Alfred Freyer
Alfred Freyer (ur. 11 września 1901 w Dzikowie, zm. 21 grudnia 1927 tamże) – polski lekkoatleta długodystansowiec zwany polskim Nurmim. Był zawodnikiem klubów KS Dzikovia, IFC Katowice i Polonia Warszawa[1]. 8-krotnie zdobywał mistrzostwo Polski (5000 metrów, 10 000 metrów, maraton, przełaje), 14-krotnie bił rekord Polski (3000 metrów, 5000 metrów, 10 000 metrów, 15 000 metrów, 20 000 metrów, 30 000 metrów, bieg godzinny, maraton), odniósł trzy zwycięstwa w meczach międzypaństwowych.
 Alfred Freyer | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Obywatelstwo |
polskie |
| Informacje klubowe | |
| Klub | |
Życiorys edytuj
Alfred Freyer urodził się 11 września 1901 roku w Dzikowie. Jego dziadek wyemigrował z Anglii (stamtąd wywodził się ród Freyerów) i pracował jako koniuszy w posiadłości hrabiostwa Tarnowskich w Dzikowie[2]. Alfred Freyer rozpoczął naukę w 1908 roku w szkole powszechnej w Tarnobrzegu, a po ukończeniu czwartej klasy kształcił się w tarnobrzeskiej szkole realnej (maturę zdał w 1918 roku). Po powołaniu Republiki Tarnobrzeskiej pracował w biurze podatkowym Powiatowej Rady Narodowej w Tarnobrzegu. W młodości był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej (w ramach działalności w niej brał udział w akcji zajmowania magazynów wojskowych w Nadbrzeziu)[3], walczył także w wojnie polsko-bolszewickiej jako ochotnik. W 1921 roku Freyer rozpoczął służbę wojskową w 3 Pułku Ułanów Śląskich w Tarnowskich Górach (zakończył ją w 1923 roku), którego był reprezentantem w piłce nożnej. W 1923 roku po odbyciu służby wojskowej wrócił do domu w stopniu plutonowego i powrócił do pracy w biurze podatkowym[2].
Za początek lekkoatletycznej kariery Freyera można uznać 3 maja 1925 roku, gdy wziął udział w biegu przełajowym na 1500 metrów organizowanym przez klub KS Dzikovia. W tym samym roku zajął trzecie miejsce w biegu przełajowym o Puchar „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” w Krakowie i ustanowił rekord Polski podczas międzynarodowych zawodów lekkoatletycznych AZS. W 1925 roku w meczu Górny Śląsk Polski kontra Górny Śląsk Niemiecki wygrał wszystkie biegi na dystansach od 1000 do 5000 metrów[3]. W tym samym roku przeniósł się z klubu KS Dzikovia do IFC Katowice, a wkrótce po tym do Polonii Warszawa. Rok 1926 rozpoczął startami w biegach przełajowych, podczas których zajmował pierwsze lub drugie miejsce. Od mistrzostw Polski w 1926 roku do końca kariery nie pokonał go żaden z krajowych rywali. 26 września 1926 roku w Katowicach odbył się bieg maratoński o mistrzostwo Polski, który Freyer wygrał, poprawiając poprzedni rekord na tym dystansie. Pod koniec 1926 roku Alfred Freyer był posiadaczem wszystkich rekordów Polski od dystansu 3000 m do maratonu. W 1927 roku wystąpił w 24 dużych biegach na różnych dystansach – od 3000 metrów do maratonu. Wygrał 21 z nich, w pozostałych zajmując drugie i trzecie miejsce[3]. W tym samym roku Freyer zajął trzecie miejsce na dystansie 5000 metrów w meczu lekkoatletycznym Polska – Włochy pomimo spowodowanego przez włoskiego zawodnika uszkodzenia buta[3].
W 1927 roku Freyer zaczął stosować taktykę biegu polegającą na zaatakowaniu pierwszej pozycji zaraz po starcie, tak aby jak najdalej uciec rywalom (wówczas zaczęto nazywać Freyera polskim Nurmim). W sierpniu 1927 roku rozpoczął przygotowania do letnich igrzysk olimpijskich w Amsterdamie; w czasie przygotowań pobił rekord Polski w biegu na 15 kilometrów i w biegu godzinnym[1]. W 1927 roku odbyła się także zbiórka pieniędzy na wyjazd Freyera do Skandynawii w ramach przygotowań olimpijskich, odzew na nią był bardzo żywy, jedynie z powodu obaw czy taka zbiórka nie jest złamaniem zasad ruchu olimpijskiego powstrzymano wyjazd Freyera do Skandynawii. Ostatni raz na bieżni wystąpił 13 listopada w Poznaniu, gdzie udało mu się wygrać bieg na 5000 metrów[3].
