Swoje święto pułk obchodził 23 lipca w rocznicę bitwy pod Soną stoczonej w 1848 roku w czasie wojny austriacko-piemonckiej[1].

Kolory pułkowe: żółty (schwefelgelb), guziki złote.

W 1871 roku sztab pułku stacjonował w Linzu, a komenda rezerwowa i stacja okręgu uzupełnień w Szombathely (niem. Steinamanger). W tym samym roku w Blejovar miały swoje sztaby: 5. Warażdyński Pułk Piechoty Pogranicza Wojskowego pod komendą płk. Procopa Adlera oraz 6. Warażdyński Pułk Piechoty Pogranicza Wojskowego pod komendą płk. Johanna Vasilio[4].

Osobny artykuł: Pogranicze Wojskowe.

Z dniem 1 stycznia 1872 roku trzy wymienione wyżej pułki zostały scalone w jeden oddział, który otrzymał nazwę „16 Węgierski (Chorwacki) Warażdyński Pułk Piechoty”. Sztab nowego pułku razem z komendą rezerwową i stacją okręgu uzupełnień stacjonował w Blejovar[5][6].

Okręg uzupełnień nr 16 Bjelovar (niem. Belowar) na terytorium 13 Korpusu[1].

W 1879–1880 pułk stacjonował w Stolacu, a komenda rezerwowa i komenda okręgu uzupełnień pozostawała w Bjelovar[7].

W 1896 roku pułk (bez 2. batalionu) stacjonował w Blejovar i wchodził w skład 13 Brygady Piechoty w Osijeku należącej do 7 Dywizji Piechoty. Drugi batalion, detaszowany na terytorium 15 Korpusu, stacjonował w Trebinje i wchodził w skład 2 Brygady Górskiej należącej do 18 Dywizji Piechoty[8].

W 1897 roku 1. batalion został przeniesiony z Blejovar do Zagrzebia (niem. Agram), a 2. batalion z Trebinje do Blejovar[9].

W 1899 roku 1. batalion wrócił do Blejovar, a do Zagrzebia został skierowany 4. batalion[10].

Do 1901 pułk stacjonował w Blejovar z wyjątkiem 4. batalionu w Zagrzebiu. Cały pułk nadal wchodził w skład 13 Brygady Piechoty[11].

W latach 1901–1907 pułk stacjonował w Zagrzebiu, z wyjątkiem 4. batalionu, który załogował w Beljovar. Cały pułk wchodził w skład 72 Brygady Piechoty w Zagrzebiu należącej do 36 Dywizji Piechoty[12].

W latach 1908–1911 pułk (bez 3. batalionu) stacjonował w Beljovar. W latach 1908–1910 wchodził w skład 13 Brygady Piechoty, a od 1910 roku ponownie w składzie 72 Brygady Piechoty. Trzeci batalion był detaszowany na terytorium 14 Korpusu, do Nevesinje i wchodził w skład 3 Brygady Górskiej należącej do 18 Dywizji Piechoty[13].

W latach 1912–1914 pułk stacjonował w Wiedniu z wyjątkiem 4. batalion, który załogował w Beljovar. Pułk (bez 4. batalionu) wchodził w skład 98 Brygady Piechoty należącej do 49 Dywizji Piechoty, natomiast 4. batalion był podporządkowany komendantowi 72 Brygady Piechoty należącej do 36 Dywizji Piechoty[14].

W czasie I wojny światowej pułk walczył z Rosjanami w 1915 roku w Galicji. Uczestniczył w bitwie gorlickiej. Żołnierze pułku są pochowani m.in. na cmentarzu wojennym nr 138 w Bogoniowicach.

Szefowie pułku edytuj

Kolejnymi szefami pułku byli:

  • FML Peter Zanini (1848 – †11 IX 1855),
  • FML Stephan Wilhelm von Wernhardt (1855 – †17 VIII 1869),
  • FML Gustav Wetzlar von Plankenstern (1870 – †10 X 1881),
  • FZM Heinrich Giesl von Gieslingen (1887 – †2 VII 1905),
  • generał kawalerii Artur Giesl von Gieslingen (od 1913)[1].

Komendanci pułku edytuj

  • płk Heinrich Giesl von Gieslingen ( – 1871[15] → inspektor żandarmerii[16])
  • płk Peter Csikós von Sessia (1871[5] – 1873[6])
  • płk Wilhelm Peyerle ( – 1895 → komendant 54 Brygady Piechoty)
  • płk Karl Esch (1895 – 1900 → komendant 6 Brygady Piechoty[17])
  • płk Karl Schmid (1900[18] – 1903 → stan spoczynku)
  • płk Julius Fanta (1903 – 1906 → komendant 50 Brygady Piechoty[19])
  • płk Viktor von Njegovan (1906[20] – 1910 → komendant 68 Brygady Piechoty[21])
  • płk Martin Verkljan von Pilar (1910[22] – 1914[1] → komendant 14 Brygady Górskiej)
  • płk Raimund Budiner (1914)

Uwagi edytuj

  1. ↑ Nazwa obowiązująca od 1913 roku[1]. W latach 1912–1913 pułk nosił nazwę „(węgiersko-chorwacki) Warażdyński Pułk Piechoty Nr. 16” [niem. (Ungarisch-kroatisches) Warasdiner Infanterieregiment Nr. 16][2], a do 1912 roku nazwę „16. Węgierski (chorwacki) Pułk Piechoty” (niem. [16. Ungarisches (kroatisches) Infanterieregiment][3].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 410.
  2. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1913 ↓, s. 532.
  3. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1912 ↓, s. 496.
  4. ↑ Rocznik oficerski 1871 ↓, s. 298, 450, 452.
  5. ↑ a b Rocznik oficerski 1872 ↓, s. 237.
  6. ↑ a b Rocznik oficerski 1873 ↓, s. 236.
  7. ↑ Militär-Schematismus 1880 ↓, s. 278.
  8. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1897 ↓, s. 137, 141.
  9. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1898 ↓, s. 398.
  10. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1900 ↓, s. 418.
  11. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1901 ↓, s. 135, 426.
  12. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1908 ↓, s. 145, 462.
  13. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1912 ↓, s. 159, 165, 496.
  14. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 83, 109, 410.
  15. ↑ Rocznik oficerski 1871 ↓, s. 298.
  16. ↑ Rocznik oficerski 1872 ↓, s. 113, 555.
  17. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1901 ↓, s. 137, 158.
  18. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1901 ↓, s. 426.
  19. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1907 ↓, s. 123, 169.
  20. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1907 ↓, s. 456.
  21. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1911 ↓, s. 145.
  22. ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1911 ↓, s. 492.

Bibliografia edytuj

  • Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1871. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1871.
  • Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1872. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1872.
  • Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1873. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1873.
  • Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1880. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1879. (niem.).
  • Schematismus für das Kaiserliche und Königliche Heer und für das Kaiserliche und Königliche Kriege-Marine für 1895. Wiedeń: K. K. Hof- und Staatsdruckerei, 1894. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1897. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1896.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1898. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1897.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1900. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1899.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1901. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1900.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1907. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1906.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1908. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1907.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1911. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1910.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1912. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1911.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1913. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1912.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914.
  • Österreich-Ungarns bewaffnete Macht 1900–1914
  • Austro-Hungarian Land Forces 1848–1918 By Glenn Jewison & Jörg C. Steiner
  • Polegli na ziemiach polskich z K.u.K. Infanterie Regiment Warasdiner Freiherr von Giesl Nr 16. polegli.forgen.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-17)].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=16_Pułk_Piechoty_(austro-węgierski)&oldid=70539684”