Akacja katechu (Acacia catechu) – gatunek roślin z rodziny bobowatych i podrodziny brezylkowych (dawniej w mimozowych). Występuje w południowej Azji; od Pakistanu, poprzez Indie, Sri Lankę, Nepal, po Mjanmę i Tajlandię oraz prowincję Junnan w Chinach. Roślina rozprzestrzeniona poza tym w uprawie[5]. Ekstrakt z drewna, zwany katechu, wykorzystywany jest do barwienia jedwabiu i bawełny oraz barwienia i garbowania skór. Stosowany w lecznictwie ma działanie ściągające[6].

Akacja katechu
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

brezylkowe

Rodzaj

akacja

Gatunek

akacja katechu

Nazwa systematyczna
Acacia catechu (L.) Willd.
Sp. pl. 4(2):1077. 1806[3]
Synonimy
  • Acacia catechuoides (Roxb.) Benth.
  • Acacia sundra (Roxb.) Bedd.
  • Acacia wallichiana DC.
  • Mimosa catechu L.f.
  • Mimosa catechuoides Roxb[3].
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Pokrój drzewa

Morfologia edytuj

Pokrój
Niewielkie drzewo o wysokości do 6–10 metrów. Młode pędy omszone, często z wyrastającymi w parach hakowatymi, brązowymi cierniami. Kora na pniu pęka w cienkie, paski[5].
Liście
Podwójnie pierzaste z drobnymi listkami. Oś liścia owłosiona. Osi II rzędu jest 10–30 par, na każdej jest po 20–50 par listków. Listki równowąskie, orzęsione, osiągają 2-6 mm długości i 1-1,5 mm szerokości[5].
Kwiaty
Drobne, zebrane w podługowate, walcowate kłosy długości 25, do 10 cm. Kielich dzwonkowaty, do 1,5 cm długości, owłosiony. Płatki korony żółtawe do białych, do 2,5 cm długości. Pręciki liczne. Zalążnia o długości 1 mm, naga[5].
Owoc
Taśmowaty, prosty, brązowy strąk o długości 12-15 cm i szerokości 1-1,8 cm. Zawiera 3 do 10 nasion[5].

Biologia edytuj

Gatunek kwitnie od kwietnia do sierpnia, a owocuje od września do stycznia kolejnego roku[5].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-05-02] (ang.).
  3. a b Acacia catechu (L.f.) Willd.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-02-22].
  4. Acacia catechu, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. a b c d e f Acacia catechu. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-22].
  6. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 14. ISBN 83-214-1305-6.