Alvis (motoryzacja)
Alvis Ltd. – dawne brytyjskie przedsiębiorstwo produkujące w latach 1920–1967 samochody osobowe marki Alvis, a także pojazdy wojskowe i silniki, z siedzibą w Coventry, a następnie w Kenilworth. W 2011 roku marka została reaktywowana przez spółkę The Alvis Car Company Ltd.
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Siedziba | |
| Data założenia |
1919 |
| Strona internetowa | |
HistoriaEdytuj
Przedsiębiorstwo zostało założone w 1919 roku w Coventry pod nazwą T.G. John and Company Ltd. i początkowo produkowało silniki stacjonarne oraz skutery. W 1920 roku rozpoczęła się produkcja pierwszego samochodu – Alvis 10/30[1]. W 1922 roku weszły do produkcji modele 11/40 oraz 12/40 HP. Zmieniono wówczas nazwę spółki na Alvis Car and Engineering Company Ltd. Rok później model 12/50 z sukcesem wziął udział w wyścigu Brooklands, rozpoczynając karierę sportowych modeli marki Alvis. W drugiej połowie lat 20. zaczęto prowadzić próby z napędem na koła przednie. Przełom lat dwudziestych i trzydziestych obfitował w sportowe sukcesy tej marki. W 1932 roku wprowadzono model Firefly, a dwa lata później kolejny – Firebird. Karosowane były między innymi w warsztatach firmy Vanden Plas. W drugiej połowie lat 30. skoncentrowano się na pojazdach wyższej klasy średniej o sportowym zacięciu. W 1936 roku rozpoczęto produkcję silników lotniczych i samochodów pancernych, jednocześnie ze skróceniem nazwy do Alvis Ltd.
W okresie II wojny światowej przestawiono się w znacznej mierze na produkcję silników lotniczych dla RAF[2]. Produkcja samochodów została wstrzymana w listopadzie 1940 roku w następstwie niemieckiego nalotu na Coventry, który poważnie uszkodził fabrykę. Kontynuowana była produkcja sprzętu wojskowego i silników lotniczych, których fabryki uniknęły większych zniszczeń. Wznowienie produkcji samochodów nastąpiło w 1946 roku, jednak głównym obszarem działalności przedsiębiorstwa w okresie powojennym stała się produkcja pojazdów wojskowych.
Pierwszym powojennym modelem osobowym był TA14. W 1951 roku zadebiutował model TA21, a dwa lata później TC21. Fabryka chwaliła się mocnymi silnikami oraz wysokimi osiągami swoich pojazdów. Lata 50. przyniosły oryginalne sportowe modele, o opływowej sylwetce, z charakterystyczną osłoną chłodnicy karosowane przez szwajcarską firmę Graber[2].
W 1965 roku spółka została wykupiona przez Rovera, który wkrótce stał się częścią British Leyland. W 1966 roku wyszedł z taśmy ostatni model firmy Alvis TF21 series IV. Rok później zakłady przy Holyhead Road w Coventry zostały zamknięte i zakończono produkcję samochodów pod marką Alvis[3].
W 1967 pojawił się prototyp sportowego coupé pod nazwą Rover-Alvis P6-BS. Zastanawiano się też nad produkcją Lagondy Rapide pod marką Alvis, ale projekt zarzucono.
Magazyny zostały przeniesione do Kenilworth, gdzie przez lata prowadzono sprzedaż części, naprawiano zabytkowe pojazdy tej marki. W latach 90. zaczęto oferować kolekcjonerom pełną renowację wszystkich modeli Alvis, łącznie z wyprodukowanymi w latach 20. Od 2006 roku rozpoczęto prace nad stworzeniem repliki przedwojennego modelu 4.3 Litre z 1936 roku. W 2011 roku nowy model Alvis 4.3 Litre Continuation Series został zaprezentowany na Goodwood Festival of Speed. Miał być oferowany głównie na rynek arabski, rosyjski i chiński[2].
