Alpinia galgant

Alpinia galgant
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	imbirowce
Rodzina	imbirowate
Rodzaj	alpinia
Gatunek	Alpinia galgant
	Nazwa systematyczna
	Alpinia galanga Willd.
Synonimy
	Maranta galanga L.; Languas vulgare Koenig; Amomum galanga Lour.;
	Maranta galanga L.; Languas vulgare Koenig; Amomum galanga Lour.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Alpinia galgant (Alpinia galanga (L.) nosząca także nazwę „gałgant chiński” „galangal większy” lub „dziki kardamon” (handlowa nazwa nasion) – gatunek okazałej byliny zaliczanej do rodziny imbirowatych (Zingiberaceae), rzadziej i dawniej według niektórych systemów do strelicjowatych (Strelitziaceae). Pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej, gdzie dziko rośnie w Malezji, natomiast jej towarowe plantacje znajdują się również w innych krajach, m.in.: w Chinach i Cejlonie.

Morfologia edytuj

Pokrój: Osiąga imponujące rozmiary, dorasta do 2,5 metra wysokości. Organem trwałym rośliny jest masywne, bulwiaste kłącze, z którego wyrasta część nadziemna.
Liście: Szerokolancetowate.
Kwiaty: Białe, skupione w wiechowate kwiatostany.
Owoce: Wiążące się po przekwitnięciu. Kuliste torebki z zawartymi wewnątrz drobnymi nasionami.

Zastosowanie edytuj

Kulinaria. Kłącze zawiera olejek eteryczny, alpinon i galganol, odpowiedzialne za ostry smak, przypominający nieco smak imbiru, tylko że gorzkawy. Dostarcza ono cennej, aromatycznej, ostrej, piekącej i nieco gorzkawej przyprawy, przejawiającej pewną wartość leczniczą. Pewną wartość przyprawową mają także nasiona gałganta. Jako przyprawy używa się jednak zwykle drobno, na proszek zmielonych, wysuszonych kłączy. Przyprawa taka stosowana jest do wołowiny, ryb, kartoflanki, zupy grochowej i fasolowej oraz tłustych sosów. Jest jedną z kluczowych przypraw kuchni tajskiej, wietnamskiej i indonezyjskiej.
Jako roślina lecznicza. W celach leczniczych stosuje się nalewkę, której przyjmowanie zalecane jest w niestrawności, bólach żołądka i jako specyfik pobudzający apetyt i ułatwiający trawienie. Przyrządzana może być ona w warunkach domowych (łyżka sproszkowanego kłącza zalewana jest 100 g spirytusu i pozostawiana na okres 4 tygodni w miejscu ciepłym, po czym odfiltrowany płyn mieszany jest z 250 ml co najmniej 40% wódki i przechowywany w szczelnym zamknięciu). W celach leczniczych, przyjmuje się 1 łyżeczkę nalewki rozcieńczonej w niewielkiej ilości przegotowanej wody, 3 razy dziennie.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-18] (ang.).

Bibliografia edytuj

Andrzej Sarwa, Wielki leksykon roślin leczniczych, Warszawa 2001

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-18] (ang.).

[1]

[2]