93 Batalion WOP

93 Batalion Wojsk Ochrony Pogranicza/Batalion Graniczny Lubuskiej Brygady WOP w Słubicach/Batalion Graniczny Pomorskiej Brygady WOP w Słubicach – zlikwidowany samodzielny pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę na granicy z Niemiecką Republiką Demokratyczną.

93 Batalion WOP
Batalion Graniczny LB WOP
w Słubicach

Batalion Graniczny PB WOP
w Słubicach

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1951; 1984
Rozformowanie	1976; 1991
Tradycje
Rodowód	9 odcinek WOP 34 batalion OP
Dowódcy
Pierwszy	por. Bolesław Niećko
Organizacja
Numer	JW 1770 JW 3502-od 1955
Dyslokacja	Słubice
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza
Podległość	9 Brygada WOP Lubuska Brygada WOP Pomorska Brygada WOP

Dawny magazyn wojskowy w Słubicach (czerwiec 2009)

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu MBP nr 043/org z 3 czerwca 1950, na bazie 10 Brygady Ochrony Pogranicza, sformowano 9 Brygadę Wojsk Ochrony Pogranicza, a z dniem 1 stycznia 1951 słubicki 34 batalion przemianowano na 93 batalion WOP.

We wrześniu 1951 sztab batalionu i 44 strażnicę WOP przeniesiono ze zbyt obszernych koszar do wyremontowanych budynków przy ul. 3 Maja.

W 1956 rozwiązano 94 Batalion WOP, a jego strażnice przekazano 93 batalionowi.

W 1976 rozwiązano batalion. W jego miejsce zorganizowano sekcje zwiadu, kompanie odwodowe i grupy zabezpieczenia techniczno–kwatermistrzowskiego.

Po stanie wojennym odtworzono batalion w Słubicach.

W listopadzie 1989 rozformowano Lubuską Brygadę WOP, a słubicki batalion wszedł w podporządkowanie Pomorskiej Brygady WOP.

Zarządzeniem nr 012 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 7 maja 1991 w sprawie rozwiązania jednostek WOP oraz utworzenia jednostek organizacyjnych Straży Granicznej Minister Spraw Wewnętrznych polecił z dniem 16 maja 1991 rozwiązać Batalion Graniczny Pomorskiej Brygady WOP w Słubicach istniejący według etatu nr 44/0101 o stanie osobowym na okres „W” 714 żołnierzy i 7 pracowników cywilnych oraz na okres „P” 502 żołnierzy i 7 pracowników cywilnych.

Struktura organizacyjna

Struktura w latach 50.:

• dowództwo batalionu – Słubice
• 36 strażnica Rąpice (Rapszyn)
• 39 strażnica Przyrzecze
• 40 strażnica Urad
• 41 strażnica Rybocice
• 44 strażnica Słubice.

1957

• Dowództwo batalionu – Słubice
• 13 strażnica – Rąpice
• 14 strażnica – Przyrzecze
• 15 strażnica – Urad
• 16 strażnica – Rybocice
• 17 strażnica – Słubice
• 18 strażnica – Nowy Lebus
• 19 strażnica – Pławidła
• 20 strażnica – Górzyca
• 21 strażnica – Kostrzyn.

1 stycznia 1960 batalionowi WOP Słubice podlegały:

• 1 strażnica WOP II kategorii Kostrzyn
• 2 strażnica WOP III kategorii Górzyca
• 3 strażnica WOP IV kategorii Pławidło
• 4 strażnica WOP III kategorii Nowy Lubusz
• 5 strażnica WOP II kategorii Słubice
• 6 strażnica WOP III kategorii Rybicice
• 7 strażnica WOP III kategorii Urad
• 8 strażnica WOP IV kategorii Odra
• 9 strażnica WOP II kategorii Rąpice.

Struktura batalionu i numeracja strażnic 1.01.1964:

• 1 strażnica WOP lądowa II kategorii Kostrzyn
• 2 strażnica WOP lądowa III kategorii Górzyca
• 3 strażnica WOP lądowa III kategorii Pławidła
• 4 strażnica WOP lądowa II kategorii Słubice
• 5 strażnica WOP lądowa III kategorii Rybocice
• 6 strażnica WOP lądowa III kategorii Urad
• 7 strażnica WOP lądowa IV kategorii Odra
• 8 strażnica WOP lądowa II kategorii Rąpice.