Przekształcenia własnościoweEdytuj
Początkowo zakład funkcjonował pod nazwą T.G. John and Company Ltd. założony przez Thomasa Georga Johna. W grudniu 1921 roku pod kierownictwem Geoffreya de Frevile zmieniono nazwę na Alvis Car and Engineering Company Ltd. Do firmy dołączyli George Thomas Smith-Clarke oraz William M. Dunn, którzy prowadzili firmę do lat 50., nadając modelom Alvis sportowy styl. W 1936 roku skrócono nazwę przedsiębiorstwa do Alvis Ltd. Po przejęciu przez Rovera marka Alvis znikła z rynku pojazdów osobowych, natomiast sama spółka nie została zlikwidowana. Weszła w skład koncernu British Leyland. Koncentrowała się na produkcji pojazdów wojskowych oraz użytkowych (np. pożarniczych). W 1981 roku została przejęta przez United Scientific Holdings plc, który w 1992 roku zmienił nazwę na Alvis plc. W 2002 roku, po nabyciu oddziału Vickers Defence Systems od koncernu Rolls-Royce, nazwę spółki zmieniono na Alvis Vickers plc. W 2004 roku przedsiębiorstwo zostało przejęte przez BAE Systems[4], a nazwa Alvis zniknęła z rynku zbrojeniowego. Inwestorzy ze spółki Red Triangle, chcący reaktywować montaż aut osobowych porozumieli się z BAE Systems, co do możliwości używania marki Alvis na oznaczenie wytwarzanej przez siebie repliki. Powołano wówczas spółkę The Alvis Car Company Ltd.[5]
Modele samochodówEdytuj
Lata 1920–1940[6]Edytuj
| Model | Lata produkcji | Silnik (cylindry, rozrząd) | Pojemność | Osiągi | Zdjęcie |
|---|---|---|---|---|---|
| 10/30 | 1920–1923 | 4 / sv | 1460 cm³ | 30 KM (22 kW) | |
| 11/40 | 1921–1922 | 4 / sv | 1598 cm³ | 30 KM (22 kW) | |
| 12/40 | 1922–1924 | 4 / sv | 1598 cm³ | 30 KM (22 kW) | |
| 12/50 (SA, SB, SC, TE, TF, SD, TG, TH, TJ) | 1923–1932 | 4 / ohv | 1496 cm³ / 1598 cm³ / 1645 cm³ | 50 KM (37 kW) | 
|
| 12/80 | 1926 | ||||
| 14/75 (SA, TA, TB) | 1927–1929 | 6 / ohv | 1870 cm³ | ||
| FWD (FA, FB, FD, FE, FWD 12/75, FWD 8/15) | 1928 - 1931 | 4 / ohc | 1482 cm³ / 1491 cm³ (8/15) | 50-75 KM (37-55 kW) / 125 KM (92 kW) | .JPG)
|
| Silver Eagle (SA, SD, SE, SF, SG, TA, TB, TC) | 1929–1937 | 6 / ohv | 2148 cm³ / 1991 cm³ (SD) | 72 KM (53 kW) | 
|
| 12/60 (TK, TL) | 1931–1932 | 4 / ohv | 1645 cm³ | 52 KM (38 kW) | 
|
| Speed 20 SA | 1932–1933 | 6 / ohv | 2511 cm³ | 87 KM (64 kW) | 
|
| Firefly | 1932–1934 | 4 / ohv | 1496 cm³ | 50 KM (37 kW) | 
|
| Speed 20 SB | 1933–1935 | 6 / ohv | 2511 cm³ | 87 KM (64 kW) | 
|
| Crested Eagle (TA, TB, TC, TD, TE, TF, TG, TJ, TK) | 1933–1940 | 6 / ohv | 2511–2762 cm³ / 2148 cm³ (TE) / 2762 cm³ (TJ, TK) / 3571 cm³ (TA, TB) | 77 KM (56,6 kW) / 106 KM (78 kW) | |
| Silver Eagle SF | 1934–1935 | 6 / ohv | 2148 cm³ | 
| |
| 4.3 Litre | 1934–1935 | 6 / ohv | 4387 cm³ | 137 KM (101 kW) | 
|
| Firebird | 1934–1936 | 4 / ohv | 1842 cm³ | 55 KM (40 kW) | 
|
| Speed 20 SC | 1935 | 6 / ohv | 2762 cm³ | 87 KM (64 kW) | |
| Silver Eagle SG | 1935–1936 | 6 / ohv | 2362 cm³ | 66 KM (48,5 kW) | 
|
