Alfred Wallner
Alfred Maksymilian Karol Wallner, ps. „Kowal”[1], „Bandera”[2] (ur. 10 marca 1893 w Samborze, zm. 30 czerwca 1948 w Opolu) – podpułkownik łączności Wojska Polskiego, II-wiceprezes Zarządu Okręgu Poznań Związku Legionistów Polskich w 1936 roku[3], działacz niepodległościowy.
| |
 podpułkownik łączności
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Alfred Maksymilian Karol Wallner |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
10 marca 1893 |
| Data i miejsce śmierci |
30 czerwca 1948 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1934 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca batalionu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 10 marca 1893 w Samborze, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Franciszka i Albiny[4][5][1]. Uczęszczał do Zakładu Naukowo-Wychowawczego Ojców Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem[6]. W 1911 został członkiem Polowych Drużyn Sokolich.
W sierpniu 1914 wstąpił do 2 pułku piechoty Legionów Polskich[4]. 24 czerwca został mianowany chorążym łączności[7]. 1 listopada 1916 został awansowany na podporucznika[7]. Po awansie został zastępcą komendanta Oddziału Telefonicznego Komendy LP[8][9]. Po kryzysie przysięgowym służył w Polskim Korpusie Posiłkowym, dowodził I plutonem w kompanii telegraficznej[8][10]. Aresztowany i sądzony przez Austriaków po próbie przejścia części korpusu pod Rarańczą (15–16 lutego 1918)[8]. 2 października 1918, po cesarskiej abolicji, został uwolniony[8].
31 października 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłego Polskiego Korpusu Posiłkowego, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika[11]. 1 sierpnia 1919 objął dowództwo II batalionu telegraficznego w Puławach[12][13]. 1 grudnia 1919 został awansowany na kapitana. Pełnił wówczas służbę w Oddziale IIIa Łączności Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego[14]. Według Ordre de Bataille wojsk łączności i formacji telefonicznych z 1 i 25 kwietnia 1920 pełnił w zastępstwie obowiązki szefa łączności 4 Armii[15]. 30 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w Korpusie Wojsko Łączności, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[16]. Następnie pełnił funkcję szefa łączności 3 Armii[17].
1 maja 1921 został przeniesiony do II Batalionu Zapasowego Telegraficznego w Grudziądzu na stanowisko zastępcy dowódcy batalionu[18][19]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 21. lokatą w korpusie oficerów łączności[20]. Od 20 października 1922 pełnił obowiązki zastępcy dowódcy 3 pułku łączności w Grudziądzu[4][21]. W marcu 1924 został przydzielony do Obozu Szkolnego Wojsk Łączności w Zegrzu[22] na stanowisko dowódcy batalionu szkolnego[4]. W czerwcu 1924 został przeniesiony do 1 pułku łączności w Zegrzu na stanowisko kwatermistrza[23][24]. W czerwcu 1926 został przeniesiony do 7 samodzielnego batalionu łączności w Poznaniu na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy batalionu[25]. 12 kwietnia 1927 prezydent RP nadał mu stopień podpułkownika z dniem 1 stycznia 1927 i 2. lokatą w korpusie oficerów łączności[26]. Po awansie został zatwierdzony na stanowisku dowódcy batalionu[27]. W 1929 dowodzona przez niego jednostka została przeformowana w 7 batalion telegraficzny[28]. Z dniem 16 listopada 1932 został przydzielony na pięciomiesięczny informacyjny kurs dla oficerów sztabowych łączności przy Ministerstwie Poczt i Telegrafów[29]. Z dniem 1 kwietnia 1934 został przydzielony do dyspozycji Ministerstwa Poczt i Telegrafów na okres sześciu miesięcy[30]. W tym czasie powierzono mu obowiązki naczelnika Wydziału Technicznego Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów w Wilnie[31]. Z dniem 30 września 1934 został przeniesiony do rezerwy z równoczesnym pozostawieniem w rezerwie w 7 batalionie telegraficznym[32].
Od 1 października 1934 do września 1939 był dyrektorem Okręgu Poczt i Telegrafów w Poznaniu[31][18][33]. Obowiązki dyrektora łączył z funkcją prezesa Okręgu Pocztowego Przysposobienia Wojskowego w Poznaniu.
