1933 w polityce
| ◄◄ | 1928 | 1929 | 1930 | 1931 | 1932 |
| 1933 |
| 1934 | 1935 | 1936 | 1937 | 1938 | ►► |
Wydarzenia polityczne w 1933 roku.
Styczeń edytuj
- 2 stycznia – urodził się Richard Riley, amerykański polityk[1].
- 5 stycznia – zmarł Calvin Coolidge, prezydent USA[2].
- 17 stycznia – Filipiny uzyskały niepodległość[3].
- 30 stycznia – prezydent Niemiec Paul von Hindenburg mianował Adolfa Hitlera kanclerzem Rzeszy[4].
Luty edytuj
- 16 lutego – Mieczysław Kaplicki został prezydentem Krakowa[5].
- 23 lutego – wojska japońskie zaatakowały Mongolię Wewnętrzną[4].
- 27 lutego – w Niemczech spalił się gmach Reichstagu[6].
Marzec edytuj
- 4 marca – Franklin Delano Roosevelt[7] został zaprzysiężony jako prezydent Stanów Zjednoczonych.
- 13 marca – w Niemczech utworzone zostało Ministerstwo Propagandy i Oświecenia Publicznego[8].
Kwiecień edytuj
- 5 kwietnia – Franklin Delano Roosevelt podpisał Rozporządzenie wykonawcze 6102, nakazujące – z nielicznymi przewidzianymi wyjątkami – oddawanie całego posiadanego przez obywateli złota na rzecz skarbu państwa[9].
Maj edytuj
- 3 maja – premier Wolnego Państwa Irlandzkiego Éamon de Valera doprowadził do uchwalenia ustawy znoszącej przysięgę na wierność Wielkiej Brytanii. Mimo to Irlandia nadal pozostała brytyjskim dominium[4].
- 8 maja – urzędujący prezydent Ignacy Mościcki został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na drugą kadencję[10].
- 10 maja – Janusz Jędrzejewicz został premierem Polski[4].
- 26 maja – Hendrikus Colijn został premierem Holandii[11].
Czerwiec edytuj
- 4 czerwca – urodził się Godfried Danneels, belgijski kardynał[12].
- 16 czerwca – w Stanach Zjednoczonych powołano Administrację Odbudowy Gospodarczej, której celem było zwalczenie skutków Wielkiego kryzysu, oraz Administrację Robót Publicznych, która nadzorowała wielkie inwestycje federalne[4].
Lipiec edytuj
- 14 lipca – w Niemczech wprowadzono ustawę o zakazanie działalności partii politycznych. Jednocześnie opublikowano komunikat, który stwierdził, że Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników jest jedyną siłą polityczną w państwie, a wszelkie próby utrzymania dotychczas istniejących partii lub tworzenie nowych podlega karze więzienia lub osadzenia w obozie pracy przymusowej[4][13].
- 15 lipca – w Rzymie podpisany został Pakt Czterech pomiędzy Wielką Brytanią, Francją, Niemcami i Włochami[14].
Sierpień edytuj
- 3 sierpnia – urodził się Jerzy Urban, rzecznik rządu PRL[15].
- 12 sierpnia – w zamachu stanu obalono prezydenta Kuby Geraldo Machadę. Na czele państwa stanął Fulgencio Batista[4].
Wrzesień edytuj
- 18 września – urodził się Robert Foster Bennett, amerykański polityk[16].
Listopad edytuj
- 3 listopada – urodził się Michael Dukakis, amerykański polityk[17].
- 8 listopada – w Kabulu w wyniku zamachu stanu zginął Mohammad Nader Szah. Nowym władcą został Mohammad Zaher Szah[4].
- 11 listopada – Józef Piłsudski otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Poznańskiego[18].
Grudzień edytuj
- 5 grudnia – uchwalono XXI poprawkę do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, która zniosła prohibicję[4].
- 10 grudnia – Pokojową Nagrodę Nobla otrzymał Norman Angell[4].
- 19 grudnia – zawarto rozejm pomiędzy Paragwajem a Boliwią. Koniec wojny o Chaco[4].
Przypisy edytuj
- ↑ Richard W. Riley. 2.ed.gov. [dostęp 2017-11-27]. (ang.).
- ↑ Coolidge John Calvin, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Independence Contest in the Philippines. library.cqpress.com. [dostęp 2017-11-27]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Oxford Wielka Encyklopedia Świata. T. 20. Poznań: Oxford Educational, 2006, s. 139, 141. ISBN 83-7425-500-5.
- ↑ Andrzej Stawiarski: Jan Mieczysław Kaplicki - zapomniany prezydent Krakowa. krakow.wyborcza.pl, 2004. [dostęp 2017-11-27]. (pol.).
- ↑ Kto podpalił Reichstag?. polskieradio.pl. [dostęp 2017-11-27]. (pol.).
- ↑ Roosevelt Franklin Delano, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Documents - Propaganda and the Public. germanhistorydocs.ghi-dc.org. [dostęp 2017-11-27]. (ang.).
- ↑ Executive order 6102. dwagrosze.com. [dostęp 2017-11-27]. (pol.).
- ↑ Mościcki Ignacy, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Dr. H. (Hendrik) Colijn. parlement.com. [dostęp 2017-11-27]. (niderl.).
- ↑ Kardynał Godfried Danneels. ekumenizm.pl. [dostęp 2017-11-27]. (pol.).
- ↑ Denis Cummings: On This Day: Nazis Ban All Other Political Parties. findingdulcinea.com. [dostęp 2017-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-01)]. (ang.).
- ↑ pakt czterech, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Urban Jerzy, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Bennett, Robert, (1933 - 2016). bioguide.congress.gov. [dostęp 2017-11-27]. (ang.).
- ↑ Michael Dukakis Biography. imdb.com. [dostęp 2017-11-27]. (ang.).
- ↑ Kalendarium życia marszałka Józefa Piłsudskiego. dzieje.pl. [dostęp 2017-11-27]. (pol.).