8 Szpital Okręgowy
8 Szpital Okręgowy – jednostka organizacyjna służby zdrowia Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie |
1939 |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Zadaniem 8 Szpitala Okręgowego w Toruniu było leczenie wojskowych i osób uprawnionych do leczenia wojskowego Okręgu Korpusu nr VIII[1]. Szpital dysponował ambulatorium dentystycznym, chirurgicznym, okulistycznym, laryngologicznym oraz przychodnią ogólną dla chorych. Komendant szpitala posiadał uprawnienia dowódcy pułku[2].
Historia szpitala edytuj
Pod koniec 1921 roku Szpital Garnizonowy nr 1 przemianowano na 8 Wojskowy Szpital Okręgowy[3].
Z dniem 1 października 1928 roku został zlikwidowany Szpital Wojskowy w Bydgoszczy przy jednoczesnym powiększeniu Szpitala Wojskowego w Grudziądzu o 100 łóżek[4].
Z dniem 1 grudnia 1930 roku, ze względu na brak pomieszczeń w Toruniu, minister spraw wojskowych zarządził umieszczenie przy Garnizonowej Izbie Chorych w Grudziądzu 100 łóżkowego oddziału szpitalnego dla skórno-wenerycznych, należącego organizacyjnie do Szpitala Okręgowego Nr 8 w Toruniu, podporządkowanego jednak pod względem służbowym i fachowym komendantowi Garnizonowej Izby Chorych[5].
Z dniem 1 lipca 1931 roku minister spraw wojskowych wcielił kadrę 8 batalionu sanitarnego, bez zmiany nazwy i zadań, do 8 Szpitala Okręgowego i jednocześnie zwiększył skład osobowy szpitala o skład osobowy kadry[6].
W dniach 3 i 4 września 1939 rozpoczęto ewakuację szpitala. 16 września personel szpitala dostał się do niewoli. budynki szpitala Niemcy zajęli już 7 września i zorganizowali w nim szpital dla Wehrmachtu[3].
Struktura organizacyjna edytuj
Organizacja szpitala w 1923[7]:
- komendant, kancelaria i komisja gospodarcza,
- oficer administracji budynków i magazynów,
- oddziały chorych i pracowni klinicznych: chorób wewnętrznych, zakaźny, chirurgiczny, ginekologiczny, dermatologiczny, oddział neurologiczny, okulistyczny i laryngologiczny;
- pracownia bakteriologiczna
- pracownia rentgenowska,
- prosektorium,
- ambulatorium dentystyczne,
- apteka okręgowa,
- trzy plutony obsługi sanitarnej
Szpital posiadał 600 łóżek.
Kadra szpitala edytuj
- Komendanci szpitala
- płk lek. Franciszek Białokur (był w 1923)[1]
- płk lek. dr Eugeniusz Piestrzyński (II 1924[8] – 1925)
- ppłk lek. dr Zygmunt Gilewicz (XI 1925 – V 1927 → p.o. szefa 8 Okręgowego Szefostwa Sanitarnego)
- ppłk lek. dr Arnold Felicki (V 1927 – VII 1929)
- ppłk / płk lek. Bolesław Błażejewski (XII 1929 – VI 1934 → szef sanitarny DOK V)
- ppłk lek. Leopold Rudke (od VI 1934[9])
- ppłk lek. dr Eugeniusz Stanisław Krawczyk (1939)
- Komendanci filii 8 Szpitala Okręgowego i Szpitala Wojskowego w Bydgoszczy
- ppłk lek. Mieczysław Sosnowski (p.o. III[10] – XI 1926 → komendant 9 Szpitala Okręgowego)
- mjr lek. Bolesław Błażejewski (p.o. XI 1926[11] – XI 1928 → starszy lekarz 61 pp)
- Komendanci filii 8 Szpitala Okręgowego w Grudziądzu
- ppłk lek. dr Kazimierz Marzinek (X 1931[12] – 30 VI 1934 → stan spoczynku[13])
- mjr lek. Kazimierz Walenty Rytter (VI 1934[14] – 1936 → starszy lekarz 9 pp Leg.)
