Agnieszka Franków-Żelazny
Agnieszka Franków-Żelazny (ur. 24 marca 1976 w Głubczycach) – polska chórmistrzyni, profesor sztuk muzycznych[1], dyrektor artystyczny Polskiego Narodowego Chóru Młodzieżowego[2][3], profesor Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu[4], dyrektor programowy Akademii Chóralnej (obejmującej m.in. dawny program „Śpiewająca Polska”), dyrektor artystyczny Chóru Narodowego Forum Muzyki, dyrektor Opery Wrocławskiej.
![]() Agnieszka Franków-Żelazny (2012) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód |
chórmistrzyni, biolog |
Aktywność |
od 1999 |
Zespoły | |
Chór Narodowego Forum Muzyki, Polski Narodowy Chór Młodzieżowy | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() |
Życiorys
edytujUkończyła Państwową Szkołę Muzyczną I stopnia w Głubczycach w klasie fortepianu i fletu oraz Państwową Szkołę Muzyczną II stopnia we Wrocławiu w klasie fletu.
W latach 1993–1999 była członkiem Polsko-Niemieckiej Akademii Chóralnej IN TERRA PAX pełniąc tam w latach 1995–1999 (pod okiem prof. Jana Szyrockiego) funkcję instruktora głosowego. Była związana z Akademickim Chórem Politechniki Wrocławskiej od października 1996 do kwietnia 2000 jako chórzystka, solistka, korepetytor głosowy, asystent dyrygenta, aż wreszcie (na przełomie roku 1999/2000) jako dyrygent. W 1998 założyła Chór Młodzieżowy Con Amore przy Zespole Szkół Nr 1 we Wrocławiu, gdzie pracowała jako nauczyciel biologii w latach 1999–2004.
W roku 2000 ukończyła biologię na Uniwersytecie Wrocławskim, w 2004 z wyróżnieniem – Wydział Edukacji Muzycznej Akademii Muzycznej we Wrocławiu w klasie dyrygowania prof. Haliny Bobrowicz, w 2005 z wyróżnieniem – Wydział Wokalny w klasie śpiewu prof. Ewy Czermak, zaś w 2006, również z wyróżnieniem, Podyplomowe Studia Chórmistrzowskie w Bydgoszczy.
Występowała gościnnie jako dyrygent lub chórmistrz z takimi zespołami jak: Chór Filharmonii Śląskiej, Gabrieli Consort, Orkiestra Filharmonii Wrocławskiej, Wrocławski Zespół Solistów Ricordanza, Orkiestra Kameralna Akademii Muzycznej we Wrocławiu, Chór Festiwalowy Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans, Schlezwig-Holstein Festival Choir, Bamberger Symphoniker Choir. Występowała w Salle Pleyel w Paryżu, Barbican Centre w Londynie, Gewandhaus w Lipsku oraz w Royal Albert Hall w Londynie podczas festiwalu BBC Proms (wraz z Chórem Narodowego Forum Muzyki[5]).
W roku 2000 założyła Kameralny Chór Akademii Medycznej we Wrocławiu (obecnie Chór „Medici Cantantes” Uniwersytetu Medycznego), którego była dyrygentem do połowy 2015 roku. Z chórem medyków zdobyła szereg nagród w międzynarodowych konkursach chóralnych[6]. Od czerwca 2006 do 2021 roku była kierownikiem założonego przez Andrzeja Kosendiaka Chóru Filharmonii im. W. Lutosławskiego we Wrocławiu (obecnie: Chóru Narodowego Forum Muzyki)[7]. W okresie od stycznia do lipca 2013 roku była opiekunem artystycznym Chóru Polskiego Radia[8]. Pomysłodawczyni i dyrektor artystyczny powstania w 2013 Polskiego Narodowego Chóru Młodzieżowego[3]. Kurator priorytetu muzyka projektu Europejska Stolica Kultury Wrocław 2016[9]. Prowadzi warsztaty dla chórmistrzów oraz zespołów chóralnych.
W swoim dorobku posiada 25 nagranych płyt[10]. W kwietniu 2021 otrzymała tytuł naukowy profesora[1].
W latach 2022–2024 pełniła funkcję dyrektor naczelnej Filharmonii Sudeckiej w Wałbrzychu[10]. 1 stycznia 2025 została powołana na stanowisko dyrektora Opery Wrocławskiej[11].
