8 Dywizjon Samochodowy
8 Dywizjon Samochodowy (8 dsam) – pododdział wojsk samochodowych Wojska Polskiego II RP.
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1919 |
| Rozformowanie |
1930 |
| Tradycje | |
| Święto |
10 grudnia |
| Kontynuacja |
Kadra 8 Dywizjonu Samochodowego |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
Historia dywizjonu edytuj
W listopadzie 1919 roku w Inowrocławiu por. Józef Jeszka zorganizował jednostkę pod nazwą „Kolumna samochodowa DOGen. Pomorze”. Była to mieszana kolumna osobowo-ciężarowa, przeznaczona dla obsługi Dowództwa Okręgu Generalnego „Pomorze”. W końcu stycznia 1920 roku kolumna została dyslokowana do Grudziądza, do „Koszar im. Generała Hallera”[1][2].
W połowie 1920 roku z dotychczasowej kolumny utworzono dwie jednolite kolumny samochodów (osobowych i ciężarowych) oraz zorganizowano 8 zapasową kolumnę i szkołę kierowców[3].
Latem 1920 roku, w czasie wojny z bolszewikami Dowództwo Wojsk Samochodowych OGen. „Pomorze” oddało do dyspozycji gen. Bolesława Roji mieszaną kolumnę osobowo-ciężarową. Kolumna ta w składzie Grupy gen. Roji dotarła pod Ostrołękę, a po kilku tygodniach powróciła w zmniejszonym składzie[4].
Pod względem organizacyjnym i technicznym Dowództwu Wojsk Samochodowych OGen. „Pomorze” podlegała Autokolumna 16 Dywizji Piechoty[4].
W garnizonie trwały nadal prace organizacyjne. Rozkazem dowódcy Okręgu Generalnego „Pomorze” gen. Antoniego Symona, utworzono VIII Dywizjon Samochodowy.
4 stycznia 1921 roku porucznik Jeszka przekazał dowództwo podpułkownikowi Sawickiemu. Data ta jest wiązana z zakończeniem okresu organizacji dywizjonu[4]. W połowie tego roku VIII Dyon Samochodowy był oddziałem macierzystym dla 35 oficerów korpusu wojsk samochodowych, lecz tylko dziesięciu z nich pełniło służbę w jednostce. Pozostali oficerowie posiadali inne przydziały służbowe (między innymi dziesięciu oficerów pełniło służbę w Centralnym Parku Samochodowym MSWojsk., a kolejnych siedmiu w Sekcji Wojsk Samochodowych Departamentu II MSWojsk.)[5]
W listopadzie 1921 roku dywizjon został przeniesiony z Grudziądza do Bydgoszczy[4] i rozlokowano w „Koszarach im. Generała Józefa Chłopickiego”.
W styczniu 1930 roku nastąpiła reorganizacja dywizjonu, a 1 kwietnia zaczęła oficjalnie funkcjonować nowa nazwa „Kadra 8 Dywizjonu Samochodowego”. 5 grudnia po raz pierwszy wręczono żołnierzom odznaki pamiątkowe.
19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 10 grudnia, jako datę święta pułkowego[6].
W 1935 roku na bazie Kadry 8 Dywizjonu Samochodowego i Kompanii Samochodów Pancernych „Bydgoszcz” 2 Batalionu Czołgów i Samochodów Pancernych z Żurawicy utworzony został 8 Batalion Pancerny.
Żołnierze edytuj
- Dowódcy dywizjonu i komendanci kadry
- por. Józef Edward Jeszka (do 4 I 1921[4])
- ppłk sam. Franciszek Adolf Sawicki (od 4 I 1921[4])
- ppłk / płk sam. Konrad Aksan (1923[7])
- mjr sam. Antoni Ludwik Koszko-Kusza (XII 1924[8][9][10] – 31 III 1929 → stan spoczynku[11])
- mjr / ppłk sam. Andrzej Meyer (do X 1935 → dowódca 8 bpanc)
- Zastępcy dowódcy dywizjonu
- mjr sam. Witold Mikołaj Rudnicki (1923[7])
- mjr sam. Antoni Ludwik Koszko-Kusza (do XII 1924 → p.o. dowódcy dyonu)
- mjr sam. Andrzej Meyer (od XII 1927[12])
Odznaka pamiątkowa edytuj
24 kwietnia 1930 roku Minister Spraw Wojskowych, Marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 8 dsam[13].
Odznaka o wymiarach 40x34 mm ma kształt rombu, emaliowanego na czarno, na którym znajduje się koło samochodowe. W centrum koła na medalionie numer dywizjonu „8”. W górnej części - orzeł państwowy. Odznaka oficerska, czteroczęściowa, wykonana w srebrze, korona, pazury orła i numer „8” są złocone, elementy połączone za pomocą czterech nitów. Wykonawcą odznak był Wiktor Gontarczyk z Warszawy[14]
Przypisy edytuj
- ↑ Jeszka, Kulesza i Rudzki 1928 ↓, s. 276-277.
- ↑ Tarczyński 2000 ↓, s. 75, autor w przypisie zaznaczył, że historię oddziału w latach 1919-1921 opracował głównie na podstawie artykułu kpt. Jeszki, kpt. Kuleszy i mjr. Rudzkiego z 1928 roku.
- ↑ Jeszka, Kulesza i Rudzki 1928 ↓, s. 280-281.
- ↑ a b c d e f Jeszka, Kulesza i Rudzki 1928 ↓, s. 281.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 384-385.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1013.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 135 z 28 grudnia 1924 roku, s. 760.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 924.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 654.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 34.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 29 listopada 1927 roku, s. 347.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 13 z 24 kwietnia 1930 roku, poz. 144.
- ↑ Zdzisław Sawicki: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945. s. 348.
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Jan Tarczyński: 8 Batalion Pancerny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2000, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. ISBN 83-87103-03-9.
- Piotr Rudzki, Jerzy Kulesza, Józef Jeszka. Krótki rys historyczny powstania i pracy formacyj samochodowych. „Przegląd Wojskowo-Techniczny. Broń Pancerna.”. 4 (6), s. 1193-1246, 1928. Warszawa: Drukarnia Ministerstwa Spraw Wojskowych; Dowództwo Saperów; Dowództwo Broni Pancernych; Dowództwo Wojsk Łączności.