W marcu 1968 batalion rzecznemu Słubice podlegały:

• Strażnica WOP rzeczna nr 1 Kostrzyn
  • Pluton kontroli ruchu granicznego Kostrzyn
• Strażnica WOP rzeczna nr 2 Górzyca
• Strażnica WOP rzeczna nr 3 Pławidło
• Strażnica WOP rzeczna nr 4 Słubice
• Strażnica WOP rzeczna nr 5 Rybocice
• Strażnica WOP rzeczna nr 6 Urad
• Strażnica WOP rzeczna nr 7 Odra
• Strażnica WOP rzeczna nr 8 Rąpice.

Struktura w latach 80.:

• Dowództwo, sztab i pododdziały batalionowe – Słubice
• Strażnica WOP Rąpice
• Strażnica WOP Rybocice
• Strażnica WOP Słubice
• Strażnica WOP Górzyca
• strażnica WOP Kostrzyn
• Strażnica WOP Namyślin.

Dowódcy batalionu

• por. Bolesław Niecka (od 1951)
• kpt. Leon Rokicki (1952–1955)
• kpt. Ziemnicki Jan (1955–1956)
• mjr Marian Tarasiuk p.o. (1956–1957)
• mjr Leon Tarnawski (od 1957)
• ppłk Jan Szorec (był w 1962)
• mjr/ppłk Bohdan Dołęga Jasiński (od 1964)
• mjr Edward Korczyński (był w 1969 i 1970)
• mjr/ppłk Zdzisław Giglewicz.

Upamiętnienie

27 października 2023 w Regionie Nadodrzańskim, uwzględniających obchody 25-lecia powstania Związku Emerytów i Rencistów Straży Granicznej, a także Święta Związku i Dnia Weterana Służby Granicznej w Słubicach odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Polskim Formacjom Granicznym. Tablica została umiejscowiona po prawej stronie bramy wjazdowej na „Osiedle Świerkowe”, położone u zbiegu ulic: Konstytucji 3-go Maja, Mieszka I i Władysława Jagiełły, tworzących mini rondo, które Uchwałą Rady Miejskiej w Słubicach nr XLV/519/2022 z 23 czerwca 2022 otrzymało nazwę „Ronda Pograniczników”. Tablica pamiątkowa została wmurowana w tym miejscu, ponieważ w latach 1945–2005 na terenie dzisiejszego „Osiedla Świerkowego” stacjonowały Jednostki Polskich Formacji Granicznych: do 1991 Batalion Graniczny i Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza, a po rozformowaniu WOP i utworzeniu na bazie tych wojsk Straży Granicznej – Strażnica Straży Granicznej i Placówka SG w Świecku z siedzibą w Słubicach. Wartę honorową przy odsłanianej tablicy pamiątkowej zapewnili: Hufiec ZHP w Słubicach i PSG w Świecku.

Do odsłonięcia tablicy pamiątkowej zaproszeni zostali:

• Burmistrz Słubic – Mariusz Olejniczak
• Starosta Słubicki – Leszek Bajon – w zastępstwie wicestarosta – Robert Włodek
• Przedstawiciel Komendanta NoOSG w Krośnie Odrzańskim – ppłk SG Piotr Wojtunik – Naczelnik Wydziału
• Przedstawiciel Komendanta PSG w Świecku – kpt. SG Marcin Kalinowski – Zastępca Komendanta PSG w Gorzowie Wielkopolskim
• Prezes RN ZEiRSG – Jerzy Siedlarz
• Weteran służby granicznej – płk SG w st. spocz. Zygmunt Sejnik, który wiele lat pełnił służbę na tym terenie.

Ideą przewodnią zainstalowania tablicy pamiątkowej, poświęconej żołnierzom i funkcjonariuszom Polskich Formacji Granicznych w tym konkretnym miejscu, było zachowanie w pamięci tego rejonu oraz uhonorowanie naszych poprzedników, którzy pełnili zaszczytną służbę w ochronie granicy naszej Ojczyzny na odcinku środkowej Odry granicznej.

Bibliografia

• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia. Krosno Odrzańskie: Drukarnia Dem-druk w Lubsku, 2005.
• Grzegorz Goryński: Trudne początki – nieznane dokumenty dotyczące narodzin Straży Granicznej i ruchu związkowego. W: Biuletyn 1–2/2012. T. Z historii ochrony granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 2012, s. 153–204. (pol.).
• Archiwum Straży Granicznej. Zarys historii Lubuskiej Brygady WOP. sygn. 327/101. Szczecin.