| Speed 20 SD | 1935–1936 | 6 / ohv | 2762 cm³ | 87 KM (64 kW) | 
|
| 3 1/2 Litre SA | 1935–1936 | 6 / ohv | 3571 cm³ | 102 KM (75 kW) | 
|
| Speed 25 SB | 1936–1938 | 6 / ohv | 3571 cm³ | 106 KM (78 kW) | 
|
| Silver Crest (TF, TH) | 1936–1940 | 6 / ohv | 2362 cm³ (TF) / 2762 cm³ (TH) | 68 KM (50 kW) / 95 KM (70 kW) | |
| 12/70 | 1937–1940 | 4 / ohv | 1842 cm³ | 62,5 KM (46 kW) | 
|
| Speed 25 SC | 1938–1940 | 6 / ohv | 3571 cm³ | 106 KM (78 kW) | 
|
Lata 1945–1967Edytuj
| Model | Lata produkcji | Silnik (cylindry, rozrząd) | Pojemność | Osiągi | Zdjęcie |
|---|---|---|---|---|---|
| TA 14 | 1945–1950 | 4 / ohv | 1892 cm³ | 65 KM (48 kW) | 
|
| TB 14 | 1948–1951 | 4 / ohv | 1892 cm³ | 68 KM (50 kW) | 
|
| TA 21 | 1950–1953 | 6 / ohv | 2993 cm³ | 83-93 KM (61-67,6 kW) | 
|
| TB 21 | 1950–1953 | 6 / ohv | 2993 cm³ | 95 KM (70 kW) | 
|
| TC 21/100 | 1953–1956 | 6 / ohv | 2993 cm³ | 100 KM (74 kW) | 
|
| TC 108G | 1955–1958 | 6 / ohv | 2993 cm³ | 104 KM (76,5 kW) | 
|
| TD 21 | 1958–1963 | 6 / ohv | 2993 cm³ | 115 KM (84,5 kW) | 
|
| TE 21 | 1963–1965 | 6 / ohv | 2993 cm³ | 130 KM (95,5 kW) | 
|
| TF 21 | 1965–1966 | 6 / ohv | 2993 cm³ | 150 KM (110 kW) | 
|
Produkcja wojskowaEdytuj
Od lat 30. do lat 60. zakład zajmował się wytwarzaniem silników lotniczych na licencji francuskiej firmy Gnome-Rhône. Sztandarowym wyrobem był silnik gwiazdowy Alvis Leonides, używany m.in. w samolotach Percival Provost oraz śmigłowcach Bristol Sycamore i Westland Dragonfly. W drugiej połowie lat 30. zaczęto także montować opancerzone pojazdy wojskowe. W okresie powojennym produkowano m.in. samochody pancerne Saladin, transportery opancerzone Saracen, samochody ciężarowe Stalwart a także serię pojazdów wojskowych CVR(T). Po przejęciu przez Rovera, a następnie British Leyland dawny dział zbrojeniowy Alvis został w 1981 roku odsprzedany United Scientific Holdings i funkcjonował do 2004 roku, gdy został przejęty przez BAE Systems, najpierw pod nazwą Alvis plc (do 2000 roku) a następnie Alvis Vickers plc.
Alvis FV601 Saladin
Alvis FV603 Saracen
Alvis Stalwart
Alvis Salamander
.jpg)
PrzypisyEdytuj
- ↑ www.gtue-oldtimerservice.de. [dostęp 2012-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-25)].
- ↑ a b c Alvis Car Company – Milestones. [dostęp 2012-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-01)]. (ang.).
- ↑ W 2012 roku na terenie byłej fabryki Alvis mieścił się między innymi salon sprzedaży BMW. Dane z Google Maps.
- ↑ BAE triumphs in tank firm battle. BBC News, 2004-06-04. [dostęp 2012-12-02]. (ang.).
- ↑ www.alviscars.co.uk, The Company. [dostęp 2012-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-01)].
- ↑ autokult.pl, Orzeł i zając Alvisa.
BibliografiaEdytuj
- The Alvis Company. Alvis Owner Club. [dostęp 2012-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-06-28)]. (ang.).
- The Company. Alvis Car Company. [dostęp 2012-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-01)]. (ang.).