Adam Sawczyński
Adam Tymoteusz Sawczyński (ur. 22 sierpnia 1892 we Lwowie, zm. 19 marca 1975 w Londynie) – polski historyk wojskowości, pułkownik artylerii Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych.
 Adam Sawczyński (przed 1933) | |
 pułkownik artylerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
22 sierpnia 1892 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 marca 1975 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
2 Dywizjon Artylerii Konnej |
| Stanowiska |
dowódca dywizjonu artylerii |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
| Odznaczenia | |
       
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 22 sierpnia 1892 we Lwowie jako syn Henryka[1]. Absolwent Uniwersytetu Lwowskiego.
Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 12 pułku artylerii polowej. 1 marca 1924 roku, jako major rezerwy powołany do służby czynnej został przesunięty ze stanowiska dowódcy baterii na stanowisko dowódcy I dywizjonu 12 pułku artylerii polowej w Złoczowie[2][3]. 23 stycznia 1928 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 15. lokatą w korpusie oficerów artylerii[4]. W 1928 roku został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu i wyznaczony na stanowisko dowódcy 1 baterii szkolnej. W następnym roku został dowódcą dywizjonu szkolnego w Szkole Podchorążych Artylerii[5][6]. Z dniem 1 września 1931 roku został przeniesiony do 2 dywizjonu artylerii konnej w Dubnie na stanowisko dowódcy dywizjonu[7]. W 1934 roku został przeniesiony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie na stanowisko wykładowcy[8]. 4 lipca 1935 roku został dowódcą 18 pułku artylerii lekkiej w Ostrowi Mazowieckiej[9]. Pułkiem dowodził do 16 czerwca 1936 roku[10]. Na pułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów artylerii. Przez kolejne trzy lata pełnił służbę na stanowisku komendanta Szkoły Podchorążych Artylerii w Toruniu.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku był dowódcą artylerii dywizyjnej 41 Dywizji Piechoty (rezerwowej). Następnie przebywał w niewoli niemieckiej w oflagu II C Woldenberg. Był tam czynny w konspiracji obozowej – wykładał historię wojen i wojskowości w tajnym kształceniu obozowym.
Po wojnie udał się na emigrację do Wielkiej Brytanii. Doktorat obronił w 1967 (Polskie siły zbrojne - kampania wrześniowa) pod kierunkiem Mariana Kukiela na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie. na tej uczelni był wykładowcą historii nowożytnej[11]. Zajmował się historią wojskowości polskiej XVI i XVII wieku a także polskim czynem zbrojnym w okresie II wojny światowej. Członek Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. W. Sikorskiego. Pełnił funkcję wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Historycznego w Wielkiej Brytanii[11].
Zmarł 19 marca 1975 w Londynie. Pochowany na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie (sektor SC10-12-5)[12].
Wybrane publikacje edytuj
- Les institutions militaires polonaises au XVIIe siècle, Paris 1952.
- Polskie instytucje wojskowe w XVII wieku, Londyn 1954.
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari nr 132[11][13]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 900 (1922)[14]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[11]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)[15]
- Krzyż Walecznych (1921)[16]
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[17]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Przypisy edytuj
- ↑ Adam Tymoteusz Sawczyński [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2022-08-26].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 13 marca 1924 roku, s. 119.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 658, 739.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 20.
- ↑ Szkoła Podchorążych Artylerii. Ku uczczeniu dziesięciolecia 1923–1933. Toruń: 1933, s. 20, 72.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 431, 451.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 235.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 263.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 96.
- ↑ Żuralski 1994 ↓, s. 32.
- ↑ a b c d Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 28, s. 95, Czerwiec 1975. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Cmentarz parafialny Kraków Salwator - wyszukiwarka osób pochowanych [online], www.krakowsalwator.artlookgallery.com [dostęp 2022-08-26].
- ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 371.
- ↑ Dekret Naczelnika Państwa z 19 lutego 1922 r. L. 11429/V.M. Adj. Gen. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 10, s. 320)
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1987 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 39, poz. 1831)
- ↑ M.P. z 1928 r. n4 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Marek Ney-Krwawicz, Sawczyński Adam [w:] Słownik historyków polskich, red. Maria Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 463–464.
- Jan Żuralski: 18 Pułk Artylerii Lekkiej. T. 44. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1994, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. ISBN 83-85621-40-7.
- Rafał Stobiecki, Klio na wygnaniu. Z dziejów polskiej historiografii na uchodźstwie w Wielkiej Brytanii po 1945 r., Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2005.