Otwórz menu główne
Wikipedia

Aleksander Pragłowski

Oficer dyplomowany Wojska Polskiego, pułkownik

Aleksander Tadeusz Pragłowski (Radwan Pragłowski) (ur. 10 lutego 1895 w Paszowej, zm. 15 marca 1974 w Londynie) – oficer kawalerii armii austro-węgierskiej, pułkownik Wojska Polskiego. Naczelny Wódz Władysław Anders awansował go na generała brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1964.

Aleksander Pragłowski
Ilustracja
pułkownik dyplomowany kawalerii pułkownik dyplomowany kawalerii
Data i miejsce urodzenia 10 lutego 1895
Paszowa, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci 15 marca 1974
Londyn, Wielka Brytania
Przebieg służby
Lata służby 1917–1948
Siły zbrojne Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Jednostki 4 Pułk Ułanów Cesarza
Armia „Łódź”, Armia „Warszawa”
Stanowiska szef sztabu armii
Główne wojny i bitwy I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Order Krzyża Orła III Klasy (Estonia) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Aleksander Pragłowski z Pucharem Prezydenta RP (1931)

ŻyciorysEdytuj

Urodził się w rodzinie Roberta, właściciela majątku ziemskiego w Ropience w powiecie liskim i Marii z Balów. W latach 1905–1912 uczył się kolejno w niższej szkole realnej w Fisachu i wyższej szkole realnej w Hranicach. Po ukończeniu tej ostatniej w 1912 roku wstąpił do Akademii Wojskowej w Wiener Neustadt, gdzie w latach 1912–1914 studiował na wydziale kawalerii. Po ukończeniu szkoły został przydzielony do austriackiego 4 Pułku Ułanów Cesarza w Żółkwi (wraz z nim służył wówczas rtm Gwido Poten)[1]. Wraz z tym pułkiem w okresie od grudnia 1914 roku do października 1918 roku brał udział w walkach frontowych nad Dniestrem, w Karpatach i w Alpach, pełniąc kolejno funkcje dowódcy plutonu, szwadronu i grupy szturmowej. Awansował na porucznika w 1916 roku[2].

3 listopada 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego początkowo jako dowódca kompanii, a następnie batalionu w Grupie Sanockiej. W grudniu 1918 został zastępcą szefa sztabu Grupy Operacyjnej gen. Henryka Minkiewicza, od 19 lutego 1919 w stopniu porucznika był referentem amunicji i broni i spraw personalnych Grupy gen. Minkiewicza[3], a następnie od marca 1919 był zastępcą szefa sztabu 3 Dywizji Piechoty. Następnie pełnił funkcje szefa I, a później III oddziału Frontu Galicyjsko-Wołyńskiego (w Dowództwie FGW był oficerem do zleceń[4]), funkcję tę pełnił do marca 1920 roku, kiedy został szefem sekcji „Wschód” III oddziału Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej w lipcu 1920 roku pełnił obowiązki oficera sztabu Naczelnego Dowództwa[2], szefa sztabu 1 Dywizji Jazdy, a następnie Korpusu Jazdy gen. Juliusza Rómmla i brał udział w walkach. Po zakończeniu działań w styczniu 1921 roku został skierowany do Szkoły Sztabu Generalnego, którą ukończył z drugą lokatą i został asystentem w katedrze taktyki ogólnej, pełnił tę funkcję do listopada 1924 roku. 1 lipca 1923 roku awansowany na majora[2]. W październiku 1925[2] wyjechał do Francji, gdzie odbył staż liniowy i ukończył kurs dowódców pułku.

Po powrocie do Polski we wrześniu 1926 roku pełnił kolejno funkcje: zastępcy dowódcy 2 pułku szwoleżerów[2]. Z dniem 31 października 1926 roku został przeniesiony do kadry oficerów kawalerii z równoczesnym przydziałem do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko wykładowcy[5]. W czerwcu 1927 roku został przydzielony do Oddziału III Sztabu Generalnego na stanowisko szefa wydziału „Wschód”[6][7]. W listopadzie tego roku powrócił do WSWoj. na stanowisko wykładowcy[8]. 26 stycznia 1928 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 roku i 14. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[9]. W marcu 1929 roku został przeniesiony do 17 pułku ułanów w Lesznie na stanowisko dowódcy pułku[10]. 10 listopada 1930 roku został mianowany pułkownikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[11]. W styczniu 1936 roku został przeniesiony do Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych na stanowisko I oficera sztabu Inspektora Armii gen. dyw. Juliusza Rómmla. Na tym stanowisku pozostał do września 1939 roku[7].

