21 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)
21 Pułk Piechoty – oddział piechoty Armii Księstwa Warszawskiego.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | |
| Organizacja | |
| Rodzaj wojsk | |
Sformowany w 1812[1] w Białymstoku. Był jednym z pięciu pułków piechoty powstałych w Wielkim Księstwie Litewskim. Pułki były wzorowane na Wojsku Księstwa Warszawskiego – miały także identyczne mundury. Różniły się natomiast blachami na czapkach. Zamiast orła musiała być pogoń ale także spotykało się blachy z dwoma godłami polskim i litewskim oraz różniły się kokardami - były białe, a nie jak w wojsku Księstwa Warszawskiego – niebiesko-biało-karmazynowe.
Pułk walczył w 1813 w obronie Modlina[1].
Po abdykacji Napoleona, car Aleksander I wyraził zgodę na odesłanie oddziałów polskich do kraju. Miały one stanowić bazę do tworzenia Wojska Polskiego pod dowództwem wielkiego księcia Konstantego. 13 czerwca 1814 roku pułkowi wyznaczono miejsce koncentracji w Siedlcach[2]. Pułk nie został jednak odtworzony, bowiem etat armii Królestwa Polskiego przewidywał tylko 12 pułków piechoty. Nowe pułki piechoty sformowano dopiero po wybuchu powstania listopadowego. Rozkaz dyktatora gen. Józefa Chłopickiego z 10 stycznia 1831 roku nakładał obowiązek ich organizowania na władze wojewódzkie. W województwie podlaskim tworzony był 1 Pułk Województwa Podlaskiego przemianowany później na 21 pułk piechoty liniowej[3]
Obsada personalna edytuj
- Dowódcy pułku[4]:
- płk Karol Dominik Przeździecki (od 13 lipca 1812)
- płk Giełgud (od 29 sierpnia 1812).
- major pułku – Węgierski
- dowódca 1 batalionu – Górski
- dowódca 2 batalionu – Andrychiewicz
- dowódca 3 batalionu – Łaszewski[5]
Przypisy edytuj
- ↑ a b Gembarzewski 1925 ↓, s. 58.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 455.
- ↑ Gembarzewski 1925 ↓, s. 73.
- ↑ Nazwiska dowódców pułku oraz okres dowodzenia podano za: Gembarzewski 1925 ↓, s. 58
- ↑ Nazwiska majora pułku i dowódców batalionów podana za:Askenazy i Gembarzewski 2003 ↓, s. 81
Bibliografia edytuj
- Szymon Askenazy, Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807-1814. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
- Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
- Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie od wieku XI do roku 1960. T.3 od 1797 do 1814 roku. Warszawa: 1964.
- Andrzej Tomaszewicz "Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego w roku 1812" Nasz Czas 18/2006 (692)
- Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
- Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807 - 1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.