Aleksander Kunicki
Aleksander Kunicki, ps. „Karaś”, „Francuz”, „Rayski”, „Marian” (ur. 26 lutego 1898 w Demni Wyżnej, zm. 6 czerwca 1986 w Bielsku-Białej) – kapitan WP, uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej oraz III powstania śląskiego, a w czasie II wojny światowej działacz Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej[1].
| |
 kapitan
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki |
oddział „Osa”-„Kosa 30” |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
  
| |
.png){kind=small}
Życiorys edytuj
Syn Ferdynanda oraz Pauliny z domu Dać. W maju 1916 został wcielony do 41 pp armii austro-węgierskiej. W połowie 1918 wzięty do niewoli przez Włochów i umieszczony w obozie jenieckim w Weronie. Tam zachorował i trafił do szpitala, z którego zgłosił się do formowanej przez gen. Józefa Hallera – Armii Polskiej we Francji. 6 czerwca 1919 wraz z 3 psp przybył do Polski. Jednostkę zakwaterowano w rejonie Płocka. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Po jej zakończeniu pozostał w wojsku. Wziął udział w III powstaniu śląskim.
Na początku 1933 odszedł ze służby w 3. psp, w którym pełnił funkcję kierownika kancelarii dowództwa pułku w stopniu starszego sierżanta. 1 marca 1933 został przydzielony do bielskiej ekspozytury Samodzielnego Referatu Informacyjnego DOK V, której zadaniem było rozpoznawanie i zwalczanie niemieckiego szpiegostwa i dywersji na terenie Śląska Cieszyńskiego oraz powiatów Biała i Żywiec. Przez szereg lat pełnił funkcję kierownika tej placówki kontrwywiadowczej, przeciwstawiając się działalności niemieckiego wywiadu, który przez tereny Czechosłowacji intensywnie penetrował obszary RP. W 1938, po zajęciu Zaolzia przez oddziały WP, w Cieszynie Zachodnim utworzono polską placówkę kontrwywiadowczą o szerszym zasięgu działania, która przejęła agendy zlikwidowanej placówki w Bielsku. W nowo utworzonej placówce cieszyńskiej objął referat kontrwywiadowczy i funkcję tę pełnił do wybuchu wojny. Działał w kontrwywiadzie przy zwalczaniu związanych z senatorem RP Rudolfem Wiesnerem oraz Partią Młodoniemiecką w Polsce (Jungdeutsche Partei) niemieckich agentów i dywersantów na terenie Bielska i Śląska Cieszyńskiego[1].
We wrześniu 1939 został ewakuowany wraz z innymi pracownikami Samodzielnego Referatu Informacyjnego DOK V, z którymi po agresji ZSRR na Polskę przekroczył granicę rumuńską w Kutach. Nosił wtedy ubranie cywilne i jako zwykły uciekinier został zarejestrowany w obozie przejściowym w Bacău. W polskiej ambasadzie w Bukareszcie otrzymał paszport na wyjazd do Francji. Ruszył do Belgradu, a stamtąd pojechał do Grecji. 23 października 1939 dopłynął do Marsylii. Następnie przez Paryż dotarł do polskiego obozu w Coëtquidan. Tam otrzymał przydział do formowanego właśnie 1 pp. Przydzielono go do placówki kontrwywiadu. W grudniu został przeniesiony do sztabu gen. Sikorskiego w Paryżu. Po zameldowaniu się w sztabie otrzymał przydział do tajnego referatu mającego za zadanie utrzymywanie łączności z krajem.
Po upadku Francji w czerwcu 1940, powrócił do kraju i od stycznia 1943 piastował stanowisko szefa wywiadu oddziału Organizacji Specjalnych Akcji Bojowych („Osa”-„Kosa 30”). Po rozbiciu oddziału został włączony do oddziału dywersji bojowej Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej „Agat”. Brał udział między innymi w rozpracowaniu dowódcy SS i Policji na dystrykt warszawski Generalnego Gubernatorstwa Franza Kutschery (Akcja Kutschera)[2]. Po kapitulacji powstania warszawskiego, w którym nie brał udziału, został osadzony w obozie przejściowym w Pruszkowie, skąd udało mu się uciec.
W marcu 1945 podjął pracę w Zarządzie Miejskim w Bielsku. W czerwcu został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa pod zarzutem współpracy z gestapo w okresie okupacji. Został skazany na karę śmierci. Trafił do więzienia, gdzie oczekiwał na wykonanie wyroku. W wyniku interwencji żony i wstawiennictwu płk. Mazurkiewicza, który wystosował list do Bolesława Bieruta, został oczyszczony z zarzutów. 27 kwietnia 1946 przed Wojskowym Sądem Rejonowym odbyła się jego rozprawa rewizyjna. W 1959 z powodu pogorszenia stanu zdrowia przeszedł na rentę inwalidzką. W kwietniu 1967 ukończył spisywanie swoich wspomnień wojennych, które wydał rok później[2][3].
Żonaty, miał dwójkę dzieci.
Zmarł 6 czerwca 1986 i został pochowany na cmentarzu w Kozach[1].
Odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[4]
- Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi[2],
- Śląski Krzyż Powstańczy[2] (w latach 60.)
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Kapitan Aleksander Kunicki, człowiek, który urodził się pod szczęśliwą gwiazdą. kozy.vot.pl. [dostęp 2016-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)]. (pol.).
- ↑ a b c d Aleksander Kunicki „RAYSKI”. info-pc.home.pl. [dostęp 2016-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-16)]. (pol.).
- ↑ Aleksander Kunicki. Ogrody Wspomnień. Cmentarz Internetowy [online], www.ogrodywspomnien.pl [dostęp 2018-10-05] (pol.).
- ↑ Informacja na stronie stankiewicze.com. [dostęp 2017-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-22)].
Bibliografia autorska edytuj
- Cichy front: ze wspomnień oficera wywiadu dywersyjnego dyspozycyjnych oddziałów Kedywu KG AK (Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa, 1968) OCLC (OCoLC) 830864607