APM 08279+5255
APM 08279+5255 – kwazar położony w gwiazdozbiorze Rysia, według współrzędnych współporuszających się odległy o koło 7 520 000 parseków od Ziemi (z=3,91)[5]. Światło kwazara potrzebowało aż 12 miliardów lat aby dotrzeć do Ziemi[6].
 Wizja artystyczna | |||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||
| Gwiazdozbiór | |||
|---|---|---|---|
| Rektascensja |
08h 31m 41.70s[1] | ||
| Deklinacja |
+52° 45′ 16.8″[1] | ||
| Odległość |
23,6 Gly | ||
| Wielkość obserwowana | |||
| Charakterystyka fizyczna | |||
| Rodzaj gwiazdy |
kwazar o szerokiej linii absorpcji, hiperjasna galaktyka w podczerwieni[4] | ||
| Alternatywne oznaczenia | |||
| |||
W momencie jego odkrycia był to najjaśniejszy znany obiekt astronomiczny, jego jasność oceniano na 100 miliardów jasności Słońca[7].
Z Ziemi widziany jest wielokrotny obraz kwazara, co powodowane jest soczewkowaniem grawitacyjnym. Pomiędzy kwazarem a Ziemią znajduje się galaktyka, która zakrzywia promieniowanie kwazara i tworzy pozorne, wielokrotne obrazy tego samego obiektu[8]. Jest to jeden z niewielu znanych przypadków soczewkowania grawitacyjnego tworzącego nieparzystą liczbę pozornych obrazów – z Ziemi kwazar widziany jest potrójnie[9].
Supermasywną czarną dziurę znajdującą się wewnątrz kwazara otacza chmura pary wodnej o masie 100 000 razy większej niż masa Słońca. Temperatura chmury wynosi 220 K (–53 °C). Jest ona 1012 rzadsza od ziemskiej atmosfery, ale 10 do 100 razy gęstsza od pary wodnej spotykanej w typowej galaktyce jak Droga Mleczna[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c IRAS F08279+5255, [w:] SIMBAD, Centre de Données astronomiques de Strasbourg [dostęp 2023-05-16] (ang.).
- ↑ a b Edward L. Wright. A Cosmology Calculator for the World Wide Web. „The Publications of the Astronomical Society of the Pacific”. 118 (850), s. 1711–1715, grudzień 2006. DOI: 10.1086/510102. arXiv:astro-ph/0609593. Bibcode: 2006PASP..118.1711W. (ang.). Ned Wright's Javascript Cosmology Calculator. (ang.).
- ↑ Michael J. Irwin, Rodrigo A. Ibata, Geraint F. Lewis, Edward J. Totten. APM 08279+5255: An Ultraluminous Broad Absorption Line Quasar at a Redshift z = 3.87. „The Astrophysical Journal”. 505 (2), s. 529–535, 1998. DOI: 10.1086/306213. arXiv:astro-ph/9806171. Bibcode: 1998ApJ...505..529I. (ang.).
- ↑ Results for IRAS F08279+5255. NASA/IPAC Extragalactic Database. (ang.).
- ↑ D. C. Lis, D. A. Neufeld, T. G. Phillips, M. Gerin, R. Neri: Discovery of Water Vapor in the High-Redshift Quasar APM 08279+5255 at Z=3.91. arXiv, 2011-06-23. [dostęp 2011-07-22]. (ang.).
- ↑ a b Nancy Atkinson: Huge Resevoir of Water Discovered in Space 30 Billion Trillion Miles Away. universetoday.com, 2011-06-23. [dostęp 2011-07-22]. (ang.).
- ↑ APM 08279+5255: The Brightest Object Yet Known. Astronomy Picture of the Day, 1998-08-18. [dostęp 2011-07-22]. (ang.).
- ↑ Matter Near Black Hole Gets Second Lease On Life. chandra.harvard.edu, 2003-03-25. [dostęp 2011-07-22]. (ang.).
- ↑ APM 08279+5255 – Quasar in Lynx. Quasar Image Gallery. [dostęp 2011-07-22]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- F. (Frédéric) Courbin, D. (Dante) Minniti: Gravitational lensing. An astrophysical tool. Berlin ; New York: Springer, 2002, s. 130-157. ISBN 3-540-44355-X.
Linki zewnętrzne edytuj
- Astronomers Discover Largest and Most Distant Reservoir of Water Yet. sciencedaily.com. [dostęp 2011-07-22]. (ang.).