Skoropędek obrzeżony

Skoropędek obrzeżony
	Agonum marginatum
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze drapieżne
Rodzina	biegaczowate
Podrodzina	Platyninae
Plemię	Platynini
Podplemię	Platynina
Rodzaj	Agonum
Podrodzaj	Agonum (Agonum)
Gatunek	skoropędek obrzeżony
Synonimy
	Carabus marginatum Linnaeus, 1758; Buprestis agrorum Geoffroy, 1785; Agonum flavocinctum Suffrian, 1854; Buprestis lucorum Geoffroy, 1785; Platynus pretiosum Friederichs, 1903; Carabus viridinitidum Goeze, 1777; Carabus viridipunctatum Goeze, 1777; Agonum pretiosum (Friederichs, 1903);
	Carabus marginatum Linnaeus, 1758; Buprestis agrorum Geoffroy, 1785; Agonum flavocinctum Suffrian, 1854; Buprestis lucorum Geoffroy, 1785; Platynus pretiosum Friederichs, 1903; Carabus viridinitidum Goeze, 1777; Carabus viridipunctatum Goeze, 1777; Agonum pretiosum (Friederichs, 1903);
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Skoropędek obrzeżony^[1] (Agonum marginatum) – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych i podrodziny Platyninae.

Taksonomia edytuj

Gatunek ten został opisany w 1758 roku przez Karola Linneusza jako Carabus marginatum^[2]^[3].

Morfologia edytuj

Chrząszcz o ciele długości od 8,5 do 10,5 mm^[4]. Ubarwienie głowy i przedplecza jest u niego całkiem metalicznie zielone lub brązowe, natomiast pokryw metalicznie zielone lub brązowe z żółtym, rozmytym obrzeżeniem, które zajmuje co najwyżej dwa ich międzyrzędy. Przedplecze ma głębokie dołki przypodstawowe. Czułki mają trzy początkowe człony nagie, błyszcząco żółtobrązowe, zaś pozostałe matowe wskutek owłosienia. Odnóża mają uda w częściach nasadowych żółtobrązowe, zaś u szczytów ciemnobrązowe^[1].

Ekologia edytuj

Helofilny^[4], najczęstszy na stanowiskach nasłonecznionych bądź słabo ocienionych niską roślinnością. Preferuje gleby gliniaste lub gliniasto-piaszczyste, a spotykany jest również na szlamistych pobrzeżach wód stojących i wolno płynących^[5].

Rozprzestrzenienie edytuj

Gatunek zachodniopalearktyczny^[5]. W Europie wykazany został z Albanii, Austrii, Balearów, Białorusi, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Cypru, Czech, Danii, Dodekanezu, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, byłej Jugosławii, Korsyki, Krety, Liechtensteinu, Litwy, Luksemburgu, Łotwy, Mołdawii, Niemiec, Norwegii, Polski, Portugalii, Rosji, w tym obwodu królewieckiego, Sardynii, Słowacji, Słowenii, Sycylii, Szwecji, Szwajcarii, Ukrainy, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch. Występuje na makaronezyjskich archipelagach: Azorach, Maderze i Wyspach Kanaryjskich^[3]. Z Afryki podawany z Maroka^[2]. W Azji Zachodniej zamieszkuje Turcję^[2], Kaukaz^[5]^[4] i zachodni Turkmenistan^[4].

W Irlandii szeroko rozpowszechniony, ale lokalny, często liczny w miejscach występowania^[4].

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b Agonum marginatum – Skoropędek obrzeżony. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2022-04-29].
↑ ^a ^b ^c A. Anichtchenko: Agonum (Agonum) marginatum. [w:] Carabidae of the World [on-line]. 2007-2014. [dostęp 2014-10-05].
↑ ^a ^b Agonum (Agonum) marginatum. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2014-10-05].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Agonum marginatum. [w:] Ground Beetles of Irleand [on-line]. National Museums Northen Irleand. [dostęp 2014-10-06].
↑ ^a ^b ^c Agonum (Agonum) marginatum. [w:] Coleoptera Poloniae [on-line]. [dostęp 2014-10-06].

[insektarium-1] Agonum marginatum – Skoropędek obrzeżony. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2022-04-29].

[cow-2] A. Anichtchenko: Agonum (Agonum) marginatum. [w:] Carabidae of the World [on-line]. 2007-2014. [dostęp 2014-10-05].

[fe-3] Agonum (Agonum) marginatum. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2014-10-05].

[gbi-4] Agonum marginatum. [w:] Ground Beetles of Irleand [on-line]. National Museums Northen Irleand. [dostęp 2014-10-06].

[colpol-5] Agonum (Agonum) marginatum. [w:] Coleoptera Poloniae [on-line]. [dostęp 2014-10-06].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]