Wikipedia

Aleksander Ruchaj

oficer Wojska Polskiego

Aleksander Ruchaj ps. Taczanowski, także Aleksander Ruchaj-Taczanowski (ur. 20 lutego 1897 w Rudniku nad Sanem, zm. 23 marca 1966 w Edynburgu) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, w 1964 mianowany przez Prezydenta RP na uchodźstwie generałem brygady.

Aleksander Ruchaj
Aleksander Ruchaj-Taczanowski
Taczanowski
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

20 lutego 1897
Rudnik nad Sanem

Data i miejsce śmierci

23 marca 1966
Edynburg

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Błękitna Armia
Wojsko Polskie
Wojsko Polskie we Francji
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Legion Wschodni
Legiony Polskie

Jednostki

1 Pułk Piechoty,
56 Pułk Piechoty,
7 Pułk Piechoty Legionów,
51 Pułk Piechoty,
12 Dywizja Piechoty,
54 Dywizja Piechoty,
29 Dywizja Piechoty,
26 Dywizja Piechoty,
56 Pułk Piechoty,
O. II SGWP,
4 Dywizja Piechoty,
I Korpus Polski,
16 Batalion Dragonów,
Ministerstwo Obrony Narodowej,
Wyższa Szkoła Lotnicza na Obczyźnie

Stanowiska

dowódca plutonu,
dowódca kompanii,
oficer sztabu,
dowódca batalionu,
zastępca dowódcy pułku,
kierownik referatu,
zastępca szefa oddziału SG,
szef oddziału,
szef biura ministerstwa

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Order Lwa Białego V Klasy (Czechosłowacja) Krzyż Wojskowy Karola

Życiorys edytuj

Urodził się 20 lutego 1897 w Rudniku nad Sanem jako syn Franciszka (1862–1933) i Anny z domu Wojtaś (1874–1927). Od 1907 zamieszkiwał w Ostrowie. W pobliskim Przemyślu kształcił się do 1914 w III Gimnazjum Klasycznym zdając wówczas egzamin dojrzałości. Od 1911 działał w skautingu, od 1912 w Polowych Drużynach Sokolich używając pseudonimu „Taczanowski”.

Po wybuchu I wojny światowej został żołnierzem Legionu Wschodniego, a po jego rozwiązaniu we wrześniu 1914, wstąpił do Legionów Polskich i służył w VI batalionie 1 pułku piechoty I Brygady. Brał udział w walkach pod Jastkowem, pod Sobierzycami nad Styrem, pod Kuklami, pod Kostiuchnówką. Otrzymał awans na kaprala i kształcił się na kursie oficerskim. Za swoje czyny wojenne otrzymał Order Virtuti Militari. Po kryzysie przysięgowym we wrześniu 1917 został włączony do armii austriackiej i w szeregach jej 56 pułku piechoty skierowany do działań na froncie włoskim. W grudniu 1917 mianowany sierżantem. Od czerwca 1918 był w niewoli włoskiej. U schyłku wojny w listopadzie 1918 wstąpił do armii polskiej na ziemi włoskiej, był dowódcą plutonu w Szkole Podchorążych w obozie Santa Maria Capua Veterre. Od lutego 1919 był żołnierzem Armii Polskiej we Francji, z którą powrócił do Polski w kwietniu 1919.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Był dowódcą kompanii w 7 pułku piechoty Legionów, od sierpnia 1919 do maja 1920 dowódcą plutonu w Szkole Podoficerskiej w Modlinie, a mianowany podporucznikiem z 7 września 1919 został przydzielony do Ekspozytury Wojska Polskiego przy rządzie ukraińskim atamana Semena Petlury, gdzie służył od maja do lipca 1920. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej jako dowódca plutonu, dowódca kompanii w II batalionie 51 pułku piechoty. Został awansowany do stopnia porucznika piechoty 11 sierpnia 1920, a później zweryfikowany w tym stopniu ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[1].

