Aero L-29 Delfín
Aero L-29 Delfín (kod NATO: Maya) – czechosłowacki wojskowy samolot szkolno-treningowy i lekki samolot szturmowy produkowany w zakładach Aero Vodochody w latach 1963–1974. Był to pierwszy samolot odrzutowy konstrukcji rodzimej produkowany w tym kraju.
| ||
 Aero L-29 Delfín | ||
| Dane podstawowe | ||
| Państwo |  Czechosłowacja
| |
| Producent | Aero Vodochody | |
| Typ | samolot szkolno-treningowy, lekki samolot szturmowy | |
| Załoga | 2 | |
| Historia | ||
| Data oblotu | 5 kwietnia 1959 | |
| Lata produkcji | 1963–1974 | |
| Liczba egzemplarzy | 3655 | |
| Dane techniczne | ||
| Napęd | 1 silnik turboodrzutowy Motorlet M-701C 500 | |
| Ciąg | 8,7 kN | |
| Wymiary | ||
| Rozpiętość | 10,29 m | |
| Długość | 10,81 m | |
| Wysokość | 3,13 m | |
| Powierzchnia nośna | 19,80 m² | |
| Masa | ||
| Własna | 2280 kg | |
| Startowa | 3280 kg | |
| Osiągi | ||
| Prędkość maks. | 820 km/h | |
| Prędkość przelotowa | 655 km/h | |
| Prędkość wznoszenia | 14 m/s | |
| Pułap | 11 000 m | |
| Zasięg | 894 km | |
| Długotrwałość lotu | 2,5 h | |
| Rozbieg | 550 m | |
| Dobieg | 440 m | |
| Dane operacyjne | ||
| Uzbrojenie | ||
| 2× karabin maszynowy kalibru 7,62 mm lub do 200 kg pocisków rakietowych lub bomb | ||
| Użytkownicy | ||
| ||
| Rzuty | ||
| ||
HistoriaEdytuj
Prace projektowe pod przewodnictwem K. Tomasa i Z. Rublica rozpoczęły się w połowie lat 50. XX wieku. Oblot pierwszego prototypu, wyposażonego w silnik Bristol Siddeley Viper miał miejsce 5 kwietnia 1959 roku. Kolejny egzemplarz, wyposażony już w czechosłowacki silnik Motorlet M-701 oblatany został w czerwcu 1960 roku. W wyniku przeprowadzonych w 1961 roku testów porównawczych z samolotami Jak-30 oraz PZL TS-11 Iskra zadecydowano o przyjęciu L-29 do służby w Radzieckich Siłach Powietrznych oraz wojskach lotniczych większości państw bloku wschodniego (wyjątkiem była Polska, gdzie wybrany został samolot TS-11 Iskra). Produkcja seryjna samolotu rozpoczęła się w kwietniu 1963 roku i trwała do 1974 roku. Spośród 3655 wyprodukowanych egzemplarzy, 2000 trafiło do wojsk radzieckich, 400 do Czechosłowackich Sił Powietrznych, a pozostałe do Bułgarii, NRD, Rumunii i Węgier. W późniejszych latach samoloty znalazły się na wyposażeniu m.in. Czech (24 sztuki), Słowacji (15), Azerbejdżanu (18), Ghany (8), Mali (6) i Syrii (40).
16 lipca 1975 roku samolot An-2 pilotowany przez Dionizego Bielańskiego został zestrzelony przez Aero L-29 Czechosłowackich Sił Powietrznych podczas próby ucieczki do Austrii[1].
WersjeEdytuj
Poza standardową dwuosobową wersją szkolno-treningową powstała jednoosobowa odmiana L-29 Akrobat, przeznaczona do użytku cywilnego w charakterze samolotu akrobacyjnego lub szkolnego, oraz dwuosobowa rozpoznawcza L-29R.
PrzypisyEdytuj
BibliografiaEdytuj
- Aero L-29 Delfin Military Trainer Aircraft (ang.). Airforce-technology.com. [dostęp 2013-02-27].
- Aero L-29 Delfin (ang.). Aircraft.co.za. [dostęp 2013-02-27].