- ppłk lek. dr Jan Kumelowski (1938 – 1939)
Obsada personalna i struktura w marcu 1939 roku edytuj
Ostatnia „pokojowa” obsada personalna szpitala[15][a]
- komendant szpitala – vakat
- pomocnik komendanta szpitala – ppłk dr Marian Dietrich(*)[b]
- starszy ordynator oddziału chirurgicznego – ppłk dr Jan Antoni Korczakowski
- starszy ordynator oddziału wewnętrznego – ppłk dr Tadeusz Orzechowski
- ordynator oddziału – mjr dr Aleksander Czesław Piwowarczyk
- starszy ordynator oddziału ocznego – mjr dr Henryk Stanisław Chyrczakowski
- st ordynator oddziału uszno-gardłowego – mjr dr Jan Tadeusz Kowalski
- starszy ordynator oddziału skórno-wenerycznego – ppłk dr Jan Antoni Pęski
- starszy ordynator oddziału nerwowego – mjr dr Stefan Bogusławski
- kierownik pracowni rentgenowskiej – mjr dr Marian Mroczkowski
- kierownik pracowni bakteriologiczno-chemicznej – kpt. dr Leon Piotr Studziński
- kierownik apteki – por. mgr Stanisław Chojnowski
- praktyka szpitalna – kpt. lek. Mieczysław Grzeszek
- pomocnik komendanta ds. gospodarczych – kpt. Ignacy Jakub Brózda
- oficer gospodarczy – kpt. int. Władysław Zygmunt Januszewski
- dowódca plutonu gospodarczego – chor. Jan Mytko
- kapelan – kpl. ks. Antoni Chojecki
- na kursie – kpt adm. (piech.) Józef Bartczak
- kadra zapasowa 8 Szpitala Okręgowego
- komendant kadry – ppłk dr Marian Dietrich (*)[b]
- lekarz kadry – ppor. lek. Tadeusz Antoni Lenart
- oficer mobilizacyjny – kpt adm. (piech.) Józef Pyka
- oficer ewidencji personalnej – kpt adm. (piech.) Witold Urbanowicz
- oficer materiałowy – por. mgr Tadeusz Władysław Szauber
- zastępca oficera materiałowego – chor. Stanisław Kurowski
- dowódca kompanii szkolnej – kpt. Władysław II Pająk
- dowódca I plutonu – por. adm. (piech.) Kazimierz Witkowski
- dowódca II plutonu – chor. Jan Antoni Schulz
- Filia 8 Szpitala Okręgowego w Grudziądzu
- komendant filii – ppłk dr Jan Kumelowski
- oficer administracyjno-materiałowy – kpt. Seweryn Borecki
Żołnierze Szpitala – ofiary zbrodni katyńskiej edytuj
Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego[18]
| Nazwisko i imię | stopień | zawód | miejsce pracy przed mobilizacją | zamordowany |
|---|---|---|---|---|
| Bartczak Józef | kapitan | żołnierz zawodowy | Katyń | |
| Bychowski Alfons | ppor. rez. | farmaceuta | Katyń | |
| Czarliński Stanisław[19] | major rez. | lekarz | Katyń | |
| Dachtera Czesław | ppor. rez. | farmaceuta | Katyń | |
| Dobak Stanisław[20] | major rez. | lekarz dermatolog | przew. Izb Lek. Warszawa | Katyń |
| Dziubiński Karol | ppor. rez. | farmaceuta, mgr | kier. apteki Warszawa | Katyń |
| Hopensztadt Szymon | ppor. rez. | lekarz internista | Katyń | |
| Lipes Mordchel | por. rez. | lekarz | praktyka w Warszawie | Katyń |
| Majorowicz Antoni | kapitan rez. | farmaceuta, mgr | wł. apteki w Poznaniu | Katyń |
| Mejster Stefan | ppor. rez. | farmaceuta, mgr | Katyń | |
| Olszewski Alfons | ppor. rez. | farmaceuta | pracował w Grudziądzu | Katyń |
| Pająk Stefan | ppor. rez. | lekarz | Katyń | |
| Stęczniewski Michał | por. rez. | farmaceuta | wł. apteki w Strzelnie | Katyń |
| Witkowski Kazimierz[21] | porucznik | żołnierz zawodowy | dowódca plutonu ksz | Katyń |
| Wójciak Piotr Paweł | por. rez. | lekarz | Klinika Pediatryczna UW | Katyń |
| Zientarski Lucjan | ppor. rez. | farmaceuta, mgr | Katyń | |
| Zwykielski Maurycy | kpt. rez. | lekarz | Szpital na Czystem w Warszawie | Katyń |
| Brysz Bolesław | por. rez. | doktor medycyny | Charków | |
| Gaś Marian | por. rez. | farmaceuta, mgr | Charków | |
| Idson Jerzy | kpt. rez. | dr nauk medycznych | Charków | |
| Łaszewski-Grzymała Konstanty | ppor. rez. | dr nauk medycznych | dyr. Sanatorium w Chojnach | Charków |
| Orzechowski Tadeusz[22] | ppłk lek. | żołnierz zawodowy | ordynator oddziału wewnętrznego | Charków |
| Selwański-Powałło Jerzy | ppor. rez. | medyk | Charków |
Uwagi edytuj
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[16].
- ↑ a b Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednoczenie więcej niż jedną funkcję[17].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Almanach oficerski 1923 ↓, s. 111.
- ↑ Almanach oficerski 1923 ↓, s. 105.
- ↑ a b Historia SPZOZ w Toruniu ↓.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 25 z 19 września 1928 roku, poz. 290.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 36 z 13 listopada 1930 roku, poz. 416.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 15 z 30 maja 1931 roku, poz. 183.
- ↑ Almanach oficerski 1923 ↓, s. 104.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 23 lutego 1924 roku, s. 82.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 151.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 marca 1926 roku, s. 96.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 51 z 30 listopada 1926 roku, s. 421.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 339.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 146.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 172.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 895.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.
- ↑ Księgi Cmentarne – biogramy oficerów.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 535.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 633.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 4100.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 6704.
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.