W 1923 pełnił służbę w dowództwie 12 Dywizji Piechoty w Tarnopolu na stanowisku I oficera sztabu, pozostając oficerem nadetatowym 51 pułku piechoty[2]. Został awansowany do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923[3]. Z dniem 15 października 1924 został przydzielony z 12 DP do macierzystego 51 pp[4][5].

Później był oficerem 54 pułku piechoty w Tarnopolu, jako dowódca kompanii, dowódca II batalionu, w 1928 w dyspozycji komendanta kadry (od czerwca 1925 do stycznia 1928)[6]. Odbywał staż w Oddziale II Sztabu Generalnego w Warszawie, będąc referentem w Oddziale II SG od marca 1928 do czerwca 1929. Odbył X Kurs Normalny w Wyższej Szkole Wojennej 1929–1931 od 14 września 1929 do 30 września 1931 otrzymując tytuł oficera dyplomowanego. Od października 1931 do kwietnia 1932 był I oficerem sztabu 29 Dywizji Piechoty. Został awansowany do stopnia majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932[7]. Od 9 grudnia 1932 do 31 października 1936 był szefem sztabu 26 Dywizji Piechoty[8][9]. Później od listopada 1936 do października 1937 służył w 56 pułku piechoty, gdzie pełnił funkcje dowódcy batalionu oraz zastępcy dowódcy. Ponadto był tam także prezesem zarządu teatru i chóru. Od października 1937 do listopada 1938 pracował jako kierownik referatu w Oddziale II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Został awansowany do stopnia podpułkownika piechoty 13 maja 1938. W dniu 12 listopada 1938 objął stanowisko zastępcy szefa Oddziału I SG (z chwilą wybuchu II wojny światowej - zastępcą szefa Oddziału I Sztabu Naczelnego Wodza). Podczas kampanii wrześniowej opuścił Polskę i przedostał się do Francji. Został oficerem Wojska Polskiego we Francji. Tam od listopada 1939 do kwietnia 1940 był zastępcą Komendanta Ośrodka Wyszkolenia Oficerów w Les Sables d’Olonne, a od kwietnia do czerwca 1940 służył jako kwatermistrz 4 Dywizji Piechoty. Po upadku Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii i był oficerem Polskich Sił Zbrojnych. Od lipca 1940 do października 1941 był szefem Oddziału I Dowództwa I Korpusu Polskiego, w którym był później zastępcą dowódcy, dowódcą batalionu ciężkich karabinów maszynowych. Następnie od października 1941 do lutego 1943 był dowódcą 16 batalionu dragonów. W dalszym czasie był szefem Biura Ogólno-Organizacyjnego Ministra Obrony Narodowej w Londynie od lutego 1943 do sierpnia 1944. Następnie od sierpnia 1944 do kwietnia 1946 pracował jako kierownik Katedry Wojska w Wyższej Szkole Lotniczej na Obczyźnie w Sommerset w Anglii. Został awansowany do stopnia pułkownika 27 maja 1945. Od kwietnia do września 1946 służył w Centralnej Komisji Regulaminowej. Po demobilizacji zamieszkał w szkockim Edynburgu. 15 sierpnia 1964 został mianowany przez Prezydenta RP na uchodźstwie do stopnia generała brygady[10].

Działał społecznie w Edynburgu. Zmarł 23 marca 1966 w Edynburgu. Został pochowany na cmentarzu Streatham Park w Londynie. Jego żoną była Aniela z domu Schmidt (1907–1985), a córkami Anna, Alina, Aldona, Aleksandra.

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 422.
  2. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 100, 269.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 366.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 90 z 5 września 1924 roku, s. 507.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 246.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 133, 202.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 39.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 492.
  9. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 414.
  10. ↑ Lista oficerów Polskich Sił Zbrojnych według awansów dokonanych na uchodźstwie. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 1, Nr 4 z 30 czerwca 1969. 
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 4 stycznia 1923, s. 7.
  12. ↑ M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  13. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 30, Nr 4 z 7 października 1960.  „za zasługi położone w pracach w polskich organizacjach wojskowych w Edynburgu”.
  14. ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337 „za zasługi w służbie wojskowej”.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksander_Ruchaj&oldid=71163348”