Uprawiał jeździectwo. W lutym 1931 zdobył Puchar Prezydenta Rzeczypospolitej podczas konkursów hippicznych w Zakopanem[12].

We wrześniu 1939[2] roku został szefem sztabu Armii „Łódź” organizowanej przez gen. Juliusza Rómmla i brał z tą armią udział w walkach. W dniu 7 września 1939 roku został szefem sztabu Armii „Warszawa”, która powstała z oddziałów broniących Warszawy i jednostek Armii „Łódź”, które dotarły do Warszawy. Funkcję tę pełnił do 27 września 1939 roku. Po kapitulacji Warszawy w niewoli niemieckiej, początkowo w oflagu IVB Königstein, a następnie w VIIA Murnau. W kwietniu 1945 roku uwolniony przez wojska amerykańskie wyjechał do Paryża i wstąpił do 1 Dywizji Pancernej. W styczniu 1946 roku został urlopowany i skierowany do domu wypoczynkowego dla starszych oficerów w Nicei.

W 1948 roku po demobilizacji wyjechał do Wielkiej Brytanii i zamieszkał w Londynie, gdzie pracował m.in. jako tłumacz i w administracji telefonów londyńskich. W trakcie pobytu w Londynie aktywnie działał w polskich organizacjach kombatanckich. Naczelny Wódz awansował go na generała brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1964 w korpusie generałów[7]. W 1960 roku opublikował w Londynie broszurę Odpowiadam głosom o Wrześniu oraz w roku 1968 wydał swoje wspomnienia pod tytułem: Od Wiednia do Londynu. Zmarł 15 marca 1974 roku w Londynie i został pochowany na cmentarzu w Putney Vale[7].

Był żonaty czterokrotnie - od 1921 z Janiną z Wojciechowskich (zm. 1923), od 1925 z Jadwigą z Gołębskich (małżeństwo zostało unieważnione w 1933), od 1937 z Franciszką z Żółtowskich z Ujazdu (zm. 9.X.1948)[13], od 1950 z Barbarą z Brodnickich. Z pierwszego małżeństwa miał syna Józefa (ur. 1922), z drugiego córkę Zofię (ur. 1925) zamężną Łysuniak, z czwartego dwie córki - Małgorzatę i Izabelę, zamieszkałe w Anglii.

AwanseEdytuj

  • podporucznik – 1914
  • porucznik – 1916
  • rotmistrz – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów jazdy[2]
  • major – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 13. lokatą w korpusie oficerów jazdy

Ordery i odznaczeniaEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Dowódcy 115 Pułku Ułanów Poznańskich. Gwido Erwin Poten (1879 – 1940). Dowódca pułku: wrzesień 1921 - czerwiec 1924 r.. poznan.pl. [dostęp 9 grudnia 2014].
  2. ↑ a b c d e f g Kukawski i Leżeński 1991 ↓, s. 68.
  3. ↑ 815. Rozkaz. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. 25, s. 623, 6 marca 1919. 
  4. ↑ Semper Fidelis. Obrona Lwowa w obrazach współczesnych. Lwów / Warszawa: Straż Mogił Polskich Bohaterów / Oficyna Wydawnicza Volumen, 1930 / 1990, s. Tab. 172.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 48 z 3 listopada 1926 roku, s. 391.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 11 czerwca 1927 roku, s. 167.
  7. ↑ a b c d Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 151.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 313.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 20.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 101.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1930 roku, s. 323.
  12. ↑ Z konkursów hippicznych. „Kurier Warszawski. Niedzielny Dodatek Ilustrowany”, s. 2, Nr 52 z 22 lutego 1931. 
  13. ↑ J. Żółtowski, Rodzina Żółtowskich w ciągu stulecia, Poznań 1939, s. 58
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 9 lipca 1921 roku, s. 1122.
  15. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410
  16. ↑ a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 593.
  17. ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 75)

BibliografiaEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksander_Pragłowski&oldid=57216470”