Wikipedia

Adam Puzoń

Adam Stanisław Puzoń (ur. 23 września 1910 w Jaśle, zm. 5 lipca 1975 w Sanoku) – oficer Wojska Polskiego II RP, kapitan Polskich Sił Zbrojnych, uczestnik walk na froncie zachodnim podczas II wojny światowej.

Adam Puzoń
Ilustracja
Adam Puzoń podczas służby w PSZ na Zachodzie (1944–1945)
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia

23 września 1910
Jasło

Data i miejsce śmierci

5 lipca 1975
Sanok

Przebieg służby
Lata służby

1932–1933, 1939, 1940–1945

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich
5 Batalion Strzelców Karpackich

Stanowiska

dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa (kampania wrześniowa, kampania afrykańska: bitwa o Tobruk, kampania włoska: bitwa o Monte Cassino)

Późniejsza praca

pracownik umysłowy

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (od 1941) Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Medal Wojska (trzykrotnie) Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania) Gwiazda za Wojnę 1939–1945 (Wielka Brytania) Gwiazda Afryki (Wielka Brytania) Gwiazda Italii (Wielka Brytania)
Odznaka Grunwaldzka
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodził się 23 września 1910 w Jaśle jako syn Juliana (urzędnik kolejowy) i Marii z domu Lachcik[1][2]. W rodzinnym mieście ukończył naukę w szkole podstawowej i w Państwowym Gimnazjum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle, gdzie zdał egzamin dojrzałości w 1930 lub 1931[3][4]. Następnie studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1938 uzyskał dyplom magistra praw[5]. W latach 1932–1933 ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie[4]. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 2349. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[6].

Po wybuchu II wojny światowej walczył w okresie kampanii wrześniowej 1939[4]. Po klęsce polskiej wojny obronnej przedostał się na Węgry[4]. Potem trafił do Syrii, tam został wcielony do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich i w szeregach Polskich Sił Zbrojnych służył od 1940[7]. Podczas kampanii libijskiej był dowódcą kompanii[8]. Brał udział w bitwie o Tobruk w 1941[4]. Następnie został przydzielony do 3 Brygady Strzelców Karpackich Brał udział w kampanii włoskiej 2 Korpusu[4]. Pełnił funkcję dowódcy 3 kompanii strzelców w ramach 5 batalionu Strzelców Karpackich w składzie 2 Brygady Strzelców Karpackich[9][10] (jego podkomendnym był m.in. także związany z Sanokiem ppor. Władysław Majcher). Uczestniczył w bitwie o Monte Cassino w stopniu porucznika (jego osobę opisał Melchior Wańkowicz w swojej książce pt. Monte Cassino)[11][12]. Służbę zakończył 5 maja 1945[10]. Został mianowany na stopień kapitana przez dowództwo Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (Anglia)[13]

Po wojnie powrócił do Polski w 1947[4]. Do 1956 pracował w przemyśle naftowym aż do czasu rozwiązania PGPN w Sanoku[4]. Wtedy został przeniesiony do Ekspozytury PKS w Krośnie i był kierownikiem działu planowania i zatrudnienia[4]. Później sprawował stanowisko kierownika oddziału terenowego PKS w Sanoku[14][15]. Pracował też jako nauczyciel języka angielskiego w II Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku. Od 1952 do 1953 był członkiem Komisji Oświaty i Kultury przy Miejskiej Radzie Narodowej w Sanoku[16]. Od 1960 był członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację[17], należał do oddziału (powiatowego) w Sanoku ZBoWiD, 23 maja 1971 został wybrany członkiem zarządu[18], 21 października 1973 wybrany zastępcą członka zarządu oddziału miejskiego (działającego od 1 stycznia 1973 wskutek przekształcenia oddziału powiatowego na podstawie zmian administracyjnych)[19]. Był prelegentem z ramienia ZBoWiD[20][15]. Potem należał do koła miejskiego ZBoWiD w Sanoku[21]. W 1972 wszedł do składu Komisji Komunikacji Rady Miasta Sanoka[22]. W okresie PRL początkowo był bezpartyjny, a potem przynależał do PZPR[23].

Jego żoną od 1948 była Dominika z domu Dębiec[24], nauczycielka[25], w tym w trakcie tajnego nauczania podczas II wojny światowej, a potem w I LO w Sanoku (1914–1984)[24][26]. Mieli troje dzieci[4]. Zamieszkiwali przy ulicy Ignacego Daszyńskiego 7[27][28].

