Al-Birwa
Al-Birwa (arab. البروه) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Akki w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas I wojny izraelsko-arabskiej, po ataku Sił Obronnych Izraela w dniu 11 lipca 1948.
 Panorama wioski al-Birwa, 1928 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Dystrykt |
Dystrykt Akki |
| Wysokość |
60 m n.p.m. |
| Populacja (1945) • liczba ludności |
|
| Data zniszczenia |
11 lipca 1948 |
| Powód zniszczenia | |
| Obecnie | |
Położenie na mapie Mandatu Palestyny  | |
 32°54′19″N 35°10′49″E/32,905278 35,180278
| |
| Strona internetowa | |
Położenie edytuj
Al-Birwa leżała na skalistym wzgórzu na granicy nadmorskiej równiny ze wzgórzami Zachodniej Galilei. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 1354,2 ha. We wsi mieszkało wówczas 1 460 osób[1].
| własność gruntów | powierzchnia gruntów (hektary) |
|---|---|
| Arabowie | 1293,9 |
| Żydzi | 54,6 |
| publiczne | 5,7 |
| Razem | 1354,2 |
| Rodzaj użytkowanych gruntów | Arabowie (hektary) | Żydzi (hektary) |
|---|---|---|
| uprawy oliwek | 120 | 0 |
| uprawy nawadniane | 154,8 | 1,6 |
| uprawy zbóż | 845,7 | 431 |
| nieużytki | 293,2 | 9,9 |
| zabudowane | 5,9 | 0 |
Historia edytuj
W czasach Krzyżowców w rejonie tym wybudowano zamek obronny nazywany Broet. W 1596 w al-Birwa żyło 121 mieszkańców, którzy płacili podatki z upraw pszenicy, jęczmienia, owoców, hodowli kóz i uli[2].
W okresie panowania Brytyjczyków al-Birwa była dużą wsią. We wsi znajdował się jeden meczet i kościół. W 1888 Turcy utworzyli we wsi szkołę podstawową dla chłopców. W 1943 powstała szkoła dla dziewcząt[1].
Podczas arabskich rozruchów 1936–1939 mieszkańcy al-Birwy wzięli udział w zajściach przeciwko brytyjskim władzom Mandatu Palestyny. Ze wsi pochodził przywódca powstania w Dolnej Galilei szejk Jihja Hawasz. Został on aresztowany i skazany na dożywotnie więzienie. Brytyjczycy skazali także ośmiu innych mieszkańców wsi[3]. Podczas I wojny izraelsko-arabskiej we wsi stacjonowały siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej, które paraliżowały żydowską w komunikację w rejonie. W dniu 11 czerwca 1948 wieś po krótkiej walce zajęły siły izraelskie. Mieszkańcy uciekli wówczas do sąsiednich wiosek arabskich, a większość domów wyburzono. Pomimo obowiązującego rozejmu, w następnych dniach w rejonie al-Birwy dochodziło do kolejnych starć, a wieś ponownie zajęła Arabska Armia Wyzwoleńcza. Podczas operacji Dekel w dniu 11 lipca 1948 wieś al-Birwa po krótkiej walce zajęły siły izraelskie[1].
Miejsce obecnie edytuj
Na terenach wioski al-Birwa powstał w 1949 kibuc Jasur, a w 1950 moszaw Achihud.
Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski al-Birwa: „Pozostały trzy domy, dwa sanktuaria i szkoła. Jedna z tych świątyń jest wybudowana z kamienia, z zakrzywioną kopułą, która obejmuje cały dach. Architektura szkoły jest podobna do tej z Kula. Wszystkie te zabytki stoją opuszczone wśród kaktusów, chwastów, drzew figowych i morwowych. Wśród gruzów zniszczonych domów rośnie roślinność. Zachowały się także zaniedbane groby. Część terenu i ziemi zajęły uprawy hodowlane mieszkańców Achihud”[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Welcome To al-Birwa. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-09-18]. (ang.).
- ↑ Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Erlanger Geographische Arbeiten. T. 5: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Germany: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft, 1977, s. 190.
- ↑ Meron Benvenisti, Maxine Kaufman-Lacusta: Sacred Landscape: The Buried History of the Holy Land Since 1948. University of California Press, 2000, s. 317. ISBN 0-520-21154-5.