5 Batalion Saperów (LWP)
5 Batalion Saperów (5 bsap) – samodzielny pododdział wojsk inżynieryjnych ludowego Wojska Polskiego.
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1944 |
| Tradycje | |
| Święto |
16 kwietnia[1] |
| Nadanie sztandaru |
22 czerwca 1960 |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. Władysław Kusznarow |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
| Skład |
Etat 04/506 |
Formowanie i zmiany organizacyjne edytuj
Sformowany w m. Basy w okolicach Sum[3] na podstawie rozkazu dowódcy 1 Armii Polskiej w ZSRR nr 001 z 1 kwietnia 1944 jako jednostka 4 Pomorskiej Dywizji Piechoty. Przysięgę żołnierze batalionu złożyli 1 listopada 1944 w Lublinie. W sierpniu 1944 zabezpieczał przemarsz jednostek dywizji na front przez Kowel–Lubomi–Chełm–Lublin, a następnie w rejonie Warszawy. W operacji warszawskiej ubezpieczał manewr 4 Dywizji Piechoty i zorganizował jej przeprawę po lodzie w rejonie Góry Kalwarii. Zabezpieczał też działania dywizji w walkach o Jastrowie (forsowanie Gwdy) oraz walki na Wale Pomorskim. Brał udział w walkach o Kołobrzeg, a następnie w forsowaniu Odry i w operacji berlińskiej. Szlak bojowy zakończył nad Łabą[4].
Obsada personalna edytuj
- Dowódcy batalionu
Struktura organizacyjna edytuj
- Etat 04/506[8]
- Dowództwo i sztab
- 3 x kompania saperów
- 3 x pluton saperów
- drużyna zaopatrzenia
- kwatermistrzostwo
- magazyn techniczny
- drużyna gospodarcza
Razem:
żołnierzy – 254 (oficerów – 33, podoficerów – 44, szeregowych – 177)
sprzęt:
- samochody – 3
- łodzie MN – 1
Marsze i działania bojowe edytuj
Batalion po sformowaniu i pierwszym okresie szkolenia zmienił miejsce postoju. Z rejonu Sum przegrupował się do miejscowości Kiwerce a później Ołyki. Po przegrupowaniu na nowe miejsce postoju batalion rozpoczął szkolenie głównie w zakresie zabezpieczenia działań bojowych w natarciu oddziałów i pododdziałów. Pod koniec lipca batalion wykonał marsz w kierunku Chełm, Pińsk, Lublin[9]. Wraz z siłami dywizji batalion przekroczył 5 sierpnia Bug i po ześrodkowaniu się w rejonie Lublina rozpoczął intensywne szkolenie i ćwiczenia. W Lublinie żołnierze batalionu wykonywali zadania związane z ochroną i obroną rejonu miasta. Na początku września rozpoczęto przygotowania do uroczystości złożenia przysięgi wojskowej przez żołnierzy dywizji[9]. W dwa dni po złożeniu przysięgi batalion w składzie dywizji forsownym marszem przegrupował się z Lublina do Anina pod Warszawą. Po przybyciu w rejon Warszawy żołnierze batalionu realizowali zadania związane z przygotowaniem i rozbudową rejonu obrony zajętego przez oddziały dywizji oraz przygotowaniem sprzętu przeprawowego i saperskiego potrzebnego do zabezpieczenia natarcia dywizji połączonego z forsowaniem przeszkód wodnych[9]. Ważnym zadaniem był udział w likwidacji pozostałości po działaniach wojennych a szczególnie niszczenie min, niewybuchów oraz innych niebezpiecznych przedmiotów. Takie działania odbywały się na terenie prawobrzeżnej Warszawy w której znajdowały się jednostki dywizji. Do 21 września saperzy rozbroili i usunęli 230 min, zasypali 190 lejów, odremontowali 6 kilometrów jezdni a w przeciągu kolejnego tygodnia rozminowali główne magistrale, drogi podmiejskie oraz wiele budynków i obiektów[9].
Po przekroczeniu 16 stycznia 1945 Wisły w rejonie Ostrówka batalion zabezpieczał działania bojowe dywizji, która rozwijała natarcie w kierunku Jeziorna i północnego skraju Warszawy. W końcu stycznia w walkach o Wał Pomorski batalion brał udział w zabezpieczeniu działań bojowych na kierunkach Golice, Czaplinek, Wałcz. W dniach 12–13 marca 1945 uczestniczył w zdobyciu Kołobrzegu, a po wykonaniu zadań bojowych brał udział w pracach inżynieryjnych pasa obrony dywizji na wybrzeżu Bałtyku[9]. W pierwszej dekadzie kwietnia wraz z oddziałami dywizji przegrupował się nad Odrę, którą sforsował w rejonie miejscowości Blessing, a w dalszych walkach uczestniczył w forsowaniu kanału Hohenzollernów i Haweli. 6 maja w Klietz nad Łabą zakończył wykonywanie zadań bojowych i w czerwcu powraca do kraju[9].
Okres powojenny edytuj
W latach 1945–56 brał udział w rozminowaniu terenów województwa poznańskiego, łódzkiego, kieleckiego, zielonogórskiego, warszawskiego, wrocławskiego i rzeszowskiego[9]. W województwie poznańskim, łódzkim i zielonogórskim ochraniał mosty w czasie powodzi. W batalionie w gotowości do natychmiastowego użycia były patrole saperskie[10].
W 1949 stacjonował w Kaliszu, a później w Krośnie Odrzańskim[11].
W dniu 17 września 1994 batalion przyjął tradycje saperów 5 Kresowej Dywizji Piechoty.
Przypisy edytuj
- ↑ Rozkaz nr 07/MON z 4 maja 1967
- ↑ a b Kajetanowicz 2005 ↓, s. 428.
- ↑ Radziwończyk 1986 ↓, s. 108.
- ↑ Malczewski, Polkowski i 197o ↓, s. 159–160.
- ↑ Malczewski i Polkowski 1970 ↓, s. 160.
- ↑ Barszczewski 1998 ↓, s. 292.
- ↑ a b c Kaczmarski i Soroka 1982 ↓, s. 321.
- ↑ Malczewski i Polkowski 1970 ↓, s. 153.
- ↑ a b c d e f g „Pancerniak” Nr 40 wrzesień 1994 s. 5
- ↑ „Pancerniak” Nr 40 wrzesień 1994 s. 10
- ↑ Kajetanowicz 2005 ↓, s. 429.
Bibliografia edytuj
- Zdzisław Barszczewski: Przywrócone życiu. Rozminowanie ziem Polski. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 1998. ISBN 83-11-08751-2.
- Franciszek Kaczmarski, Stanisław Soroka: Wojska inżynieryjne LWP w latach 1945–1979. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06710-4.
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
- Juliusz Malczewski, Roman Polkowski: Wojsko Polskie. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek inżynieryjno-saperskich, drogowych i chemicznych. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
- „Pancerniak” – miesięcznik 5 Kresowej Dywizji Zmechanizowanej, Sławomir Żmijewski, Nr 40 wrzesień 1994 s. 5, 10
- Kazimierz Radziwończyk. 4 Dywizja Piechoty im. Jana Kilińskiego. Formowanie i szkolenie. cz.I. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3, s. 101-128, 1986. Warszawa: Wydawnictwo Czasopisma Wojskowe. ISSN 0043-7182.