Alfons Górnik
Alfons Górnik (ur. 26 marca 1886 w Kuźni Raciborskiej, zm. 8 grudnia 1939 w Katowicach) – polski prawnik, polityk, pierwszy polski burmistrz Katowic[1] po przyłączeniu ich 20 czerwca 1922 r. do nowo powstałego państwa polskiego.
 Alfons Górnik (przed 1929) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| burmistrz Katowic | |
| Okres |
od 6 lutego 1922 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
Życiorys
edytujAlfons Górnik urodził się w Kuźni Raciborskiej 26 marca 1886 roku. Ojciec był kupcem. Alfons ukończył gimnazjum w Koźlu. Maturę zdał w Mysłowicach w 1905 roku. Następnie ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Wrocławskim. Doktorat nauk prawniczych uzyskał na Uniwersytet Fryderyka Wilhelma w Berlinie. Pracował najpierw w Opolu, od 1914 w magistracie w Gliwicach. Od 1919 roku był radcą prawnym w Katowicach. W okresie plebiscytu był prezesem Komisji Międzysojuszniczej, bronił interesów polskich Ślązaków. W 1921 roku został wybrany na członka Rady Ludowej. W październiku 1921 roku desygnowany na pierwszego polskiego burmistrza Katowic[2].
Jego kadencja, która przypadła w okresie od 6 lutego 1922 do 27 kwietnia 1928[3], była jedną z trudniejszych w dziejach miasta, a burmistrz Górnik zasłużył się w łagodzeniu konfliktów pomiędzy propolskimi i proniemieckimi ugrupowaniami politycznymi. Znając języki polski i niemiecki, organizował pracę w urzędzie miejskim, gdzie niemal wszyscy pracownicy mówili tylko po niemiecku. Niemcy uprawiali sabotaż. Za kadencji Górnika rozwinięto infrastrukturę miejską: wodociągi, gazownie, kanalizację, tereny zieleni. Założono Miejski Ogród Botaniczny. Wznoszono domy mieszkalne. Powstał nowy szpital i szkoły. W 1926 roku Górnik zrezygnował z funkcji publicznych[2].
Alfons Górnik zmarł po ciężkiej chorobie w Katowicach 8 grudnia 1939. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Henryka Sienkiewicza w Katowicach[4]. Pozbawiony opieki grób prezydenta nie zachował się[5][4]. Po 1945 jego rodzina została uznana za Niemców i deportowano ją za Odrę.
Władze Katowic upamiętniły pierwszego polskiego burmistrza miasta, nadając jego imię jednej z ulic w dzielnicy Koszutka. Alfons Górnik wspomniany został w sali ludzi powstań i okresu międzywojennego oraz w sali społeczników, polityków i ludzi administracji Panteonu Górnośląskiego w podziemiach katowickiej archikatedry[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Historia miasta – Katowice miastem www.mhk.katowice.pl [dostęp 2017-01-20]
- ↑ a b Benedykt Motyka: Alfons Górnik. www.nowiny.pl. [dostęp 2025-02-21].
- ↑ P. Nadolski, J. Siebel, J. Tofilska, Sołtysi, wójtowie, burmistrzowie, przewodniczący rad, prezydenci (w:) Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, red. A. Barciak, E. Chojecka, S. Fertacz, tom 2, Katowice 2012, s. 743-753.
- ↑ a b LOTA: Cmentarze w Katowicach, kto na nich spoczywa? Najwięcej wielkich nazwisk jest przy Francuskiej. [w:] naszemiasto.pl [on-line]. Katowice, 2016-10-30. [dostęp 2020-04-19].
- ↑ Józef Krzyk. Gród Górnika i Kocura. „Ale Historia. Gazeta Wyborcza”. 36 (190), s. 6-7, 7 września 2015.
- ↑ Górnik Alfons (1886-1939). panteon-gornoslaski.pl. [dostęp 2023-04-09]. (pol.).
Bibliografia
edytuj- Bogdan Snoch: Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego. Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, s. 44, 45. ISBN 83-60353-11-5.
- "Dr Alfons Górnik prezydent Katowic w latach 1922-1928", Jadwiga Lipońska-Sajdak (Muzeum Historii Katowic 2002).
- Jadwiga Murzyn, Alfons Górnik, prawnik, działacz polityczny i społeczny, pierwszy prezydent Katowic, w: Znani i nieznani katowiczanie. Wybór sylwetek zasłużonych dla miasta (pod redakcją Lecha Szafrańca), Katowickie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Katowice 1980, s. 34-36
- Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 16. ISBN 978-83-7729-021-7.