Oprócz lekkiej atletyki Alfred Freyer uprawiał kolarstwo, kajakarstwo i jazdę konną; chętnie grał w piłkę nożną.
Zginął tragicznie podczas pożaru pałacu w Dzikowie, ratując dzieła sztuki rodu Tarnowskich[4]. W 2021 roku w parku przy pałacu w Dzikowie znaleziono siedem medali zdobytych przez lekkoatletę[5].
Jego krewnym jest dziennikarz Rafał Freyer.
Sukcesy edytuj
Mistrzostwa Polski w biegu na 5000 metrów edytuj
- Kraków, 1925 rok – pierwsze miejsce
- Warszawa, 1926 rok – drugie miejsce
- Warszawa, 1927 rok – pierwsze miejsce
Mistrzostwa Polski w biegu na 10 000 metrów edytuj
- Kraków, 1925 rok – pierwsze miejsce
- Warszawa, 1926 rok – drugie miejsce
- Warszawa, 1927 rok – pierwsze miejsce
Mistrzostwa Polski w maratonie edytuj
- Królewska Huta, 1926 rok – pierwsze miejsce
- Rembertów, 1927 rok – pierwsze miejsce
Mistrzostwo Polski w biegach przełajowych edytuj
- Warszawa, 1926 rok, bieg na 10 kilometrów – pierwsze miejsce
- Warszawa, 1927 rok, bieg na 10 kilometrów – pierwsze miejsce
Mecze międzypaństwowe edytuj
Alfred Freyer czterokrotnie brał udział w meczach międzypaństwowych, odniósł trzy zwycięstwa.
Rekordy Polski edytuj
Alfred Freyer czternastokrotnie bił rekord Polski. Ustanowił go na następujących dystansach:
- 3 kilometry
- 5 kilometrów
- 10 kilometrów
- 15 kilometrów
- 20 kilometrów
- 30 kilometrów
- Bieg godzinny
- Maraton[6]
Upamiętnienie edytuj
- W Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów w Poznaniu (w której kształcił się Alfred Freyer) w otwartej 1 maja 1927 sali gimnastycznej odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Alfredowi Freyerowi[7].
- Od 1978 roku dla uczczenia pamięci Freyera corocznie jesienią w Tarnobrzegu odbywa się Międzynarodowy Bieg Nadwiślański im. Alfreda Freyera (niegdyś Memoriał Alfreda Freyera).
- Od stycznia 1998 jego imię Alfreda Freyera nosi Szkoła Podstawowa nr 3 w Tarnobrzegu[8].
- W Tarnobrzegu znajduje się ulica nosząca jego imię[9].
- Od 2007 roku Freyer jest patronem Ośrodka Sportu i Rekreacji w Tarnobrzegu[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Notatka z życia: „Polski Nurmi” [online], www.sportowahistoria.pl [dostęp 2021-02-13] (pol.).
- ↑ a b Nasz patron – Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji im. A. Freyera [online] [dostęp 2021-02-15] (pol.).
- ↑ a b c d e Piotr Welanyk, Tygodnik Nadwiślański, 14 stycznia 2021, s. 24.
- ↑ Alfred Freyer / Pożar w Dzikowie. „Żołnierz Polski”, s. 36, 37, nr 2 z 8 stycznia 1928.
- ↑ Tarnobrzeg. Sensacji ciąg dalszy-kolejny medal Alfreda Freyera odnaleziony! [zdjęcia] - Tygodnik Nadwiślański [online], tyna.info.pl [dostęp 2021-09-01].
- ↑ a b SportowaHistoria.PL – historia sportu dla wszystkich [online], www.sportowahistoria.pl [dostęp 2021-02-14].
- ↑ Alojzy Pawełek: Centralna Wojskowa Szkoła Gimnastyki i Sportów w Poznaniu 1921-1929. Poznań: Główna Księgarnia Wojskowa, 1929, s. 95.
- ↑ Trochę informacji z lat 1991–1999. sp3.tarnobrzeg.pl. [dostęp 2018-11-10].
- ↑ Ulica Alfreda Freyera Tarnobrzeg – mapa Tarnobrzega z ulicami [online], mapa.livecity.pl [dostęp 2021-01-18].
Linki zewnętrzne edytuj
- Życiorys Alfreda Freyera [online], Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji im. A. Freyera [dostęp 2021-03-05].