3 Front Białoruski

3 Front Białoruski – związek operacyjno-strategiczny Armii Czerwonej o kompetencjach administracyjnych i operacyjnych na zachodnim terytorium ZSRR, działający podczas wojny z Niemcami w czasie II wojny światowej.

Został utworzony 24 (19 ?) kwietnia 1944, na bazie frontu zachodniego. Rozformowany 9 maja 1945. Na bazie frontu utworzono Baranowicki Okręg Wojskowy ZSRR. Jeden z frontów w walkach z Wehrmachtem w II wojnie światowej.

Przebieg działań

Rozwinął się na linii: Witebsk, Krasnoje, Bajewo przeciw 3 Armii Pancernej Grupy Armii „Środek”. Wojska frontu wzięły udział od 23 czerwca – 31 lipca 1944 razem z 1 Frontem Nadbałtyckim, 1 i 2 Frontami Białoruskimi w operacji Bagration w wyniku której wyzwolił Witebsk i Orszę. Nacierał następnie w kierunku na Mołodeczno, Wilno, Suwałki wziął udział w operacji wileńskiej wychodząc na wschodnią granicę Prus Wschodnich. W styczniu 1945 wraz z 2 Frontem Białoruskim wziął udział w operacjach: kowieńskiej, kłajpedzkiej i wschodniopruskiej. Rozbił grupę Armii Środek na trzy izolowane zgrupowania, które w marcu – kwietniu 1945 zlikwidował (13–16 marca w rej. Braniewa, 6–9 kwietnia w rej. Królewca, 13–25 kwietnia na Półwyspie Sambijskim. Zasadnicza część sił przeszła do odwodu Stawki Najwyższego Naczelnego Dowództwa.

Dowódcy

Dowódcy frontu:

• 24 kwietnia 1944 – 18 lutego 1945 – generał płk (od 26 czerwca gen. armii) Iwan Czerniachowski
• 20 lutego – 26 kwietnia 1945 – marszałek Aleksandr Wasilewski
• od 26 kwietnia 1945 do rozformowania Frontu – generał Iwan Bagramian

Komisarz Wasilij Makarow.

Skład

Początkowo front składał się z:

• 5 Armia
• 31 Armia
• 39 Armia
  • 5 Gwardyjski Korpus Armijny — gen. por. I. Biezugłyj — gen.mjr. N. Iwanow (od 26 lutego 1945)
  • 94 Korpus Armijny — gen mjr I. Popow
  • 113 Korpus Armijny — gen. mjr N. Oleszew
• 11 Gwardyjska Armia
• 5 Gwardyjska Armia Pancerna
• 1 Armia Lotnicza (miała organizację dywizyjną) — gen. płk lotn. Timofiej Chriukin
• 2 Gwardyjski Korpus Pancerny
• 6 Korpus Zmechanizowany

W późniejszym okresie w skład frontu wchodziły:

• 3 Armia
• 21 Armia
• 28 Armia — gen. por. A. Łuczynski
• 3 Gwardyjski Korpus Armijny — gen. mjr P. Aleksandrow
• 20 Korpus Armijny — gen. mjr N. Szwariew
• 128 Korpus Strzelecki — gen. mjr Paweł Baticki
• 33 Armia
• 43 Armia
• 48 Armia
• 50 Armia
• 2 Gwardyjska Armia — gen. por. P. Czanczybadze
• 11 Gwardyjska Armia — gen. płk K. Kalickij
• 5 Gwardyjska Armia Pancerna
• 3 Armia Lotnicza
• 5 Samodzielny Korpus Artylerii Przełamania — gen. por. art. F. Saliczko — gen. mjr art. L. Aleksiejew

Bibliografia

• Bolszaja Sowietskaja Encykłopedija Moskwa 1978,
• Mała Encyklopedia Wojskowa MON 1967,
• Kazimierz Sobczak [red.]: Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975, s. 144.