Aalen (miasto)
Aalen – miasto powiatowe w południowych Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, w rejencji Stuttgart, w regionie Ostwürttemberg, siedziba powiatu Ostalb, oraz wspólnoty administracyjnej Aalen.
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Kraj związkowy | |||||
Rejencja | |||||
Powiat | |||||
Zarządzający |
Thilo Rentschler↗ | ||||
Powierzchnia |
146,63 km² | ||||
Wysokość |
430 m n.p.m. | ||||
Populacja (2019) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
07361, 07366, 07367 | ||||
Kod pocztowy |
73430–73434, 73453 | ||||
Tablice rejestracyjne |
AA, GD | ||||
Położenie na mapie Badenii-Wirtembergii | |||||
Położenie na mapie Niemiec | |||||
48°50′N 10°06′E/48,833333 10,100000 | |||||
Strona internetowa |
Geografia
edytujMiasto leży w dolinie rzeki Kocher w Jurze Szwabskiej, która rozciąga się na południe od miasta. Od północy miasto zamykają Ellwanger Berge. W pobliżu mają swoje źródła rzeki Rems (pod Essingen, na zachód od Aalen) i Jagst (koło Unterschneidheim we wschodniej części miasta), które podobnie jak Kocher wpływają do Neckaru.
Podział administracyjny
edytuj- Śródmieście (niem. Kernstadt), m.in. Unterrombach (od 1938 w granicach miasta),
- Wasseralfingen,
- Waldhausen (od 1970),
- Ebnat
- Hofen (od 1972)
- Dewangen,
- Fachsenfeld
- Unterkochen (od 1973)
Historia
edytujPrawa miejskie miejscowość uzyskała w XIV wieku. Od 1360 do 1803 wolne miasto Rzeszy (Reichsstadt)[1], następnie przyłączone do Elektoratu Wirtembergii. W 1636 miasto zostało poważnie zniszczone podczas pożaru.[2] W XIX wieku stało się ważnym węzłem kolejowym. W roku 1880 liczyło 6,7 tys. mieszkańców. W tym też czasie posiadało gimnazjum klasyczne, szkołę realną, tkalnię wełny, przędzalnię jedwabiu, farbiarnię chemiczną, garbarnię, fabrykę gwoździ drucianych i dużą fabrykę lokomotyw kolejowych. Na przełomie XIX i XX w. liczyło 7,2 tys., ok. 1925 9 tys. mieszkańców, a w 1960 – 31,1 tys. mieszkańców, w 1990 63,3 tys. mieszkańców[1].
W 1975 do Aalen zostało przyłączone sąsiednie miasto Wasseralfingen, co powiększyło jego powierzchnię o prawie 1/3.[2]
Atrakcje turystyczne
edytuj- gotycki kościół św. Jana (Johanneskirche)
- ratusz z 1606–1635 – z tzw. szpiegiem na wieżyczce
- barokowy kościół ewangelicki Sankt Nikolaus z 1765
- szpital miejski z 1702
Ponadto: ślady zabudowy rzymskiej, domy konstrukcji szkieletowej (XVI-XVIII w.). Znajdują się tutaj również źródła termalne (tzw. Limes-Thermen) oraz muzea: m.in. Limesmuseum, Muzeum Geologiczno-Paleontologiczne, Heimatmuseum i Schubartmuseum.
Gospodarka
edytujW okolicy pokłady kamienia i mało wydajnej rudy żelaza. Główną gałęzią jest przemysł metalowy i budowy maszyn. W Aalen znajdują się również zakłady działające w branży optycznej, papierniczej, instrumentów medycznych, farmaceutycznej i odzieżowej. Miasto jest węzłem kolejowym, posiada m.in. połączenie z Ulm.
Transport
edytujAalen jest ważnym węzłem kolejowym[3] . W mieście znajduje się stacja kolejowa Aalen.
Szkolnictwo
edytujPoza szkolnictwem podstawowym i średnim w mieście mieści się uczelnia – Hochschule Aalen.
Sport i turystyka
edytujW 3. Bundeslidze występuje klub piłkarski VfR Aalen.
Współpraca
edytujMiejscowości partnerskie:
- Antiochia, Turcja od 1995
- Cervia, Włochy od 2011
- Christchurch, Wielka Brytania od 1981
- Ebnat-Kappel, Szwajcaria - kontakty utrzymuje dzielnica Ebnat
- Saint-Lô, Francja od 1978 roku
- Tatabánya, Węgry od 1987 roku
- Vilankulo, Mozambik od 2018 roku
- Webster, Stany Zjednoczone od 2003 - kontakty utrzymuje dzielnica Dewangen
Pozostałe informacje
edytuj- Aalen jest drugą po Akwizgranie (niem. Aachen) miejscowością w alfabetycznym indeksie miast i wsi w Europie.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Bauer-Jonis, Finke i Meidenbauer 1992 ↓, s. 3.
- ↑ a b KURPISZ, Britannica - edycja polska, t.1, 1997 .
- ↑ Bauer-Jonis, Finke i Meidenbauer 1992 ↓.
Bibliografia
edytuj- Wielka Encyklopedia PWN. T. I. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
- Michaela Bauer-Jonis, Beatrix Finke, Jorg Meidenbauer: Neues Grosses Lexikon in Farbe. Kolonia: Buch und Zeit Verlagsgesellschaft, 1992. ISBN 3-8174-5003-6. (niem.).