Wikipedia

21 Dywizja Pancerna (III Rzesza)

21 Dywizja Pancerna (niem. 21. Panzer-Division) – niemiecka dywizja pancerna z okresu II wojny światowej

21 Dywizja Pancerna
21. Panzer-Division
Ilustracja
Kolumna 39 dywizjonu przeciwpancernego w Afryce (1942)
Historia
Państwo

 III Rzesza

Sformowanie

1941

Rozformowanie

1945

Dowódcy
Pierwszy

gen. por. Karl Böttcher

Ostatni

gen. por. Werner Marcks

Działania zbrojne
II wojna światowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych

wojska lądowe

Rodzaj wojsk

wojska pancerne

Skład

patrz tekst

Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

 
Feldmarsz. Erwin Rommel wizytuje we Francji 21 DPanc., załoga samobieżnego działa przeciwpancernego Marder

Dywizja została sformowana rozkazem z 1 sierpnia 1941 z oddziałów 5 Dywizji Lekkiej oraz 5 pułku pancernego z 3 Dywizji Pancernej na terenie Libii w ramach Deutsches Afrika Korps.

Brała udział w walkach w Libii, pod koniec 1941 roku wzięła udział w walkach pod Tobrukiem. W 1942 r. uczestniczyła w drugiej bitwie pod El Alamein. Po zakończeniu bitwy wycofała się pod Trypolis, gdzie toczyła walki z atakującymi wojskami brytyjskimi. W lutym 1943 r. została wycofana na teren Tunezji, gdzie brała udział w walkach w rejonie Tunisu. Pod koniec kwietnia 1943 roku część oddziałów dywizji ewakuowano na teren Francji, a pozostałe skapitulowały w maju 1943 roku przed wojskami amerykańskimi.

21. Dywizja Pancerna została następnie odtworzona we Francji, w oparciu o tworzoną tam od początku 1943 roku Brygadę Szybką "Zachód" (Schnelle Brigade "West"), oznaczaną także jako 931 Brygada i wyposażoną głównie w sprzęt francuski i działa samobieżne budowane na jego bazie[1]. Rozkazem z dnia 15 czerwca 1943 r. brygadę tą przeformowano ponownie w 21 Dywizję Pancerną. Dywizja ta przejęła również 100 Pułk Pancerny ze składu 100 Brygady Pancernej[1]. W tym czasie wchodziła ona w skład odwodu Grupy Armii D. Wchodzące w jej skład oddziały szkoliły się i pełniły służbę garnizonową, w czerwcu 1944 roku stacjonowała w rejonie Caen. Do tego czasu pułk pancerny przezbrojono już w większości w czołgi niemieckie[1].

W czerwcu 1944 r. po lądowaniu wojsk alianckich we Francji dywizja jako pierwsza niemiecka dywizja pancerna wzięła udział w walkach w Normandii. Walczyła m.in. pod Falaise, gdzie poniosła znaczne straty i praktycznie przestała istnieć. Jej resztki wycofały się do Lotaryngii. Tam we wrześniu 1944 r. została odtworzona z 112 Brygady Pancernej (112. Panzer-Brigade) i brała udział w walkach do grudnia 1944 roku. Następnie została przerzucona do Zagłębia Saary w rejon Weißenburga, gdzie walczyła przeciwko wojskom amerykańskim.

Pod koniec stycznia 1945 r. została przerzucona na front wschodni w celu stworzenia linii obronnej na Odrze i weszła w skład 4 Armii Pancernej. W dniach 4–11 lutego brała udział w próbie likwidacji przyczółka radzieckiego pod Kostrzyniem. Następnie została przerzucona na Śląsk w rejon Jagodzina, skąd pod naporem wojsk radzieckich wycofała się na linię Nysy Łużyckiej. Po rozpoczęciu operacji łużyckiej broniła linii rzeki, a następnie wzięła udział w bitwie pod Budziszynem. Pod koniec kwietnia 1945 r. została rozbita na południe od Budziszyna.

Oficerowie dowództwa dywizji edytuj

Dowódcy dywizji[2]
po odtworzeniu

Skład edytuj

1942
  • 5 pułk pancerny (Panzer-Regiment 5)
  • 104 pułk strzelców (Schützen Regiment 104)
  • 20 batalion motocyklowy (Kradschützen-Bataillon 20)
  • 155 pułk artylerii (Artillerie-Regiment 155)
  • 3 batalion rozpoznawczy (Aufklärungs-Abteilung 3)
  • 39 dywizjon przeciwpancerny (Panzerjäger-Abteilung 39)
  • 200 batalion pionierów (Pionier-Bataillon 200)
1943 (Tunezja)
  • 5 pułk pancerny (Panzer-Regiment 5)
  • 104 pułk grenadierów pancernych (Panzergrenadier-Regiment 104)
  • 47 pułk grenadierów pancernych (Panzergrenadier-Regiment 47)
  • 155 pułk artylerii pancernej (Panzer-Artillerie-Regiment 155)
  • 580 pancerny batalion rozpoznawczy (Panzer-Aufklärungs-Abteilung 580)
  • 609 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (Heeres-Flak Artillerie-Abteilung 609)
  • 200 dywizjon przeciwpancerny (Panzerjäger-Abteilung 200)
  • 220 pancerny batalion pionierów (Panzer-Pionier-Bataillon 220)
1944 (odtworzona)
  • 100 pułk pancerny (Panzer-Regiment 100)
  • 125 pułk grenadierów pancernych (Panzergrenadier-Regiment 125)
  • 192 pułk grenadierów pancernych (Panzergrenadier-Regiment 192)
  • 155 pułk artylerii pancernej (Panzer-Artillerie-Regiment 155)
  • 21 pancerny batalion rozpoznawczy (Panzer-Aufklärungs-Abteilung 21)
  • 305 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (Heeres-Flak-Artillerie-Abteilung 305)
  • 200 dywizjon przeciwpancerny (Panzerjäger-Abteilung 200)
  • 220 pancerny batalion pionierów (Panzer-Pionier-Bataillon 220)
1945 (front wschodni)
  • 22 pułk pancerny (Panzer-Regiment 22), dowódca – ppłk Wolf
  • 125 pułk grenadierów pancernych (Panzergrenadier-Regiment 125), dowódca – płk von Luck
  • 192 pułk grenadierów pancernych (Panzergrenadier-Regiment 192), dowódca – mjr Schyros
  • 155 pułk artylerii pancernej (Panzer-Artillerie-Regiment 155), dowódca – mjr Tannenberg
  • 21 pancerny batalion rozpoznawczy (Panzer-Aufklärungs-Abteilung 21)
  • 305 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (Heeres-Flak-Artillerie-Abteilung 305)
  • 200 dywizjon przeciwpancerny (Panzerjäger-Abteilung 200)
  • 220 pancerny batalion pionierów (Panzer-Pionier-Bataillon 220)

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Eugeniusz Żygulski. Czołgi francuskie w służbie Wehrmachtu. „Poligon”. 3(32)/2012, s.17-18
  2. ↑ Rosado i Bishop 2012 ↓, s. 157.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=21_Dywizja_Pancerna_(III_Rzesza)&oldid=72715664”