Nagrody i odznaczenia
edytuj- 2004 – I Nagroda w Ogólnopolskim Konkursie Dyrygentury Chóralnej
- 2004 – I miejsce etapu dolnośląskiego Konkursu na Najlepszego Studenta Rzeczpospolitej Polskiej Primus Inter Pares
- 2005 – Finalistka III Konkursu Wokalnego im. Haliny Halskiej- Fijałkowskiej we Wrocławiu
- 2006 – Nagroda dla Najlepszego Dyrygenta Ogólnopolskiego Turnieju Chórów „Legnica Cantat 37”
- 2006 – Nagroda dla najlepszego dyrygenta oraz Nagroda Specjalna za najlepszą interpretację utworu współczesnego Międzynarodowego Konkursu Chórów „Gaude Cantem” w Bielsku-Białej
- 2008 – Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”[12]
- 2008 – Nagroda specjalna dla dyrygenta w Ogólnopolskim Turnieju Chórów „Legnica Cantat 39”
- 2010 – Wrocławska Nagroda Muzyczna (za wybitny wkład w rozwój artystyczny chórów Filharmonii Wrocławskiej i Akademii Medycznej)[13][14]
- 2011 – Nagroda Człowiek Roku 2011 – portalu Tu Wrocław[15]
- 2012 – Nagroda Juvenes Wratislavie Polskiej Akademii Nauk[16]
- 2014 – Nominacja do Wrocławskiej Nagrody Muzycznej za stworzenie i prowadzenie Chóru Melomana[17]
- 2014 – Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w dziedzinie „szkolnictwo artystyczne”[18]
- 2022 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w dziedzinie „muzyka”[19]
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Prof. dr hab. Agnieszka Franków-Żelazny, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-01-07] .
- ↑ Polski Narodowy Chór Młodzieżowy powstanie we Wrocławiu, rp.pl, 5 lipca 2013 [dostęp 2015-06-10] [zarchiwizowane 2015-06-27] (pol.).
- ↑ a b Polski Narodowy Chór Młodzieżowy [online], nfm.wroclaw.pl [dostęp 2024-12-20] (pol.).
- ↑ Lista pedagogów Wydziału Edukacji Muzycznej, Chóralistyki i Muzyki Kościelnej AMKL [online], amuz.wroc.pl [dostęp 2015-06-26] (pol.).
- ↑ Chór Narodowego Forum Muzyki [online], beethoven.org [dostęp 2025-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2025-05-15] .
- ↑ Historia [online], chor.umw.edu.pl [dostęp 2024-12-20] (pol.).
- ↑ Agnieszka Franków-Żelazny – młodość, energia i pasja – część 2, wiadomosci24.pl, 26 stycznia 2008 [dostęp 2015-06-10] [zarchiwizowane 2015-06-30] (pol.).
- ↑ Pięć stuleci z Chórem Polskiego Radia [online], polskieradio.pl, 13 kwietnia 2013 [dostęp 2015-06-10] (pol.).
- ↑ Dorota Oczak , Agnieszka Franków-Żelazny: Śpiewanie daje szczęście i endorfiny, wroclaw.wyborcza.pl, 25 kwietnia 2014 [dostęp 2024-12-09] [zarchiwizowane 2016-02-15] (pol.).
- ↑ a b prof. dr hab. Agnieszka Franków-Żelazny [online], amuz.wroc.pl [dostęp 2025-05-16] .
- ↑ Nowa dyrekcja Opery Wrocławskiej [online], opera.wroclaw.pl, 28 stycznia 2025 [dostęp 2025-05-15] [zarchiwizowane z adresu 2025-05-15] (pol.).
- ↑ Agnieszka Franków-Żelazny [online], teatrwielki.pl [dostęp 2025-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2025-05-16] .
- ↑ Małgorzata Matuszewska , Nagrody kulturalne zostały rozdane [online], wroclaw.naszemiasto.pl, 21 października 2010 [dostęp 2024-12-20] (pol.).
- ↑ Marianna Chade , Znamy laureatów miejskiej nagrody, pik.wroclaw.pl, 23 października 2010 [dostęp 2024-12-20] [zarchiwizowane 2015-06-27] (pol.).
- ↑ Wywiad z Agnieszką Franków-Żelazny w serwisie YouTube
- ↑ Nagroda Iuvenes Wratislaviae dla Agnieszki Franków-Żelazny, stmk.pl, 18 grudnia 2012 [dostęp 2015-06-10] [zarchiwizowane 2015-06-27] (pol.).
- ↑ Wrocławska Nagroda Muzyczna 2014 – nominacje [online], wroclaw.pl, 21 października 2014 [dostęp 2024-12-20] (pol.).
- ↑ Baza nagrodzonych Medalem Zasłużony Kulturze – Gloria Artis w latach 2005–2014 [online], mkidn.gov.pl [dostęp 2015-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-01] (pol.).
- ↑ Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis [online], gov.pl [dostęp 2025-05-16] .
Bibliografia
edytuj- prof. dr hab. Agnieszka Franków-Żelazny [online], amuz.wroc.pl [dostęp 2024-12-20] (pol.).
- Biogram na oficjalnej stronie Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans [online], 2014.wratislaviacantans.pl [zarchiwizowane z adresu 2015-05-12] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Agnieszka Franków-Żelazny, filharmonia.pl [zarchiwizowane 2020-01-19] (pol.).
- „Jesteśmy cały czas w drodze – Agnieszka Franków-Żelazny”, Wywiad opublikowany na filharmonia.wroclaw.pl
- Czy są wśród nas „nieumiejący śpiewać”? Wywiad z Agnieszką Franków-Żelazny. Wywiad opublikowany na meakultura.pl
- Agnieszka Franków-Żelazny