Amant
Amant (fr. amant[1]) – aktor obsadzany w roli kochanka bądź uwodziciela, wyróżniający się urodą i wdziękiem; jego żeńskim odpowiednikiem jest amantka. Znanymi amantami filmowymi byli m.in.: Rudolph Valentino, Gérard Philipe, Jean Gabin, Eugeniusz Bodo, Aleksander Żabczyński, Clark Gable, Cary Grant, Gregory Peck, Paul Newman, Robert Redford, Antonio Banderas i Ralph Fiennes, a amantkami filmowymi m.in.: Audrey Hepburn, Greta Garbo, Ingrid Bergman[2], Marlene Dietrich, Pola Negri, Jadwiga Smosarska i Catherine Deneuve[3][4][5].
W teatrze europejskim postać amanta występowała już co najmniej od XVI wieku. Wymagania stawiane temu emploi różniły się w zależności od gatunku dramatu. Wykonawcy głównych ról amantów (fr. jeune premier, „pierwszy kochanek”) grali np. szekspirowskiego Romea, podczas gdy „pierwsze amantki” – Julię. Drugi lub tzw. „chłodniejszy amant” zwany był premier sujet. „Amantami lekkimi” nazywano natomiast aktorów grających w komediach zakochanych młodzieńców (np. Gustawa w Ślubach panieńskich Fredry). Byli też wyróżniani amanci charakterystyczni (np. Albin w Ślubach panieńskich) i amanci komiczni (np. Papkin w Zemście Fredry). Kanony urody amantów zmieniały się zgodnie z gustami danej epoki. Pojęcie amanta zanikło w teatrze, gdy przestał obowiązywać tzw. wydział ról[5].
W polskim teatrze XIX wieku amantami byli m.in.: Wojciech Piasecki, Józef Walenty Komorowski, Jan Tatarkiewicz i Józef Śliwicki, natomiast w dwudziestoleciu międzywojennym: Juliusz Osterwa, Jerzy Leszczyński i Józef Węgrzyn. Role amantek grywały z kolei takie aktorki jak: Agnieszka Truskolaska, Teresa Palczewska, Antonina Hoffmann, Helena Modrzejewska, Leontyna Halpertowa, Maria Wisnowska, Irena Solska, Maria Przybyłko-Potocka czy Elżbieta Barszczewska[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Witold Doroszewski (red.): amant. [w:] Słownik języka polskiego [on-line]. PWN. [dostęp 2020-02-16].
- ↑ Donald Spoto: Ingrid Bergman. Dama z Casablanki. Anna Wojtaszczyk (tłum.). ALFA, 1998, s. 152. ISBN 83-7179-132-1. (pol.).
- ↑ Katarzyna Wajda , Amant filmowy, [w:] Rafał Syska (red.), Słownik filmu, Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, 2010 .
- ↑ Kwartalnik filmowy, Wydania 37–38, Państwowy Instytut Sztuki, 2002, s. 72 .
- ↑ a b c Barbara Osterloff: amant, amantka. Encyklopedia Teatru Polskiego. [dostęp 2020-02-16].