Alaksandr Czarwiakou

polityk białoruski

Alaksandr Ryhorawicz Czarwiakou, biał. Аляксандр Рыгоравіч Чарвякоў (ur. 25 lutego?/8 marca 1892 w Dukarce pod Mińskiem, zm. 16 czerwca 1937 w Mińsku) – białoruski polityk i działacz narodowy, członek KP(b)B i WKP(b), premier Białorusi w latach 1920–1924, głowa państwa (1920–1937) i sekretarz partii komunistycznej.

Alaksandr Czarwiakou
Аляксандр Чарвякоў
ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Alaksandr Ryhorawicz Czarwiakou

Data i miejsce urodzenia

8 marca 1892
Dukarka

Data i miejsce śmierci

16 czerwca 1937
Mińsk

Przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych Białoruskiej SRR
Okres

od 1920
do 1924

Przynależność polityczna

Komunistyczna Partia Białorusi

Poprzednik

Aleksandr Miasnikian

Następca

Jazep Adamowicz

podpis

Życiorys edytuj

W 1915 roku ukończył instytut nauczycielski w Wilnie. W czasie I wojny światowej walczył w armii rosyjskiej. W 1917 roku został delegatem na Wszechbiałoruski Zjazd w Mińsku, od 1917 do 1918 roku reprezentował narodowe władze białoruskie w Moskwie.

Po powołaniu Lit-Biełu wszedł w jego skład jako ludowy komisarz oświaty (styczeń 1919), w 1920 roku stał na czele Komitetu Rewolucyjnego w Mińsku.

Od 1920 do 1924 roku pełnił urząd przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych Białoruskiej SRR oraz przewodniczył jej Centralnemu Komitetowi Wykonawczemu (de facto głowa państwa). Należał do KC KP(b)B i WKP(b).

W 1920 roku brał udział w delegacji radzieckiej negocjującej traktat pokojowy z Polską, jednak ostatecznie BSRR nie była jego stroną (zrzekła się pełnomocnictw na rzecz RFSRR). Mimo deklaracji, że nie dopuści do rozbioru Białorusi między Polskę a Rosję, nie protestował przeciwko włączeniu do II RP ziem etnicznie białoruskich.

W latach 1922–1937 zasiadał z klucza w Centralnym Komitecie Wykonawczym ZSRR (kolegialnej głowie państwa) – jako przedstawiciel Białorusi.

W latach dwudziestych i trzydziestych jako I sekretarz KP(b)B starał się prowadzić politykę białorutenizacji – za jego rządów Białoruś radziecka osiągnęła znaczy postęp w dziedzinie oświaty i kultury, która przestała być wyłącznie rosyjsko- lub polskojęzyczna.

Nie będąc w stanie zapobiec narastającym represjom wobec białoruskich działaczy narodowych i obawiając się aresztowania popełnił samobójstwo w czerwcu 1937 roku.