Ali Szari’ati
Ali Szari’ati, perski على شريعتى (ur. 23 listopada 1933 w Kahak, zm. 19 czerwca 1977 w Southampton) – filozof, rewolucjonista, socjolog i teolog irański. Skupiał się na socjologii religii. Jest uznawany za jednego z głównych, wpływowych irańskich intelektualistów XX wieku[1].
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 23 listopada 1933 Kahak, Iran | |
| Data i miejsce śmierci | 19 czerwca 1977 Southampton, Wielka Brytania | |
| Strona internetowa | ||
ŻycieEdytuj
Ali Szari’ati urodził się 23 listopada 1933 w wiosce Kahak (ostan Chorasan-e Razawi) w północno-wschodnim Iranie[2]. Rodzina ze strony ojca była związana z szyickim duchowieństwem.
PoglądyEdytuj
Szari’ati przyjął kompletnie nowe podejście do szyickiego Islamu, interpretując wiarę pod kątem rewolucjonizmu. Jego interpretacja szyizmu wzywała do rewolucji w świecie, obiecując przy tym zbawienie po śmierci. Szari’ati nazwał swoją ideę „czerwonym szyizmem” w przeciwieństwie do klerykalnego, nie rewolucyjnego, „czarnego szyizmu” (safawidzki szyizm)[3]. Jego poglądy są porównywane do katolickiej teologii wyzwolenia peruwiańskiego dominikanina Gutiérreza i brazylijskiego franciszkanina Boffa. Jednym z produktów „czerwonego szyizmu” była irańska lewicowa organizacja, Ludowi Mudżahedini[4].
Podczas studiów w Paryżu, za sprawą kontaktów ze skrajnie lewicowymi intelektualistami paryskimi, na poglądy Szari’atiego wpływ wywarły maoizm i ideologie rewolucyjne w Trzecim Świecie. Szari’ati wierzył, że walka klas razem z rewolucją zapewni sprawiedliwe i bezklasowe społeczeństwo. Z drugiej strony, jego poglądy były pod silnym wpływem islamu imamickiego. Łącząc oba, twierdził, iż szyici nie powinni jedynie oczekiwać nadejścia dwunastego Imama, ale ‘przyspieszyć’ jego pojawienie się poprzez rewolucyjną walkę o sprawiedliwość społeczną, „nawet wykorzystując do tego męczeństwo”. Jego poglądy zostały streszczone w sloganie własnego autorstwa, „każdego dnia jest Aszura, każde miejsce to Karbala”[5]. Slogan ten cieszy się dzisiaj wielką popularnością pośród szyitów, bez względu na ich poglądy. Jest używany m.in. przez libański Hezbollah.
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Gheissari, Ali. 1998. Iranian Intellectuals in the Twentieth Century. Austin: University of Texas Press.
- ↑ Rahnema, Ali. 1998, 2000. An Islamic Utopian. A Political Biography of Ali Shari‘ati. London: I.B. Tauris, s. 35.
- ↑ Jarosław Tomasiewicz: Zło w imię dobra. Zjawisko przemocy w polityce. Warszawa 2009, ISBN 978-83-262-0192-9, s. 238
- ↑ Jarosław Tomasiewicz: Od rewolucjonistów do kondotierów. Wzlot i upadek Mudżahedinów Ludowych (geopolityka.org).
- ↑ Nasr, Vali, The Shia Revival, Norton, (2006), s. 128-129.