Abd al-Ilah
Abd al-Ilah ibn Ali ibn Husajn, arab. عبد الإله, ang. Abd al-Ilāh (ur. 1913 w Taif, zm. 14 lipca 1958 w Bagdadzie) – arabski polityk i wojskowy, następca tronu Hidżazu, regent Iraku w latach 1939–1953, marszałek, honorowy marszałek RAF. Był synem Alego I.
| ||||
| ||||
![]() | ||||
![]() | ||||
Następca tronu Hidżazu | ||||
Okres | od 14 października 1913 do 19 grudnia 1925 | |||
Poprzednik | Abd Allah | |||
Pretendent do tronu Hidżazu | ||||
Okres | od 4 czerwca 1935 do 14 lipca 1958 | |||
Poprzednik | Ali I | |||
regent Iraku | ||||
Okres | od 4 kwietnia 1939 do 2 maja 1953 | |||
Poprzednik | Ghazi I (król) | |||
Następca | Fajsal II (król) | |||
Dane biograficzne | ||||
Dynastia | Haszymidzi | |||
Data i miejsce urodzenia | 14 października 1913 Taif | |||
Data i miejsce śmierci | 14 lipca 1958 Bagdad | |||
Ojciec | Ali I | |||
Matka | Nafissa ibn Abd Allah | |||
Rodzeństwo | Alija | |||
Odznaczenia | ||||
![]() |
ŻyciorysEdytuj
Abd al-Ilah przyszedł na świat już jako następca tronu Hidżazu, w związku z czym otrzymał staranne wykształcenie mające przygotować chłopca do sprawowania rządów. Podbój Królestwa Hidżazu przez Nadżd w 1925 oraz wynikłe w tym czasie liczne przewroty doprowadziły jednak do likwidacji państwa, więc Abd al-Ilah nie mógł wykorzystać zdobytej wiedzy i umiejętności w sztuce rządzenia. Ze względu na ignorowanie protestów zgłaszanych do Ligi Narodów uznał precedencję do tronu zlikwidowanego królestwa za czysto honorową i usunął się z życia politycznego, by rozwinąć karierę wojskową.
Po śmierci swego szwagra, Ghaziego I (4 kwietnia 1939), jako regent Iraku sprawował władzę w imieniu siostrzeńca, Fajsala II. Jako zagorzały zwolennik Wielkiej Brytanii został w 1941 wygnany po udanym zamachu stanu przeprowadzonym przez proniemieckie koła oficerskie – jednak niedługo potem powrócił do władzy, nie bez pomocy Brytyjczyków. Fakt ten pozwolił na wyrobienie mu powszechnej opinii marionetki Anglii i Stanów Zjednoczonych. Po zakończeniu II wojny światowej usiłował zdemokratyzować system polityczny kraju, ale nie udało mu się stworzyć stabilnych ośrodków władzy parlamentarnej. W 1953, z powodu osiągnięcia przez króla pełnoletniości, złożył urząd regenta, nadal jednak pozostał głównym doradcą Fajsala, aż do 1958, kiedy to obydwaj zginęli w trakcie rewolucji irackiej.
Postanowieniem z 20 października 1947 został przez prezydenta RP Augusta Zaleskiego odznaczony Orderem Orła Białego[1], którym udekorowany został 25 października tegoż roku w Londynie[2].
PrzypisyEdytuj
- ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008, 2008, s. 308.
- ↑ Krzysztof Filipow: Order Orła Białego. Wyd. Białystok 1995.s. 59.
BibliografiaEdytuj
- Jan Palmowski: Słownik najnowszej historii świata 1900–2007. t. I, tłum. Agnieszka Kloch, Presspublica, Warszawa 2008 ISBN 978-83-7469-683-8.