Adelajda z Burgundii

Adelajda z Burgundii (wł.: Adelaide di Borgogna) – opera seria Gioacchina Rossiniego, do której libretto napisał Giovanni Frederico Schmidt, jej premiera miała miejsce w Rzymie 27 grudnia 1817 roku.

Adelajda z Burgundii
Adelaide di Borgogna
Rodzaj

opera seria

Muzyka

Gioacchino Rossini

Libretto

Giovanni Frederico Schmidt

Liczba aktów

2

Język oryginału

włoski

Data powstania

1817

Prapremiera

27 grudnia 1817
Teatro Argentina Rzym

poprzednia
Armida
następna
Mojżesz w Egipcie

Historia edytuj

5 grudnia 1817 roku Rossini udał się do Rzymu. Miał więc najwyżej dwadzieścia kilka dni na napisanie i przygotowanie całowieczorowej opery. Ucierpiała na tym jakość dzieła, pisanego pospiesznie, i jak informuje biograf Rossiniego, A. Zanolini, przy pomocy przyjaciela kompozytora, Michele Carafy. Premiera Adelajdy 27 grudnia 1817 roku w Teatro Argentina przeszła bez echa. Sztuka niedługo utrzymała się na afiszu, nieliczne wystawienia poza Rzymem również nie przyniosły sukcesu[1]. Nawet najzagorzalsi wielbiciele kompozytora nie mogli dla niej znaleźć słów uznania. Radiciotti, biograf Rossiniego uważa, że jest to jego najgorsza opera seria. Wznowienia Adelajdy należą do rzadkości. W 1984 roku pojawiła się na festiwalu Valle d'Itria i stamtąd pochodzi dostępne jej nagranie[2]. W roku 2011 operę pokazano na Rossini Opera Festivalu w Pesaro[3].

Osoby edytuj

Rola[4] Głos Premiera 27 grudnia 1817
(Pierwsza obsada)
Otto, król niemiecki alt Elisabetta Pinotti
Adelajda, wdowa po królu Italii Lotarze sopran Elisabetta Manfredini-Guarmani
Berengariusz, brat Lotara bas Savino Monelli
Adalbert, syn Berengariusza tenor Antonio Ambrosi
Eurice, żona Berengariusza, matka Adalberta sopran Anna-Maria Muratori
Iroldo sopran Luisa Bottesi
Ernesto tenor Giovanni Puglieschi

Treść edytuj

Akt I edytuj

 
Otto I, koronowany na króla Italii

Akcja utworu rozgrywa się w X wieku. Po przedwczesnym zgonie króla Italii Lotara, jego brat, Berengariusz, opanowuje tron i by się na nim umocnić planuje ożenić swego syna Adalberta z wdową po zmarłym Adelajdą. Zagrożona przez Berengariusza Adelajda wzywa na pomoc Ottona, króla Niemiec[1]. Otto przybywa do Canossy, pomiędzy Ottonem a Adelajdą wybucha nagła miłość. Oboje wpadają jednak w pułapkę Berengariusza. Adelajda dostaje się do niewoli, a Otto ratuje się ucieczką[2].

Akt II edytuj

Adelajda odrzuca umizgi Adalberta. Nadchodzi wieść, że Otto w decydującej bitwie pokonał Berengariusza i jest gotów wymienić schwytanego króla Italii wymienić na Adelajdę. Adalbert odrzuca jednak tą propozycję, głuchy nawet na prośby swej matki Eurice. Udaje się na negocjacje do obozu Ottona, gdy pojawia się tam uwolniona przez Eurice Adelajda. Król niemiecki uwalnia więc Berengariusza, który natychmiast zwraca się przeciw niemu i przegrywa kolejną bitwę. Tryumfuje miłość[2].

O operze edytuj

Uwertura do Adelajdy pochodzi z Weksla małżeńskiego. Nie mając czasu na wykończenie utworu Rossini powrócił do recitativo secco zarzuconego od czasu Elżbiety, królowej Anglii[1]. Najciekawsza rola należy do Ottona, który śpiewa dwie wirtuozowskie arie, w tym finałowe rondo oraz piękny duet z Adelajdą w I akcie. W II akcie na wyróżnienie zasługują: kwartet Oh ciel, che vedo, śpiewany na widok Adelajdy przybywającej do obozu Ottona i partia chóru[2].

Nagrania edytuj

  • Dupuy, Devià, Caforio, Bertolo, Tandura, pod dyr. Zeddy (Fonit-Cetra 1984)[2]

Przypisy edytuj

  1. a b c Wiarosław Sandelewski: Rossini. s. 132.
  2. a b c d e Piotr Kamiński: Tysiąc i jedna opera. T. 2. s. 304.
  3. archiwum Festiwalu[1]
  4. Tabela na podstawie Piotr Kamiński: Tysiąc i jedna opera. T. 2. s. 303.

Bibliografia edytuj

  • Piotr Kamiński: Tysiąc i jedna opera. T. 2. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, 2008. ISBN 978-83-224-0900-8.
  • Wiarosław Sandelewski: Rossini. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1980. ISBN 83-224-0133-7.