20 Batalion Saperów (1939)
20 Batalion Saperów (20 bsap) – oddział saperów Wojska Polskiego II RP.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1939 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
20 kompania saperów |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
mjr Czesław Paczkowski |
| Ostatni |
mjr Juliusz Levittoux |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Batalion nie występował w pokojowej organizacji wojska. Został sformowany w 1939 przez Ośrodek Sapersko-Pionierski 20 DP.
Formowanie i zmiany organizacyjne edytuj
W latach 1921–1929, w składzie 9 pułku saperów funkcjonował XX batalion saperów, który na wypadek wojny miał być przydzielony do 20 Dywizji Piechoty. Pododdziałem dowodzili między innymi: por. Jerzy Ławcewicz i kpt. Zygmunt II Rumiński (od XI 1922).
Wiosną 1935 roku, w garnizonie Słonim, sformowana została 20 kompania saperów. Nowy pododdział zorganizowany został na bazie kompanii saperów wydzielonej ze składu 6 batalionu saperów. Z dniem 15 marca 1935 roku wyznaczona została obsada personalna kompanii[1]:
- dowódca kompanii – kpt. Henryk Saturnin Różycki
- dowódca plutonu – por. Mieczysław Norbert Stankiewicz
- dowódca plutonu – ppor. Marian Kraśniewicz
- dowódca plutonu – ppor. Antoni Józef Wroński
Kompania podporządkowana została dowódcy 20 Dywizji Piechoty.
20 Ośrodek Sapersko-Pionierski edytuj
W maju 1937 roku 20 kompania saperów przeformowana została w Ośrodek Sapersko-Pionierski 20 DP. Pod względem wyszkolenia ośrodek podporządkowany został dowódcy 3 Grupy Saperów. Ośrodek stacjonował w Słonimie[2].
- Organizacja i obsada personalna ośrodka
Organizacja i obsada personalna ośrodka w marcu 1939 roku[2][a]:
- dowódca ośrodka – mjr Czesław Paczkowski
- adiutant – por. Edmund Romanowski (*)[b]
- oficer materiałowy – kpt. Julian Parol
- oficer mobilizacyjny – por. Edmund Romanowski (*)[b]
- dowódca kompanii saperów – kpt. dypl. Felicjan Ludwik Majorkiewicz
- dowódca plutonu – por. Wincenty Wilamowski
- dowódca plutonu – por. Jan Cymkowski
- dowódca plutonu specjalnego – kpt. Eugeniusz Władysław Konopski
Ośrodek był jednostką mobilizującą. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” ośrodek miał sformować, w okresie zagrożenia, w grupie jednostek oznaczonych kolorem zielonym, cztery pododdziały:
- Szefostwo Fortyfikacji „Baranowicze” (typ II)
- Dowództwo Grupy Fortyfikacyjnej nr 93
- 20 batalion saperów (typ IIa)
- drużyna przeprawowa pionierów piechoty nr 20
W dniach 23–24 marca 1939 roku ośrodek przeprowadził mobilizację wymienionych wyżej pododdziałów. Po jej zakończeniu 20 bsap. z drużyną pionierów piechoty przewieziony został koleją do rejonu operacyjnego Armii „Modlin”, a Dowództwo Grupy Fortyfikacyjnej Nr 93 do rejonu operacyjnego Armii „Łódź”.
20 batalion saperów w kampanii wrześniowej edytuj
W czasie kampanii wrześniowej batalion walczył w składzie macierzystej dywizji, w bitwie pod Mławą (1–4 września) oraz w obronie Warszawy.
- Struktura i obsada etatowa
Obsada personalna we wrześniu 1939[5]:
- Dowództwo batalionu
- dowódca – mjr sap. Czesław Paczkowski (do 5 września 1939 r.), mjr sap. Juliusz Levittoux
- zastępca dowódcy – kpt. rez. sap. Andrzej Rostworowski[c]
- adiutant – por. sap. Mieczysław Kurkowski[d]
- 1 kompania saperów – kpt. rez. sap. Wacław Brzezicki[e]
- 2 kompania saperów – por. sap. Włodzimierz Sikorski
- dowódca plutonu – ppor. Horodyński
- dowódca plutonu – ppor. Oleksik, od 8 września 1939 por. Woyno,
- 3 kompania saperów – por. Muszyński[6]
- 3 zmotoryzowana kompania saperów – por. sap. Gustaw Wąsikowski[f]
- dowódca plutonu – ppor. Kowalski
- dowódca plutonu – ppor. Woyno
- kolumna saperska – por. rez. sap. inż. Wojciech Józef Piotrowski[g]
- kolumna pontonowa[h] – por. rez. sap. Edward Marek Żelazko
- dowódca plutonu przeciwgazowego – ppor. sap. Czesław Woyno
Uwagi edytuj
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[3].
- ↑ a b Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednoczenie więcej niż jedną funkcję[4].
- ↑ Andrzej Rostworowski (ur. 30.05.1899) w 1934 posiadał przydział mobilizacyjny do 3 bsap.
- ↑ Mieczysław Kurkowski (ur. 10.01.1908), absolwent SPInż. z 1934.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw z 1934, w korpusie oficerów rezerwy saperów, wymienia tylko Mikołaja Brzezickiego (ur. 7.12.1896), który wówczas posiadał przydział mobilizacyjny do 2 bsap.
- ↑ Gustaw Wąsikowski (31.12.1906), absolwent SPInż. z 1932.
- ↑ Wojciech Józef Piotrowski (ur. 6.01.1904) w 1934 posiadał przydział mobilizacyjny do 6 bsap.
- ↑ Zapewne jest to drużyna przeprawowa pionierów piechoty nr 20.
Przypisy edytuj
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 2 z 6 lutego 1935 r.
- ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 814.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.
- ↑ Cutter 2003 ↓, s. 311.
- ↑ Ryszard Juszkiewicz: Bitwa pod Mławą 1939. s. 196.
Bibliografia edytuj
- Zdzisław Józef Cutter: Polskie wojska saperskie w 1939 r. : organizacja, wyposażenie, mobilizacja i działania wojenne. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 2003. ISBN 83-7098-834-2.
- Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
- Ryszard Juszkiewicz: Bitwa pod Mławą 1939. Warszawa: Książka i Wiedza, 1979.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny "W", Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Oficyna Wydawnicza "Ajaks" i Zarząd XII Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3