Adam Puzoń zmarł wskutek białaczki 5 lipca 1975 w Sanoku[1][29][15]. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Sanoku 8 lipca 1975[1]. Tuż obok został pochowany inny żołnierz PSZ na Zachodzie, Jan Kocur.

Osobę Adama Puzonia opisał kpt. Marian Łoziński w swojej publikacji pt. Przechodniu, powiedz Polsce... Wspomnienia z lat 1941–1945 rozpoczęte w Ahwazie, 150 km od Zatoki Perskiej z 1985.

Odznaczenia edytuj

 
Grobowiec Adama i Dominiki Puzoniów

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Księga Zmarłych 1959–1975 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 189 (poz. 57).
  2. ↑ Deklaracje ↓, s. 197, 204.
  3. ↑ Na liście absolwentów widnieje Adam Puzoń jako absolwent zarówno w roczniku 1930, jak i w 1931, zob. Wykaz uczniów klas ósmych od roku szkolnego 1875/6. W: Księga pamiątkowa 70-lecia Państwowego Gimnazjum imienia króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle 1868–1938. Jasło: 1938, s. 123, 124.
  4. ↑ a b c d e f g h i j Deklaracje ↓, s. 204.
  5. ↑ Deklaracje ↓, s. 197, 199, 204.
  6. ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 112.
  7. ↑ Deklaracje ↓, s. 198, 200, 204.
  8. ↑ Deklaracje ↓, s. 198, 204.
  9. ↑ Andrzej Brygidyn. Na frontach II wojny światowej (IV). Do Polski przez Monte Cassino. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 30 (230), s. 6, 1–10 listopada 1981. 
  10. ↑ a b c Deklaracje ↓, s. 198.
  11. ↑ Witold Szymczyk. Na Monte Cassino. „Nowiny”, s. 1, nr 110 z 18–20 maja 1990. 
  12. ↑ Andrzej Brygidyn. Wierni przysiędze i żołnierskim honorem (XIX). Z Monte Cassino klucz Do Rzymu (I). „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 2 (509), s. 5, 10 – 20 stycznia 1990. 
  13. ↑ Deklaracje ↓, s. 197.
  14. ↑ Deklaracje ↓, s. 197, 201, 204.
  15. ↑ a b c Komitet Organizacyjny Fundacji Sztandaru. Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Zarząd Koła w Sanoku. 1986, s. 108.
  16. ↑ Władysław Stachowicz. Samorząd terytorialny miasta Sanoka w latach 1990–2002 w relacjach lokalnej prasy. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 140, 141, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  17. ↑ a b Deklaracje ↓, s. 199.
  18. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 150.
  19. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 182.
  20. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 264.
  21. ↑ a b c d e Deklaracje ↓, s. 202.
  22. ↑ Władysław Stachowicz. Samorząd terytorialny miasta Sanoka w latach 1990–2002 w relacjach lokalnej prasy. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 229, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  23. ↑ Deklaracje ↓, s. 197, 199, 201.
  24. ↑ a b Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. między 97 a 97 (poz. 84).
  25. ↑ Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 75.
  26. ↑ Deklaracje ↓, s. 207, 208, 209, 210, 211.
  27. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 141.
  28. ↑ Deklaracje ↓, s. 197, 202.
  29. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 223.
  30. ↑ Deklaracje ↓, s. 198, 202.
  31. ↑ Żołnierze 3 Dywizji Strzelców Karpackich 1942–1945. Kresy-Siberia Foundation. [dostęp 2020-06-27].
  32. ↑ Deklaracje ↓, s. 201, 202.
  33. ↑ Deklaracje ↓, s. 198, 201, 202.

Bibliografia edytuj

  • Arnold Andrunik: Rozwój i działalność Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na Ziemi Sanockiej w latach 1949-1984. Sanok: 1986, s. 1-335.
  • Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Oddział w Sanoku. Deklaracje i karty ewidencyjne członków zwyczajnych P Posadzki-Pytlik 1966-1989, AP Rzeszów – O/Sanok (zespół 659, sygn. 87). s. 1-247.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
  • Do Polski przez Monte Cassino. W: Andrzej Brygidyn: Sanockie reminiscencje. Sanok: 2013, s. 29. ISBN 978-83-903080-2-9.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Adam_Puzoń&oldid=70530768”