W czasie okupacji niemieckiej i powstania warszawskiego pełnił służbę w Oddziale V Komendy Głównej Armii Krajowej na stanowisku kierownika działu Odtwarzania Sił Zbrojnych[34][2]. Po kapitulacji powstania trafił do niemieckiej niewoli[2]. Przebywał w Oflagu II C Woldenberg[35].
Zmarł 30 czerwca 1948[2] w Opolu, w niewyjaśnionych okolicznościach, będąc zatrzymanym przez funkcjonariuszy Bezpieczeństwa Publicznego[36][37]. Został pochowany na cmentarzu w Opolu, a później ekshumowany i przeniesiony do grobu rodzinnego na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku[18].
Życie prywatne edytuj
Alfred Wallner był żonaty z Kazimierą z Kłodzianowskich (ur. 2 kwietnia 1893), z którą miał czworo dzieci: Daniłę (ur. 27 marca 1918 w Samborze), Zbigniewa (ur. 19 sierpnia 1920 w Kielcach, zm. 15 sierpnia 1932), Jerzego (ur. 19 kwietnia 1924 w Grudziądzu)[5] i Alfreda Marię (ur. 1946)[18].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Niepodległości – 4 lutego 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[38][39][1][40]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1937 „za zasługi w służbie pocztowo-telekomunikacyjnej”[33]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie[41] (po raz pierwszy „za czyny orężne w bojach Legionów Polskich”[42])
- Złoty Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928[43][41]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-07-25].
- ↑ a b c d Alfred Karol Wallner. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2022-07-25].
- ↑ Związek Legionistów Polskich: 1936–1938 r.: sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Legionistów Polskich, Warszawa 1938, s. 79.
- ↑ a b c d Zajączkowski 2015 ↓, s. 566.
- ↑ a b Kartoteka ewidencji ludności 1870–1931. Archiwum Państwowe w Poznaniu. [dostęp 2022-07-25].
- ↑ Sprawozdanie 1905 ↓, s. 88, ukończył II klasę ze stopniem pierwszym.
- ↑ a b Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 47.
- ↑ a b c d Żołnierze Niepodległości: Wallner Alfred Maksymilian Karol. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-07-25].
- ↑ Wiśniewski 1994 ↓, s. 20.
- ↑ Wiśniewski 1994 ↓, s. 22.
- ↑ Dz. Rozp. Komisji Wojskowej Nr 2 z 1 listopada 1918, poz. 21.
- ↑ Wallner 2020 ↓, s. 1.
- ↑ Wiśniewski 1994 ↓, s. 80.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 100 z 31 grudnia 1919, poz. 4413.
- ↑ Wiśniewski 1994 ↓, s. 77, 78, 156.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 11 sierpnia 1920, s. 692.
- ↑ Wiśniewski 1994 ↓, s. 77.
- ↑ a b c d Wallner 2020 ↓, s. 2.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 363.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 255.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 963, 967.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 9 marca 1924, s. 109.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 57 z 21 czerwca 1924, s. 335.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 874, 884.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926, s. 173.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927, s. 118.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 618, 620.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 267, 770.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 444.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 178.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 250.
- ↑ a b M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410.
- ↑ Ney-Krwawicz 1990 ↓, s. 172.
- ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-07-25].
- ↑ Wallner 2020 ↓, s. 2, wg informacji przekazanej żonie miał umrzeć na zawał serca.
- ↑ Zajączkowski 2015 ↓, s. 566, wg autora miał zostać zamordowany.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 29, poz. 35.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 19 marca 1932, s. 195.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-07-25].
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 267.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 1 marca 1923, s. 146.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
Bibliografia edytuj
- Wallner Alfred. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.12965 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-09-10].
- XII Sprawozdanie Zakładu Naukowo-Wychowawczego OO. Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem za rok szkolny 1905. Przemyśl: Nakładem Zakładu Naukowo-Wychowawczego OO. Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem, 1905.
- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939–1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990. ISBN 83-211-1055-X.
- Zbigniew Wiśniewski: Wojska łączności w latach 1914–1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1994. ISBN 83-87103-44-6.
- Marek Zajączkowski: Wielkopolskie oddziały wojsk łączności 1919–1939. Poznań: Wydawnictwo Miejskie Poznania, 2015. ISBN 978-83-77-68-116-9.
Linki zewnętrzne edytuj
- Alfred Maria Wallner: Alfred Maksymilian Karol Wallner (1893–1948). Stowarzyszenie Woldenberczycy, styczeń 2020. [dostęp 2022-07-26].