61 Dywizja Piechoty (III Rzesza)

61 Dywizja Piechoty (niem. 61. Infanterie-Division) – niemiecka dywizja z czasów II wojny światowej, , uczestniczyła w agresji na Polskę i Francję oraz w ataku na Związek Radziecki[2].

61 Dywizja Piechoty
61 Dywizja Grenadierów Ludowych
61. Infanterie-Division
61. Volks-Grenadier-Division
Ilustracja
Historia
Państwo

 III Rzesza

Sformowanie

8 sierpnia 1939

Rozformowanie

1945

Działania zbrojne
II wojna światowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych

wojska lądowe

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

I Korpus Armijny[1]

Formowanie i walki edytuj

Sformowana na mocy rozkazu z 8 sierpnia 1939, w 2. fali mobilizacyjnej przez Artillerie – Kommandeur 1 w Królewcu w I Okręgu Wojskowym. W październiku 1944 r. przeformowana w 61 Dywizję Grenadierów Ludowych (61. Volks-Grenadier-Division)[3].

Dywizja brała udział w 1939 w agresji na Polskę, później zaatakowała Belgię i Danię. W 1941 wzięła udział w ataku na ZSRR w ramach Grupy Armii B (później Grupy Armii Północ). Dotarła pod Leningrad, by ostatecznie odpierać sowiecką kontrofensywę zimową (1941-1942). W 1942 r. oblegała Leningrad ponosząc ciężkie straty, zimą 1942-1943 wzięła udział w drugiej bitwie o jezioro Ładoga i pozostawała w linii cały 1943 r. Gdy 28 stycznia 1944 r. blokada Leningradu została przerwana 61 Dywizja wzięła udział w odwrocie przez republiki nadbałtyckie. W kwietniu 1944 r. wchłonęła niedobitki 9 Polowej Dywizji Luftwaffe i następnie została włączona do Grupy Armii Środek. Po przerwaniu frontu w wyniku operacji Bagration w czerwcu i lipcu 1944 r. wycofała się do Prus Wschodnich i została tam odcięta. Ostatecznie dotrwała do upadku Królewca zredukowana do słabej grupy bojowej (10 kwietnia 1945)[4].

Dowództwo dywizji edytuj

Dowódcy:

  • gen. mjr Siegfried Hänicke[5] 8 sierpnia 1939 – 27 marca 1942
  • gen. mjr Franz Scheidies 27 marca 1942 – 7 kwietnia 1942
  • gen. por. Werner Hühner 7 kwietnia 1942 – 1 lutego 1943
  • gen. por. Günther von Krappe 1 lutego 1943 – 30 kwietnia 1943
  • gen. por. Gottfried Weber 30 kwietnia 1943 – 1 maja 1943
  • gen. por. Günther von Krappe 1 maja 1943 – 11 grudnia 1943
  • gen. mjr Joachim Albrecht von Blücher 11 grudnia 1943 – 1 lutego 1944
  • gen. por. Günther von Krappe 1 lutego 1944 – 11 grudnia 1944
  • gen. por. Rudolf Sperl 11 grudnia 1944 – 8 kwietnia 1945

Szefowie sztabu:

  • mjr Josef Irkens (w czasie ataku na Polskę[5])

Struktura organizacyjna edytuj

  • Struktura organizacyjna w sierpniu 1939: 151., 162. i 176. pułk piechoty, 161. pułk artylerii, 161. batalion pionierów, 161. oddział rozpoznawczy, 161. oddział przeciwpancerny, 161. oddział łączności, 161. polowy batalion zapasowy;
  • Struktura organizacyjna w październiku 1943: 151., 162. i 176. pułk grenadierów, 161. pułk artylerii, 161. batalion pionierów, 61. dywizyjny batalion fizylierów, 161. oddział przeciwpancerny, 161. oddział łączności, 161. polowy batalion zapasowy;
  • Struktura organizacyjna w październiku 1944: 151., 162. i 176. pułk grenadierów, 161. pułk artylerii, 161. batalion pionierów, 61. dywizyjny batalion fizylierów, 161. oddział przeciwpancerny, 161. oddział łączności, 161. polowy batalion zapasowy.

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj

  • Carell Paul, Operacja „Barbarossa”; Warszawa 2000, ISBN 831109199-4.
  • Paul Carell, Spalona ziemia. Odwrót Wehrmachtu na Wschodzie, Kazimierz Szarski (tłum.), Warszawa: Bellona, 2003, ISBN 83-11-09475-6, OCLC 749204110.
  • Dieckert, Großmann, Der Kampf um Ostpreussen. Der umfassende Dokumentarbericht über das Kriegsgeschehen in Ostpreußen, Stuttgart 1965, ISBN 3-87943-436-0.
  • Haupt Werner, Die deutchen Infanterie Division b.m.w i b.d.w, ISBN 3-89555-274-7.
  • Haupt Werner, Army Group North. The Wehrmacht in Russia 1941 – 1945; b.m.w i b.m.r., ISBN 0-7643-0182-9.
  • Jurga Tadeusz, Armia Modlin 1939, Warszawa 1987.
  • Tadeusz Jurga, Obrona Polski 1939, Waldemar Strzałkowski (oprac.), Warszawa: Pax, 1990, ISBN 83-211-1096-7, OCLC 830078818.
  • Pohlman Hartwig, Wolchow 900 Tage Kampf um Lenigrad 1941 – 1944; Wiedeń 2003, ISBN 3-7909-0201-2.
  • Schramm Percy Ernst, Kriegstagebuch des Oberkommandos der Wehrmacht 8 vol.; Bonn 2003, ISBN 3-8289-0525-0.
  • Stahl Friedrich, Heereseinteilung 1939. Gliderung, Standorte und Kommandeure sämtlicher Einheiten des Friedensheeres am 3.1.1939 und die Kriegsliederung vom 1.9.1939; ISBN 978-3-89555-338-7, ISBN 3-89555-338-7.
  • Samuel Mitcham: Niemieckie siły zbrojne 1939-1945. Wojska lądowe. Warszawa: 2009. ISBN 978-83-11-11596-5.
  • Piotr Zarzycki: Suplement do Września 1939. Orde de Bataille armii niemieckiej, słowackiej i sowieckiej wraz z obsadami personalnymi. Warszawa: Centralna Biblioteka Wojskowa, 2014. ISBN 978-83-933204-7-9.