Aleksander Schiele (ur. 27 września 1890 w Warszawie, zm. 6 kwietnia 1976 w Konstancinie) – taternik, alpinista, narciarz, działacz turystyczny, inżynier architekt, brat bliźniak Kazimierza Schielego.

Aleksander Schiele
Data i miejsce urodzenia

27 września 1890
Warszawa

Data i miejsce śmierci

6 kwietnia 1976
Konstancin

Miejsce spoczynku

Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie

Zawód, zajęcie

inżynier architekt, taternik, alpinista, narciarz

Alma Mater

Politechnika Wiedeńska

Pracodawca

PTTK

Krewni i powinowaci

brat bliźniak Kazimierz Schiele

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Życiorys edytuj

Ukończył Politechnikę Wiedeńską w 1917. Po ukończeniu studiów pracował w browarach „Haberbusch i Schiele”. Przez 60 lat (1905–1965) uprawiał taternictwo, w młodości dokonując przejścia szeregu nowych dróg. W początkowym okresie działalności towarzyszyli mu zazwyczaj brat oraz przewodnicy: Klemens Bachleda, Wojciech Tylka Suleja czy Jędrzej Marusarz Jarząbek. Później partnerami Schielego byli m.in. Aleksander Znamięcki, Mieczysław Świerz, Roman Kordys, Wanda Jerominówna, Henryk Bednarski, Bronisław Czech, Rafał Malczewski i Robert Jäger. Do jego największych osiągnięć należy pierwsze wejście północno-zachodnią ścianą Żabiego Szczytu Niżniego (1926, z Henrykiem Mückenbrunnem).

Należał do Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego i jej następcy, Klubu Wysokogórskiego, a także Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.

Na nartach jeździł początkowo w Alpach (od 1910), od 1912 także w Karpatach. Miał na koncie wejścia narciarskie na Hoher Sonnblick (3106 m, 1913), Großvenediger (3673 m, 1914), Marmoladę (3344 m, 1939). Od 1912 przez niemal 20 lat startował w zawodach narciarskich i zdobył w nich wiele nagród. Działał na rzecz popularyzacji narciarstwa w Sekcji Narciarskiej Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i w Polskim Związku Narciarskim. Został odznaczony honorowym członkostwem Klubu Wysokogórskiego, Polskiego Związku Alpinizmu, Sekcji Narciarskiej PTT i tytułem honorowego instruktora PZN.

Po ukończeniu I wojny światowej służył w Kompanii Wysokogórskiej w Zakopanem. Następnie pracował jako instruktor narciarstwa, architekt, sędzia zawodów narciarskich i członek komisji egzaminacyjnych na instruktorów i sędziów. Był projektantem i budowniczym skoczni narciarskiej w dolinie Jaworzynce (1920), brał udział w budowie murowanego schroniska PTT „Murowaniec”. W dwudziestoleciu międzywojennym pracował także w browarach Haberbusch i Schiele – założyciel tej firmy był jego dziadkiem – oraz jako dyrektor Zjednoczonych Browarów Warszawskich.

W czasie II wojny światowej walczył w Armii Krajowej, w 1943 został razem z synem uwięziony na Pawiaku. Dzięki staraniom rodziny Aleksander został zwolniony, natomiast Jerzego rozstrzelano.

Po wojnie pracował przy odbudowie Warszawy, a do 1965 – w dziale inwestycji Zarządu Głównego PTTK.

Był mężem Zofii z Engemannów, z którą miał syna Jerzego i córkę Julittę.

Jest pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 54, grób 14)[1].

Za pomoc Żydom udzielaną podczas okupacji niemieckiej, w 2014 Instytut Jad Waszem nadał Aleksandrowi i Zofii Schiele tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. śp. Aleksander Schiele
  2. M.P. z 1939 r. nr 131, poz. 307 „za zasługi na polu rozwoju sportu”.
  3. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 104 „za zasługi na polu rozwoju sportu”.
  4. Historia rodziny Schiele | Polscy Sprawiedliwi, sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2022-01-13].

Bibliografia edytuj